Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) vừa có văn bản gửi Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh, thành phố ven biển và các tỉnh, thành phố nội đồng vùng Đồng bằng Sông Cửu Long về tăng cường chỉ đạo sản xuất nuôi trồng thủy sản trong bối cảnh Hoa Kỳ công bố sơ bộ mức thuế nhập khẩu đối ứng với Việt Nam.
Theo Cục Thủy sản và Kiểm ngư, năm 2024, thủy sản Việt Nam đã xuất khẩu đến hơn 170 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, trong đó Trung Quốc và Hồng Kông, Hoa Kỳ, Nhật Bản, EU, Hàn Quốc là các thị trường tiêu thụ hàng thủy sản lớn nhất của Việt Nam, chiếm thị phần lần lượt là 21,7%, 18%, 15,1%, 9,9%, 8% và các nước còn lại 27,3%; kim ngạch xuất khẩu đạt trên 10 tỷ USD.
Quý I/2025, ngành thủy sản tiếp tục đạt kết quả tăng trưởng tốt, sản lượng ước đạt 1,99 triệu tấn, tăng 2,8% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó cá đạt hơn 1,48 triệu tấn, tăng 2,9%; tôm đạt hơn 202 nghìn tấn, tăng 4,6%; thủy sản khác đạt gần 311 nghìn tấn, tăng 1,5%; giá trị xuất khẩu thủy sản đạt 2,29 tỷ USD, tăng 18,1% so với cùng kỳ năm 2024.
Tuy nhiên, ngày 3/4, Hoa Kỳ công bố sơ bộ mức thuế nhập khẩu đối ứng với hơn 180 nền kinh tế, trong đó Việt Nam chịu mức thuế 46%. Mức thuế này dự báo sẽ ảnh hưởng lớn đến chuỗi sản xuất ngành hàng thủy sản Việt Nam.
Ngày 4/4, Tổng Bí thư Tô Lâm có cuộc điện đàm với Tổng thống Donald Trump thảo luận và khẳng định sẽ cùng trao đổi sớm để ký một thỏa thuận song phương giữa hai nước nhằm cụ thể hóa những cam kết về mức thuế nhập khẩu 0% đối với hàng hóa xuất nhập khẩu giữa hai quốc gia.
Ngày 6/4, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nêu rõ tinh thần chung là các địa phương, doanh nghiệp không hoảng hốt, hoang mang, lo sợ mà giữ vững bản lĩnh, trí tuệ, bình tĩnh xử lý chủ động, sáng tạo, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả. Coi đây là cơ hội để phấn đấu, vươn mình, vượt lên, góp phần cơ cấu lại nền kinh tế, cơ cấu lại thị trường, sản xuất và xuất khẩu.
Trong thời gian Chính phủ hai nước đàm phán nhằm sớm đạt thỏa thuận, vì lợi ích của người dân và doanh nghiệp, người dân, doanh nghiệp thủy sản Việt Nam cần tránh tâm lý lo sợ dẫn đến tình trạng thu hoạch ồ ạt thủy sản nuôi hoặc hạn chế sản xuất, xuống giống... làm ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất và mục tiêu tăng trưởng của ngành.
Để chủ động cho kịch bản xấu nhất, chuẩn bị phương án chuyển hướng tích cực, Cục Thủy sản và Kiểm ngư đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh, thành phố ven biển và các tỉnh, thành phố nội đồng vùng Đồng bằng Sông Cửu Long chỉ đạo các đơn vị chức năng liên quan tại địa phương bám sát địa bàn sản xuất, tuyên truyền, hướng dẫn kỹ thuật quản lý tốt thủy sản hiện đang nuôi, thường xuyên cập nhật, nắm chắc tình hình, cung cấp thông tin thị trường đến người dân và doanh nghiệp yên tâm, ổn định sản xuất trong thời gian các bộ, ban, ngành chức năng đàm phán với Chính phủ Hoa Kỳ.
Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh, thành phố ven biển và các tỉnh, thành phố nội đồng vùng Đồng bằng Sông Cửu Long hướng dẫn ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến nhằm tối ưu hóa chuỗi sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, áp dụng triệt để các biện pháp giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, quan tâm xây dựng thương hiệu, đảm bảo kiểm soát và truy xuất nguồn gốc xuất xứ để tránh bị Hoa Kỳ áp gian lận nguồn gốc hàng hóa và tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm.
Cục Thủy sản và Kiểm ngư đề nghị các địa phương sẵn sàng cho kịch bản không thể đàm phán, nỗ lực chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường Trung Quốc và Hồng Kông, Hàn Quốc, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc đồng thời tìm kiếm thị trường mới.
Trong thời gian này, Cục Thủy sản và Kiểm ngư lưu ý các địa phương tổ chức liên kết sản xuất để giảm khâu trung gian, phối hợp và hỗ trợ các doanh nghiệp chế biến tăng sản lượng thu mua và tạm trữ nguyên liệu trong thời gian thị trường xuất khẩu vào Hoa Kỳ chưa được đàm phán mức áp thuế phù hợp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp đẩy nhanh giao hàng trong 1 - 3 tháng tới.
Ngoài ra, các địa phương cần quan tâm phát triển các sản phẩm phù hợp, hỗ trợ, tổ chức cho các doanh nghiệp chế biến, người dân nuôi trồng thủy sản liên kết với chuỗi các hệ thống siêu thị, các khách sạn, nhà hàng để tăng cường tiêu thụ nội địa.
Cục Thủy sản và Kiểm ngư đề nghị các địa phương kịp thời thông tin về tình hình sản xuất, giải pháp hạn chế tác động xấu khi Hoa Kỳ áp thuế đối ứng đối với ngành hàng thủy sản nhập khẩu từ Việt Nam để kịp thời phối hợp với Cục tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo sản xuất./.
*Theo ông Vũ Đình Đáp - chủ tịch Hiệp hội Cá ngừ Việt Nam, một trong những nguyên nhân Mỹ áp thuế 46% lên hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam là do những năm qua Việt Nam xuất siêu sang Mỹ rất lớn.
Ông Đáp dẫn giải mức thuế 46% là mức thuế chung cho hàng xuất khẩu của Việt Nam, không phải riêng cho thủy sản và các doanh nghiệp xuất khẩu cũng chưa biết từng lô hàng, loại hàng liên quan đến thủy sản phải chịu thuế là bao nhiêu.
Trong bối cảnh này, theo chủ tịch Hiệp hội Cá ngừ Việt Nam, các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản nên tin tưởng vào đàm phán giữa hai nước.
"Các doanh nghiệp nên bình tĩnh và trông chờ vào sự đối ứng của chính quyền Việt Nam với mức áp thuế của Mỹ, đồng thời cũng nên tìm một số thị trường tiềm năng khác" - ông Đáp đề nghị.
*Bà Lê Hằng - phó tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) - cho biết trước động thái Mỹ áp thuế 46% lên hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, VASEP đã có kiến nghị gửi Thủ tướng và các lãnh đạo bộ, ngành liên quan.
VASEP cho biết Mỹ là thị trường lớn, truyền thống và có tính dẫn dắt đối với thủy sản thế giới và Việt Nam.
VASEP đưa ra ví dụ nếu một lô tôm 500.000 USD, trước đây chịu thuế 5% (25.000 USD), giờ có thể chịu thuế 46% (230.000 USD), tăng thêm 205.000 USD thì chi phí quá lớn và không lường trước được.
VASEP cũng đề nghị chính quyền hai nước đàm phán không áp mức 46% lên tất cả các mặt hàng, cần tách riêng mức thuế áp dụng cho từng mặt hàng theo danh mục hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ với mức thuế tương ứng.
Đồng thời, Chính phủ Việt Nam cần chủ động xem xét giảm thuế nhập khẩu về 0% cho hàng hóa là thủy sản được nhập khẩu từ Mỹ.
