Khoai Deo Hải Ninh nổi tiếng khắp ba miền bởi hương vị thơm ngon mà hiếm có loại khoai nào sánh bằng. Có lẽ chính cái nắng, cái gió từ tự nhiên đã tạo nên hương vị bùi, vị ngọt lắng sâu,... làm mê mẩn thực khách. Khoai Deo Hải Ninh, Quảng Bình là món quà tinh tế gửi tặng bạn tri kỷ, gửi gắm tình cảm chân thành của mảnh đất và con người miền gió Lào, cát trắng và nắng rát Quảng Bình.
Đây là loại khoai lang đỏ được trồng ở các triền cát trắng tại Xã Hải Ninh, Quảng Bình. Theo kinh nghiệm dân gian, gió mạnh của đất Quảng Bình là một bất lợi cho sự phát triển của cây trồng. Tuy nhiên, đất cát trắng và nắng cháy ở đây thích hợp cho việc trồng khoai lang đỏ, cho mùi thơm, ngọt, ngọt, năng suất cao.
Để cho ra những lát khoai deo mềm, dẻo, ngọt thì khâu quan trọng nhất là khâu ủ khoai. Khoai Lang đỏ sau khi được thu hoạch phải được đem phơi khoảng 2 giờ ngoài trời, sau đó đặt ở một nơi thoáng mát, che bóng, che phủ và ủ trong khoảng 10 ngày. Sau đó được đun sôi và đổ ra để ráo nước, bóc vỏ và cắt thành lát, không quá mỏng cũng không quá dày. Loại khoai này phải bảo quản ở nơi thật khô thoáng để không bị mọc mầm và khi quan sát nếu thấy khoai hết độ căng mọng thì sẽ đem đi rửa sạch và luộc chín.
Khoai được bóc vỏ, thái mỏng rồi phơi dưới trời nắng thật to. Phải phơi tầm 10 - 12 nắng cho đến khi miếng khoai săn thịt và chuyển hẳn sang màu cánh gián. Khi ấy người ta gọi đấy là lát deo. Thời tiết lý tưởng để phơi nắng không quá nắng. Vào những ngày mưa, thường sử dụng than và quạt làm khô. Khoai đạt tiêu chuẩn sẽ có màu vàng, nhẹ, ngọt và thơm.
Mặc dù chưa có nghiên cứu chính thức nào về các công dụng của việc ăn khoai Deo Hải Ninh, Quảng Bình, nhưng khoai có thể đem lại một số công dụng tốt cho sức khoẻ.
Cải thiện bệnh tiểu đường: Khoai lang có chỉ số glycemic thấp hơn so với khoai tây, chứa nhiều chất xơ (khoảng 5g trong 3/4 mỗi chén khoai) giúp cơ thể tiêu hóa chậm và đem lại cảm giác no lâu hơn.
Tốt cho người mắc bệnh tăng huyết áp: Để hạ huyết áp, việc duy trì lượng natri thấp trong cơ thể là rất cần thiết. Việc hấp thụ nhiều kali cho cơ thể cũng rất quan trọng và trung bình một củ khoai chứa 542 mg kali cho cơ thể, do đó khoai lang rất tốt cho người mắc bệnh tăng huyết áp.
Tốt cho hệ tiêu hóa: Một trong những tác dụng của khoai lang đối với sức khỏe là chức năng cải thiện hệ tiêu hóa. Với lượng lớn chất xơ có tác dụng ngăn ngừa chứng táo bón, đồng thời thúc đẩy đường tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Vitamin C và các axit amin chính là thành phần giúp kích thích nhu động ruột, làm quá trình tiêu hóa thức ăn trở nên nhanh hơn, chống tình trạng đầy bụng, khó tiêu và ngăn ngừa táo bón.
