Cơ cấu và cấu trúc Năng lượng Mới “Vàng Xanh” đang phát huy sức mạnh và bắt đầu cấp thiết? Trong đó, Điện Mặt Trời, Phong Điện là những nguồn Điện Tái Tạo đang ngày phát triển mạnh mẽ, nhất là các nước khu vực cận Xích đạo như Việt Nam.
Sức mạnh của Dầu thô và tầm quan trọng của nó trong thế kỷ XX
Dầu thô hay nhiện liệu hóa thạch đã thống trị nguồn năng lượng chính trong suốt thế kỷ XIX và sang XX. Nó đã giúp tốc độ Ô tô chạy nhanh hơn và xa hơn. Giúp nền kinh tế các nước trên toàn cầu tăng trưởng thần tốc. Hơn nữa, chính Dầu mỏ đã khiến không ít những cuộc chiến tranh hay tranh dành vị trí Địa chính trị nổ ra.
Nhưng những năm qua, thế giới đã và đang rơi vào một cú sốc năng lượng mới. Thúc đẩy nhanh sự chuyển dịch nguồn năng lượng đến một trật tự mới. Bằng chứng là đại dịch COVID-19 vừa qua tấn công nhân loại. Ảnh hưởng của đại dịch đã tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế toàn cầu. Điều này khiến nhu cầu dầu mỏ đã giảm hơn 25% và giá lao dốc xuống tới mức âm.
Hiện tại, giá dầu mỏ “vàng đen” đã phục hồi ở mức 40$/thùng. Nhưng sự quay trở lại thời kỳ vàng kim của kỷ nguyên dầu mỏ sẽ khó xảy ra. Các hãng sản xuất nhiên liệu từ hóa thạch đang buộc phải đối mặt với vấn đền nhu cầu dầu thô giảm mạnh. Chẳng hạn như tập đoàn ExxonMobil bị loại khỏi chỉ số trung bình Công nghiệp Dow Jones sau tuổi đời 92 năm. Các quốc gia Dầu mỏ Arập cần giá dầu ở mức 70USD - 80USD/thùng để cân bằng ngân sách và chi phí duy trì của họ. Tác động từ môi trường và biến đổi khí hậu khiến thế giới chao đảo trước vấn đề mà con người đang đối mặt.
Không như những lần tụt giảm giá dầu mỏ trước đây. Công chúng, Chính phủ và các Nhà đầu tư đã thức tỉnh trước đại dịch và tình trạng biến đổi khí hậu, hiệu ứng nhà kính, ô nhiễm môi trường và suy giảm sức khỏe toàn cầu. Nguồn năng lượng Sạch đang là nhu cầu cấp thiết cho thế giới ngày nay.
Chuyển dịch Thị trường vốn và tài chính Xanh
Thị trường Vốn đã thay đổi mạnh: Cổ phiếu Năng lượng sạch tăng 45% kể từ đầu năm. Với lãi suất gần bằng 0, các nhà Chính trị đang ủng hộ hàng loạt kế hoạch cơ sở hạ tầng Xanh. Ứng cử viên Tổng thống Mỹ Joe Biden muốn chi 2000 tỷ USD để thúc đẩy giảm phát thải khí Carbon trong kinh tế nước Mỹ. EU đã dành 30% trong kế hoạch phục hồi 880 tỷ USD sau COVID-19 cho Biện pháp Khí hậu; Chủ tịch EU, bà Leyen trong bài phát biểu hàng năm hôm 16/9, bà mong muốn EU cắt giảm phát thải khí nhà kính lên 55% so với mức năm 1990 trong thập niên tới; Và cam kết sử dụng trái phiếu ‘Xanh” để tài trợ các mục tiêu Khí Hậu.
Hệ thống Nguồn Năng lượng của thế kỷ 21 hy vọng sẽ tốt hơn thời đại của Dầu mỏ; Tốt hơn cho Sức khỏe con người, ổn định hơn về mặt Chính trị và ít biến động hơn về Kinh tế. Đây là mong muốn và hy vọng, nhưng nó có những rủi ro tiềm ẩn lớn. Nếu điều này xảy ra, có thể sẽ tăng thêm bất ổn Chính trị và Kinh tế tại các nước phụ thuộc Dầu mỏ; Cũng như rủi ro tập trung quyền kiểm soát chuỗi cung ứng “Xanh” vào tay Trung Quốc. Hay như mất quyền kiểm soát Hệ thống Truyền tải diện rộng và Nguồn năng lượng Sạch giá rẻ – Điện Mặt Trời, Điện gió…
Tác động tích cực và tiêu cực của Năng lượng Dầu mỏ thế kỷ qua
Cho tới ngày nay, nhiên liệu hóa thạch sử dụng chiếm 85% năng lượng toàn cầu. Nhưng nguồn năng lượng này gây nên ô nhiễm trầm trọng. Chúng sinh ra 75% lượng phát thải khí nhà kính; Ô nhiễm từ nguồn năng lượng dầu mỏ làm thiệt mạng hơn 4 triệu người mỗi năm; Thiệt hại nặng nhất tại các thành phố lớn các nước kinh tế mới nổi. Dầu mỏ cũng là nguyên nhân tạo nên bất ổn chính trị.
Nhiều thập niên qua, các nước dầu mỏ như Venezuala và Arập đã sa lầy vào việc trợ cấp cho dân chúng và chính trị thân hữu. Các cường quốc tư bản lớn luôn tranh giành quyền ảnh hưởng đối với các nước này để đảm bảo nguồn cung Dầu mỏ. Nhất là vùng Trung Đông, Mỹ đã duy trì khoảng 60 ngàn quân an ninh tại đây.
Tác động của Dầu mỏ gây bất ổn kinh tế. Thị trường dầu mỏ hóa thạch đang bị chi phối ảnh hưởng bởi liên minh xuất khẩu dầu mỏ OPEC. Sự tập trung trữ lượng dầu của thế giới lớn tại đây khiến nguồn cung cho thế giới dễ bị ảnh hưởng và mất kiểm soát; Nếu một sự bất ổn chính trị tại khu vực này xảy ra, sự ảnh hưởng bởi nguồn cung này không hề nhỏ. Bằng chứng là đã có tới 62 lần giá dầu tăng hơn 30% chỉ trong 6 tháng kể từ thập niên 1970.
Kỷ nguyên mới với Năng lượng Tái tạo - Điện Mặt Trời, Điện gió…
Chúng ta đã nhận ra sự bắt đầu của hệ thống Nguồn Năng lượng mới – Năng lượng Tái tạo. Theo khảo sát và tổng hợp, Điện tái tạo - Điện Mặt Trời, Phong Điện có thể tăng từ 5% nguồn cung như hiện nay lên 25% vào 2035; Và sẽ đạt mức 50% nguồn cung năng lượng vào 2050. Cơ cấu và cấu trúc nguồn năng lượng này hy vọng sẽ mang lại những lợi ích lớn lao. Theo thống kê y học, Năng lượng Tái tạo giúp giảm tác động đến 80% đối với sức khỏe con người và môi sinh.
Thế giới cần Năng lượng Xanh và môi trường sạch
Quan trọng nhất đối với nguồn Điện tái tạo – Năng lượng phi Carbon sẽ giúp giảm đi nguy cơ và hỗn loại của Biến đổi khí hậu; Vấn đề này chưa được kiểm soát đó là: Hạn hạn kéo dài, lũ lụt… Điều này gây nên hậu quả về sức khỏe, đói khát, di dân hàng loạt bởi thời tiết khốc liệt.
Nguồn Điện tái tạo – Năng lượng tái tạo phát triển rộng khắp ngày nay. Cung cấp nhiều năng lượng Điện Sạch hơn cho Dân chúng. Nó đang giúp cho ngày càng ổn định Chính trị hơn. Bởi vì nguồn cung ngày càng đa dạng về địa lý và công nghệ sản xuất Điện năng Tái tạo. Con người ít lệ thuộc hơn vào nguồn năng lượng truyền thống hạn hữu. Các quốc gia dầu lữa sẽ phải cố gắng thay đổi chính quốc gia họ. Các nước trước đây tranh giành quyền kiểm soát dầu mỏ, để đảm bảo an ninh năng lượng; Bằng cách can thiệp vào chính trị của các nước sản xuất dầu mỏ sẽ thay đổi chiến lược năng lượng bằng việc điều tiết hợp lý ngành Công nghiệp Điện tái tạo của họ.
Nguồn Điện tái tạo và Sạch Xanh giúp thế giới bình hơn
Kinh tế trong thế kỷ XXI này cũng ít biến động hơn. Giá mua bán điện sẽ ít bị chi phối độc quyền và quyết định bởi các tác nhân lớn. Nguồn cung cấp điện và truyền tải đi xa giúp người dân tiếp cận được nhiều nguồn điện giá rẻ hơn và tính cạnh tranh cao. Tuy vậy, vẫn có thể gặp rủi ro cần lường trước trong tiến trình Xanh nguồn Điện. Trong sự tiến bộ và phát triển của ngành Công nghiệp Năng lượng Điện tái tạo, vẫn tiềm ẩn những rủi ro có thể xảy ra. Hệ thống Điện mới phân tán được tạo ra và đi xa hơn, nếu được quản lý kém có nguy cơ sau:
Chiếm lĩnh và kiểm soát thị trường Điện
Thứ nhất, Trung Quốc có thể tạm thời chiếm được ảnh hưởng trong hệ thống cung cấp năng lượng toàn cầu. Nhờ vào sự thống trị của hộ trong công nghệ chế tạo và xuất khẩu các thành phần và thiết bị quan trọng; Cũng như tăng cường phát triển công nghệ mới nhằm kiểm soát lưới điện truyền tải và nguồn cung cấp phân tán tái tạo.
Theo thống kê, hiện nay các công ty Trung Quốc sản xuất và cung cấp khoảng 72% lượng tấm Pin Quang Điện trên toàn cầu; Cung cấp 69% Pin lưu trữ Lithium-Ion và 45% Turbine Điện gió. Gần như quá nửa sản phẩm, thiết bị của nguồn Điện táo tạo được tạo ra bởi các công ty Trung Quốc. Họ cũng kiểm soát phần lớn công nghệ tinh chế khoáng chất quan trọng trong ngành Năng lượng sạch. Chẳng hạn như chất Cabalt và Lithium. Điều này cũng có nghĩa là, Trung Quốc thay vì trở thành cường quốc về Dầu mỏ, lại trở thành “Vua ngành Điện Tái tạo”.
Điện tái tạo cho phép phát triển Nguồn Điện Sạch phân tán hơn
Trong hơn 6 tháng qua, nước này công bố các khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng Xe Điện, Đường truyền tải, thử nghiệm Nhà máy hạt nhân ở Pakistan; Xem xét dự trữ vật liệu Cobalt. Tuy tìm cách kiểm soát nguồn điện, nhưng ảnh hưởng của Trung Quốc lại phụ thuộc và tốc độ phát triển của các nền kinh tế khác. Châu Âu hiện sở hữu nhiều nhà phát triển hàng đầu về Điện Gió và Điện Mặt Trời như Orsted, Enel, Iberdrola… Các công ty này đang xây dựng hàng loạt các dự án trên khắp thế giới.
Các công ty Châu Âu cũng đang dẫn đầu cuộc đua ắt giảm lượng khí thải trong chính Quốc gia họ. Nếu chính phủ Mỹ hành động mạnh mẽ hơn như đánh thuế Carbon; Và xây dựng cơ sở hạ tầng mới, cấu trúc lại thị trường vốn Xanh, phát triển các phòng thí nghiệm năng lượng Xanh Sạch; Phát triển chương trình Xanh trong Giáo dục… Nỗ lực này sẽ khiến nước này trở thành Cường quốc về “Năng lượng Xanh Sạch” đối trọng đáng gờm.
Bất ổn và cải cách của các quốc gia dầu mỏ
Thứ hai, sự chuyển đổi của các quốc gia nguồn cung dầu mỏ, đang chiếm 8% GDP toàn cầu với gần 900 triện dân số. Một khi nhu cầu dầu mỏ giảm, họ sẽ tìm cách đối mặt và tranh giành thị phần và chiếm thị trường. Dĩ nhiên phần thắng sẽ là quốc gia bán dầu thô ở mức giá rẻ và sạch nhất. Hơn nữa, sự thay đổi cấu trúc nền kinh tế phụ thuộc dầu mỏ này cấp thiết phải tăng cải cách kinh tế và chính trị; Sự cách cách này dẫn để bội chi nguồn lực công để mong đổi mới và làm kiệt quệ nền kinh tế. Saudi Arabia đã giảm 49% doanh thu thuế trong quý 2 năm nay. Những thập niên tiếp theo, những rủi ro vẫn đang chờ họ phía trước.
Nguồn điện Mặt trời - Điện gió, hy vọng mới tích cực
Mặc dù tác động của cuộc cách mạng Năng lượng Sạch và Tái tao mới có phần ảnh hưởng kinh tế - chính trị. Nhưng tác động này vẫn tích cực giúp giảm thiểu lệ thuộc nguồn điện tập trung; Hệ thống truyền tải và hạ tầng nguồn năng lượng từ dầu mỏ. Hy vọng trong thời gian ngắn sắp tới, phát triển nguồn điện Sạch và Tái tạo giúp của thiện Sức khỏe con người, Môi sinh; Người dân ngày càng được tự do hơn trong sử dụng năng lượng chất lượng giá rẻ hơn. Đầu tư và phát triển Xanh, góp phần nâng cao hơn Chất lượng Sống; Phúc lạc cho muôn sinh./.
