Ngày 26/7/2022 tại Hà Nội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tổ chức hội thảo “Thúc đẩy hỗ trợ chuyển đổi số và tiếp cận tài chính cho doanh nghiệp nhỏ và vừa”.
Nhiều thách thức trong chuyển đổi số và tiếp cận tài chính
Tại hội thảo, bà Bùi Thu Thủy- Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, các doanh nghiệp của Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) đang đứng trước những khó khăn thách thức rất lớn trong quá trình hồi phục sau đại dịch Covid-19. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số và tiếp cận các nguồn vốn là những điều kiện tiên quyết giúp doanh nghiệp ứng phó với thách thức mới, phục hồi, mở rộng sản xuất, kinh doanh và nâng cao lợi thế cạnh tranh nhằm tham gia bền vững vào chuỗi cung ứng trong nước và quốc tế.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay, DNNVV gặp nhiều thách thức trong việc chuyển đổi số và tiếp cận tài chính, đó là chi phí đầu tư cần thiết cho chuyển đổi số cao. Cụ thể là chi phí thay đổi quy trình, đào tạo nhân sự, Chi phí đầu tư hạ tầng công nghệ, Chi phí xây dựng hệ thống đảm bảo an toàn dữ liệu. Cùng với đó, hạ tầng công nghệ thông tin của DN còn giới hạn do chi phí đầu tư cao, xu hướng công nghệ cập nhật, đổi mới liên tục, và tâm lý ngại đổi mới.
Bên cạnh đó là thực trạng thiếu kinh nghiệm chuẩn hóa quy trình vận hành, kinh doanh do thời gian và quy mô hoạt động của DN hạn chế, thiếu chiến lược và nhân sự xây dựng quy trình vận hành chuẩn. Và cuối cùng là DNNVV nguồn nhân lực chuyển đổi số bị hạn chế, thiếu hụt nhân sự có cả kinh nghiệm kinh doanh và công nghệ, thiếu thông tin, kiến thức và năng lực triển khai CĐS, thiếu linh hoạt trong điều chỉnh văn hóa tổ chức, nhận thức về CĐS.
Về vấn đề tiếp cận tài chính, theo bà Bùi Thu Thủy, hiện tỷ lệ DNNVV tiếp cận được nguồn tài chính chính thống còn thấp; Các DNNVV huy động tài chính chủ yếu từ nguồn tín dụng ngân hàng thay vì các kênh đa dạng khác trên thị trường tài chính. Nguyên nhân chủ yếu do năng lực quản trị tài chính của các chủ DNNVV chưa cao, tính minh bạch về quản lý dòng tiền, chứng từ, báo cáo tài chính còn hạn chế. Hơn nữa, phần lớn DNNVV chưa đáp ứng được điều kiện vay vốn của ngân hàng do không có tài sản đảm bảo, vốn tự có; chưa có phương án kinh doanh khả thi; chưa có đủ các điều kiện, thủ tục vay vốn khác...
Thúc đẩy chuyển đổi số và hỗ trợ tiếp cận tài chính cho DNNVV
Trước nhu cầu bức thiết của DNNVV về chuyển đối số và tiếp cận nguồn vốn, Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) thông qua Dự án “Thúc đẩy cải cách và nâng cao năng lực kết nối của DNNVV” (LinkSME) triển khai Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số giai đoạn 2021-2025 cùng nhiều hoạt động hỗ trợ thiết thực nhằm tăng cường năng lực tiếp cận các nguồn tài chính đa dạng cho DNNVV.
Trong năm 2021 và 6 tháng đầu năm 2022, gần 400.000 doanh nghiệp đã tiếp cận các tài liệu hướng dẫn chuyển đổi số, hơn 600 doanh nghiệp được đánh giá mức độ sẵn sàng và 100 doanh nghiệp được tư vấn hỗ trợ chuyên sâu về chuyển đổi số. Bên cạnh hỗ trợ các DNNVV về chuyển đổi số, Cục Phát triển doanh nghiệp và Dự án USAID LinkSME cũng đã triển khai đào tạo về tiếp cận và xây dựng chiến lược tài chính cho hơn 500 DNNVV, trong đó, 14 doanh nghiệp đã được tư vấn chuyên sâu về tái cấu trúc các khoản nợ và tiếp cận tài chính với khoản vay được phê duyệt lên tới 5 triệu đô la Mỹ.
Tuy đây là những kết quả ban đầu nhưng cho thấy sự chủ động và tiên phong của dự án trong việc triển khai tập trung vào những lĩnh vực, phương pháp mới, có vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp trong giai đoạn hiện nay; qua đó, thúc đẩy nâng cao năng lực quản trị nội bộ của doanh nghiệp. Đồng thời, hai nền tảng thông tin số tại địa chỉ digital.business.gov.vn và a2f.business.gov.vn đã được xây dựng nhằm tích hợp các công cụ, báo cáo, tài liệu liên quan tới chuyển đổi số và tiếp cận tài chính giúp các DNNVV tiếp cận một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Nền tảng thông tin tại địa chỉ digital.business.gov.vn là nền tảng số với nhiều thông tin hữu ích về các hoạt động hỗ trợ chuyển đổi số, chương trình đào tạo, tài liệu và công cụ, đồng thời kết nối DNNVV với chuyên gia tư vấn và đơn vị cung cấp giải pháp số. Công cụ đánh giá mức độ sẵn sàng chuyển đổi số cho DNNVV, sổ tay hướng dẫn chuyển đổi số cho doanh nghiệp lĩnh vực nông nghiệp và sản xuất công nghiệp đã được phát triển, số hóa và tích hợp nền tảng Cổng thông tin này. Sổ tay và các công cụ đánh giá khả năng tiếp cận các nguồn vốn mới cũng như đánh giá mức độ sẵn sàng tái cấu trúc tài chính của DNNVV đã được phát triển và tích hợp trên nền tảng a2f.business.gov.vn.
Các DNNVV có thể dễ dàng tiếp cận các công cụ và tài liệu trên nền tảng, đồng thời tham gia trực tiếp vào các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo và kết nối với các nguồn tài chính mới phù hợp với năng lực của doanh nghiệp. Hội thảo đã giới thiệu các giải pháp, công cụ nêu trên, đồng thời thông tin về các hoạt động hỗ trợ chuyển đổi số và tiếp cận tài chính cho DNNVV trong thời gian tới.
Tại hội thảo, các DNNVV có cơ hội trao đổi, chia sẻ, thảo luận về nhu cầu và tìm kiếm giải pháp chuyển đổi số và tiếp cận tài chính thông qua tư vấn, kết nối trực tiếp với các đơn vị cung cấp giải pháp chuyển đổi số, các công ty tài chính, quỹ tín dụng và ngân hàng thương mại.
Thời gian tới, các hoạt động hỗ trợ DNNVV của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Dự án USAID LinkSME sẽ tiếp tục tập trung thúc đẩy và mở rộng hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp kết nối, chuyển đổi số và tiếp cận tài chính cho DNNVV thông qua việc tài liệu hoá và nhân rộng mô hình hỗ trợ thành công trên phạm vi toàn quốc. Các hoạt động này được kỳ vọng sẽ hỗ trợ kịp thời nhằm góp phần giúp DN có thể nắm bắt xu hướng phát triển và chuyển dịch của thị trường trong nước và thế giới để có thể thích ứng, bền bỉ vượt qua khó khăn và tiếp tục phát triển vững mạnh.
