Theo thông tin được đưa ra tại họp báo Diễn đàn M&A Việt Nam 2022, trong báo cáo mới nhất của công ty phân tích dữ liệu hàng đầu GlobalData, quý III/2022 là quý có hoạt động M&A toàn cầu kém nhất, với giá trị thương vụ giảm 48% so với cùng kỳ năm 2021. Thị trường toàn cầu đã ghi nhận 8.258 thương vụ M&A trị giá 544 tỷ USD, so với 9.605 thương vụ trị giá 1,05 nghìn tỷ USD được ghi nhận trong quý cùng kỳ của năm 2021. Các giao dịch quy mô lớn chậm lại, thị trường M&A trên toàn cầu có thể phải trải qua cuộc suy thoái vào năm tới.
Đáng chú ý, dòng vốn từ các quỹ đầu tư tư nhân (Private Equity, PE Fund) trên toàn cầu đang trở thành động lực chính thúc đẩy cho thị trường M&A tăng tốc. Trong năm 2021, các quỹ này đã đầu tư hơn 2.000 tỷ USD và còn dự trữ hàng ngàn tỷ USD để sẵn sàng chốt các thương vụ đầu tư mới.
Riêng tại thị trường Việt Nam, theo dữ liệu từ KPMG, trong 10 tháng đầu năm 2022, tổng giá trị M&A đạt 5,7 tỷ USD, giảm 35,3% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, Singapore là nước dẫn đầu các giao dịch xuyên quốc gia với khoảng 1,2 tỷ USD, tiếp đến là Mỹ (570 triệu USD) và Hàn Quốc (370 triệu USD).
Tuy nhiên, tương tự năm 2021, các giao dịch tiếp tục được dẫn dắt bởi các doanh nghiệp Việt Nam với giá trị hơn 1,3 tỷ USD. Các ngành, lĩnh vực chính thu hút nhiều khoản đầu tư gồm: tiêu dùng (1,2 tỷ USD), bất động sản (gần 1 tỷ USD), công nghiệp (800 triệu USD). Đặc biệt, ngành năng lượng đang trở nên “hot” nhất năm 2022 nếu xét về tăng trưởng giá trị, đạt gần 600 triệu USD, tăng khoảng 6 lần so với cả năm 2021.
Tại Việt Nam, PE Fund và Venture Capital vẫn tăng trưởng mạnh mẽ trong những tháng đầu năm nay, bất chấp những bất ổn trên thị trường vốn và nợ xấu. Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới - sáng tạo Việt Nam năm 2022 được dự báo sẽ chứng kiến mức đầu tư trị giá khoảng 2 tỷ USD, giữ vững phong độ của một “ngôi sao đang lên” về khởi nghiệp trong các nước Đông Nam Á.
Đánh giá về vần đề này, ông Lê Trọng Minh, Tổng Biên tập Báo Đầu tư cho rằng, những dấu hiệu trên cho thấy, thị trường M&A tại Việt Nam được dự báo vẫn sôi động, nhất là trong bối cảnh nguồn vốn trong nước bị thắt chặt, nhiều doanh nghiệp buộc phải tái cấu trúc, bán bớt tài sản, kêu gọi đầu tư do sức ép về tài chính. Tuy nhiên, theo ông Minh, cùng với động thái trên, thị trường cũng đang được chứng kiến một bức tranh khác. Nền kinh tế Việt Nam đang hồi phục mạnh mẽ sau đại dịch và thể hiện sức chống chịu khá vững vàng trước các tác động bên ngoài.
Bên cạnh đó, nhu cầu phát triển trong bối cảnh mới của cộng đồng doanh nghiệp trong nước đòi hỏi sự bổ sung mạnh mẽ không chỉ ở phương diện nguồn vốn mà còn là các bí quyết công nghệ mới và kỹ năng quản trị hiện đại. Sự nổi lên của nhiều tập đoàn kinh tế tư nhân trong nước với tư cách là bên mua đang dần trở thành một đối trọng với những “thợ săn M&A” từ bên ngoài biên giới. Sự bùng nổ của những hoạt động kinh tế mới, nhất là những lĩnh vực công nghệ đầy sáng tạo khiến những phương thức hợp tác truyền thống trở nên dường như kém hiệu quả hơn…
Từ những phân tích đó, ông Lê Trọng Minh đặt câu hỏi, phải chăng sự sút giảm về tổng giá trị các thương vụ M&A mà chúng ta đang thấy chỉ mang tính nhất thời, và đây chính là lúc để hoạt động M&A thể hiện tính ưu thế trong việc giúp các doanh nghiệp đạt được mục tiêu phát triển của mình, vì vậy thị trường M&A tại Việt Nam hiện chỉ đang như một chiếc lò xo bị nén chặt, chỉ chờ cơ hội bật lên mạnh mẽ.
Đồng quan điểm, theo ông Nguyễn Công Ái, Phó Tổng Giám đốc KPMG Việt Nam: Việt Nam vẫn đang được đánh giá là điểm sáng kinh tế toàn cầu, với mức tăng trưởng GDP được dự báo đạt từ 7,5-8% trong năm 2022, năm 2023 có thể đạt mức 6,5%. Đây là dự báo tương đối lạc quan và tạo cơ hội cho thị trường M&A trong nước trong năm 2022 và năm 2023.
Theo đó, những lĩnh vực tạo sức hấp dẫn với các thương vụ M&A được ông Nguyễn Công Ái nhắc đến là: Dịch vụ tài chính – ngân hàng, lĩnh vực này hiện đang có nhiều thương vụ đàm phán trong năm nay là dự kiến sẽ đi đến chốt vào năm 2023. Ngoài ra các lĩnh vực liên quan đến bán lẻ cũng trở nên hấp dẫn các thương vụ M&A trong năm 2023.
Một tín hiệu lạc quan nữa được ông Phan Đức Hiếu – Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội nhắc đến đó là: Nghị quyết 31/2021/QH15 của Quốc hội về kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế nhằm mục tiêu nâng cao hiệu quả năng lực cạnh tranh, sức chống chịu của nền kinh tế. Trong đó đã đưa ra nhiều nhóm giải pháp như phát triển các loại thị trường như: Thị trường tài chính, thị trường vốn, thị trường trái phiếu, chứng khoán… nhằm mục tiêu nâng cao hiệu quả, năng suất hoạt động kinh tế nói chung của từng doanh nghiệp và nền kinh tế.
Ông Phan Đức Hiếu khẳng định: "Nếu những nội dung trong Nghị quyết được thực thi đúng, tốt và đầy đủ thì Việt Nam sẽ có một nền kinh tế chất lượng, và sẽ tạo ra những tác động tích cực cho thị trường vốn, mở ra những cơ hội cho doanh nghiệp và thị trường M&A phát triển".
