Các doanh nghiệp nhỏ và vừa với cơ chế quản lý linh hoạt, thực hiện đổi mới sáng tạo
Chiều 27/2, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam với chủ đề “Nhà nước kiến tạo, Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên mới”.
Cùng dự có Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình, các Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Mai Văn Chính, Nguyễn Chí Dũng, lãnh đạo các bộ ngành Trung ương, địa phương, đại diện các Hiệp hội doanh nghiệp, lãnh đạo các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến thời điểm 31/12/2024, cả nước có hơn 940.000 doanh nghiệp đang hoạt động. Doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm gần 98% trong tổng số các doanh nghiệp đang hoạt động trong nền kinh tế; thu hút 5,5 triệu lao động; có tổng nguồn vốn 16,6 triệu tỷ đồng, chiếm chưa đến 30% tổng nguồn vốn hoạt động sản xuất kinh doanh của toàn bộ khu vực doanh nghiệp.
Nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, khuyến khích, dành nguồn lực ưu tiên cho phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong đó có Nghị quyết số 41-NQ/TW về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới, ban hành Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa...; có chính sách để các doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận tín dụng, chính sách về thuế, mặt bằng sản xuất, mở rộng thị trường, phát triển nguồn nhân lực... giúp cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa khôi phục và gia tăng niềm tin, tăng cường đầu tư, mở rộng sản xuất kinh doanh.
Các doanh nghiệp nhỏ và vừa có mặt ở hầu hết các ngành nghề, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh; có vai trò quan trọng trong tạo việc làm, xóa đói giảm nghèo, cải thiện thu nhập cho người lao động, đóng góp vào ngân sách nhà nước và tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa còn gặp nhiều khó khăn thách thức, còn nhiều rào cản, hạn chế để phát triển thực chất, bền vững.
Các doanh nghiệp nhỏ và vừa với cơ chế quản lý linh hoạt, là nơi dễ dàng thích nghi với thay đổi thị trường và thử nghiệm ý tưởng mới, thực hiện đổi mới sáng tạo. DNNVV cũng đã tham gia xuất khẩu hàng hóa như dệt may, thủy sản, đồ gỗ sang thị trường quốc tế, góp phần quảng bá thương hiệu quốc gia và thu ngoại tệ cho quốc gia.
Nhiều doanh nghiệp tư nhân, Hiệp hội doanh nghiệp và doanh nhân tiêu biểu đã đóng góp tích cực, quan trọng vào công tác bảo đảm an sinh xã hội, góp phần nâng cao đời sống của nhân dân, cùng nhân dân vượt qua giai đoạn khó khăn của đại dịch Covid-19, hỗ trợ đồng bào khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, tham gia triển khai các chương trình xóa nhà tạm, nhà dột, xây dựng nhà ở xã hội theo chủ trương của Đảng, Nhà nước, tích cực chăm lo cho các đối tượng yếu thế...
Tại hội nghị, cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa tỏ rõ quyết tâm cùng cả nước phấn đấu thực hiện mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025, tăng trưởng 2 con số trong những năm tiếp theo.
Các doanh nghiệp cũng trao đổi thẳng thắn, chỉ rõ các nút thắt, điểm nghẽn cần tháo gỡ, đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp để các doanh nghiệp tăng tốc, bứt phá cùng đất nước phát triển.
Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Nguyễn Văn Thân đề nghị Chính phủ có quy định các doanh nghiệp tham gia các dự án quy mô lớn, trọng điểm quốc gia dành một phần giá trị dự án cho doanh nghiệp nhỏ và vừa có năng lực; có chính sách ưu đãi theo tỷ lệ nội địa hoá và tăng dần theo mức nội địa hoá các sản phẩm; giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; các tổ chức tín dụng cho doanh nghiệp vay với thế chấp dựa trên tài sản hình thành trong tương lai; giảm thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ; xoá bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết; không hình sự hoá các quan hệ kinh tế, dân sự; xử lý dứt điểm các dự án tồn đọng...
Ông Đỗ Quang Hiển - Nhà sáng lập, Chủ tịch Điều hành Tập đoàn T&T Group - cho rằng số lượng doanh nghiệp, tỷ lệ doanh nghiệp trên dân số ở Việt Nam thấp. Do đó, để tăng số lượng, cần có chính sách định hướng, hỗ trợ, khuyến khích và bảo trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, nhất là trong sinh viên; hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia chuỗi cung ứng của doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp FDI; có chính sách tài chính, tính đến mức độ rủi ro cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; hỗ trợ kết nối doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam với doanh nghiệp các nước; có chính sách cụ thể, rõ ràng, đồng bộ để các doanh nghiệp làng nghề, hộ tiểu thủ công nghiệp cá thể di chuyển từ khu vực dân cư gây ô nhiễm vào khu công nghiệp.
Ông Đặng Đình Chính, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần SMP Holdings (SMP) - doanh nghiệp Việt Nam đầu tiên và duy nhất là đối tác cấp 1 sản xuất và lắp ráp điện thoại và máy tính bảng cho Samsung, cung cấp sản phẩm và dịch vụ cho hơn 70 doanh nghiệp FDI lĩnh vực điện tử, kiến nghị Chính phủ đề xuất, giới thiệu để doanh nghiệp Việt Nam trở thành đối tác cấp 1 sản xuất, lắp ráp linh kiện cho các tập đoàn công nghệ lớn; có chính sách ưu đãi, nhất là về vốn để doanh nghiệp vừa và nhỏ đầu tư, phát triển…
Doanh nghiệp nhỏ và vừa phải vượt qua giới hạn của chính mình để phát triển
Sau khi lãnh đạo các bộ, ngành trao đổi, giải đáp các ý kiến, kiến nghị của lãnh đạo các doanh nghiệp, phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhắc lại tình hình thế giới diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường, do đó phải thích ứng linh hoạt, hiệu quả để phát huy những tích cực, khắc phục hạn chế. Trong khi đó, nhiệm vụ đặt ra của chúng ta cao hơn, với mục tiêu tăng trưởng ít nhất 8% trong năm 2025, tạo đà, tạo lực, tạo thế cho mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong những năm tới.
Thủ tướng chỉ rõ, tình hình thay đổi thì mục tiêu tăng trưởng cũng phải thay đổi, cả nước phải thay đổi tăng trưởng, các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng phải đảm bảo tăng trưởng 8% trở lên và những năm sau đạt tăng trưởng 2 con số để hiện thực hóa mục tiêu 100 năm của đất nước để đất nước ngày càng hùng cường, thịnh vượng, nhân dân ngày càng được hạnh phúc, ấm no.
Thủ tướng nhấn mạnh, Đảng, Nhà nước đã đặt ra mục tiêu cụ thể đối với việc phát triển các doanh nghiệp Việt Nam: “Có chính sách tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ và vừa mở rộng quy mô, nâng cao sức cạnh tranh, năng lực sản xuất, phát triển mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, kinh tế số, kinh tế chia sẻ, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu".
Thủ tướng đã đánh giá nhưng kết quả mà doanh nghiệp nhỏ và vừa đã đạt được thời gian qua đồng thời cũng chỉ ra những khó khăn thách thức, tồn tại hạn chế trong đó nêu rõ: khó khăn trong tìm kiếm các động lực tăng trưởng về phía cung và phía cầu; Tiềm ẩn rủi ro trong ổn định kinh tế vĩ mô; Vướng mắc liên quan đến thể chế pháp luật, chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn; Tình hình sản xuất kinh doanh một số lĩnh vực còn khó khăn, sức mua thị trường còn yếu, phục hồi chậm; và Đời sống của một bộ phận người dân còn gặp khó khăn, trong khi bão lũ, thiên tai diễn biến phức tạp, gây thiệt hại lớn...
Tình hình phát triển doanh nghiệp nói chung và phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng còn những hạn chế, bất cập, khó khăn, thách thức cần tập trung giải quyết như: Sự phát triển của đội ngũ doanh nhân, doanh nghiệp vẫn còn nhiều hạn chế, tồn tại; tiềm năng và dư địa phát triển vẫn chưa được khai thác hiệu quả; phần lớn doanh nghiệp có quy mô nhỏ, sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động, kỹ năng quản trị còn hạn chế; còn có tư duy kinh doanh "thời vụ", thiếu tầm nhìn chiến lược.
Một bộ phận doanh nhân có đạo đức, văn hoá kinh doanh, ý thức chưa tốt; khả năng đổi mới sáng tạo thấp, ít doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển; năng lực cạnh tranh thấp, phần lớn doanh nghiệp nhỏ và vừa mới chỉ tham gia vào chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu ở các công đoạn có giá trị gia tăng còn ngắn, chưa rộng.
Đứng trước những khó khăn, thách thức, tồn tại, hạn chế này, Thủ tướng chỉ rõ 6 nhiệm vụ giải pháp trọng tâm trong đó nhấn mạnh, doanh nghiệp nhỏ và vừa phải góp phần đắc lực hiệu quả thực hiện những chủ trương đường lối của Đảng, Nhà nước.
Phát huy tinh thần dân tộc, tự lực, tự cường, chủ động sáng tạo vươn lên, vượt qua giới hạn của chính mình để phát triển từ doanh nghiệp nhỏ và vừa lên doanh nghiệp lớn.
Tích cực nghiên cứu hiệu quả tham gia xây dựng thể chế mà trên thực tế đang vướng phải để đề xuất cho đúng, trúng, khả thi; khai thác hiệu quả tài nguyên thiên nhiên đặc biệt là con người; đẩy mạnh hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ, huy động nguồn vốn từ bên ngoài, tham gia vào quá trình hội nhập của đất nước, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu; đẩy mạnh hơn nữa an sinh xã hội, tham gia vào quá trình xây dựng nhà ở xã hội cho người trẻ, người khó khăn, thu nhập thấp. Các doanh nghiệp nếu có vướng mắc gì thì phải báo cáo cấp trên.
Thủ tướng đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ ngành địa phương trong đó yêu cầu tiếp tục rà soát, tập trung hoàn thiện thể chế; tập trung tiếp tục đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược, nhất là về thể chế, để huy động mọi nguồn lực để cho phát triển đất nước nhanh và bền vững.
Phải cắt bỏ thủ tục hành chính rườm rà, tăng chi phí cho người dân doanh nghiệp. Xóa bỏ cơ chế xin cho, phân cấp phân quyền và tăng cường giám sát kiểm tra; Phát triển hạ tầng phục vụ người dân, doanh nghiệp, nhất là hạ tầng giao thông là phải ưu tiên để tạo ra không gian phát triển mới, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển, giảm chi phí cho người dân, doanh nghiệp; cùng với đó đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để tăng năng suất lao động cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Thúc đẩy ký kết hiệp định thương mại tự do để mở rộng thị trưởng, mở rộng, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu tạo không gian pháp lý cho các sản phẩm của doanh nghiệp ra nước ngoài; Không hình sự hóa các quan hệ kinh tế; giữ ổn định lãi suất; Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công tạo cơ hội, hệ sinh thái cho doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển; Tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng trong vòng 6 tháng tới; giải quyết các vấn đề liên quan đến đất sao cho phù hợp hiệu quả; quản lý tài nguyên cho thật chặt chẽ, quản lý tài sản số… Cùng nhau liên kết tạo lập các quỹ đầu tư mạo hiểm, hình thành các quỹ đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp sáng tạo, ươm tạo công nghệ và chuyển đổi số.
Thủ tướng yêu cầu, các địa phương rà soát lại xem vướng mắc của các doanh nghiệp để xử lý ngay theo thẩm quyền trên tinh thần "kiến tạo", "trong anh có tôi, trong tôi có anh".
Thủ tướng mong muốn cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam sẽ tiếp tục nỗ lực vượt mọi khó khăn, phát huy những thành tựu đã đạt được để vươn tới những thành công mới trên con đường phát triển, góp phần vào sự phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của đất nước, sự hạnh phúc, no ấm của Nhân dân ta trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc./.
