Tên gọi khác của chùm ngây bao gồm cây thần diệu, cây kỳ quan, cây vạn năng, cây độ sinh, cây cải ngựa, cây dùi trống (do thân quả giống dùi trống), và cây dầu bel, thuộc họ chùm ngây. Các bộ phận của cây chùm ngây sử dụng bao gồm rễ (củ) và toàn cây (lá, hoa, quả, hạt, vỏ cây).
Tất cả các bộ phận của cây chùm ngây, bao gồm rễ, lá, hoa, quả, hạt, và vỏ cây, đều có giá trị và ứng dụng hữu ích đối với con người. Chùm ngây không chỉ là một nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng cho người và gia súc, giúp giảm nghèo và đảm bảo an ninh lương thực, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, mà còn là một loại cây có khả năng cải thiện đất xấu thông qua canh tác.
Các bộ phận như quả xanh, lá non, hoa, và các nhánh non đều giàu dinh dưỡng và các yếu tố vi lượng. Chúng có thể làm thực phẩm cho người và gia súc, giúp giảm đói và nâng cao chất lượng lương thực. Tuy nhiên, khi làm thực phẩm cho người, chúng cần được nấu chín hoàn toàn. Lá cây có khả năng kích thích tiêu hóa và thường được ăn bởi bà bầu mới sinh và trẻ sơ sinh.
Hoa chùm ngây có mật ngọt và giàu dinh dưỡng, có thể dùng làm thực phẩm hoặc phơi khô để nấu thành trà. Hạt chùm ngây có thể được rang và ăn như đậu phộng hoặc được lấy tinh dầu làm thay thế cho dầu ô lưu. Dầu này có màu vàng tươi sáng và hương vị dễ chịu, và có thể được bảo quản lâu dài. Hạt chùm ngây cũng có khả năng lọc nước, đơn giản bằng cách nghiền nát và hòa vào nước, loại bỏ các chất cặn bẩn hoàn toàn. Rễ non của cây có thể ăn sống hoặc được sử dụng làm gia vị, tương tự như cải ngựa. Vỏ cây có tính kháng khuẩn và có tác dụng lợi niệu, thường được sử dụng trong điều trị bệnh lậu. Chùm ngây thực sự là một nguồn tài nguyên thực phẩm và y tế đa dạng và có giá trị. Theo quy kinh Đông y, chùm ngây có tác động đến các quy kinh tâm, tự, can và thận.
Chùm ngây không chỉ là một nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng mà còn có nhiều ứng dụng trong lĩnh vực y tế. Các nghiên cứu và sử dụng lâu đời của chùm ngây đã chỉ ra rằng nó có khả năng điều trị nhiều bệnh khác nhau. Chùm ngây có thể giúp cải thiện tình trạng thiếu máu, suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, còi xương, đái tháo đường, vấn đề về tim mạch, kinh phong, viêm nhiễm, sưng tấy, tăng mỡ máu, đau dạ dày, bệnh can tỳ vị, đau khớp, sài uốn ván, yếu liệt, hoa liễu, và thậm chí ngừa thai, chùm ngây mang đến nhiều lợi ích sức khỏe quan trọng.
Thực phẩm bổ sung dinh dưỡng
Do chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng, bao gồm protein, vitamin, khoáng chất và chất xơ. Đặc biệt, chùm ngây có hàm lượng protein đáng kể, là nguồn cung cấp chất đạm cho người ăn chay hoặc người giảm thiểu thịt trong chế độ ăn.
Hỗ trợ dạ dày
Chùm ngây có khả năng kháng acid, kháng histamin và kháng khuẩn, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày và đường tiêu hóa. Điều này giúp phòng ngừa và hỗ trợ trong việc điều trị các vấn đề về dạ dày.
Sức khỏe xương
Chùm ngây cung cấp canxi và photpho, hai khoáng chất quan trọng cho sức khỏe xương. Sử dụng chùm ngây có thể giúp ngăn ngừa loãng xương và giữ xương chắc khỏe.
Tăng cường hệ miễn dịch
Lượng lớn các chất dinh dưỡng tổng hợp có trong chùm ngây, bao gồm vitamin C, vitamin A, và các khoáng chất. Điều này giúp tăng cường khả năng miễn dịch và bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh tật.
Bảo vệ tim mạch
Nhờ 46 chất chống oxy hóa có trong chùm ngây ngăn chặn tổn thương tế bào tim và mạch máu. Điều này có thể giúp bảo vệ hệ tim mạch và giảm nguy cơ các vấn đề về tim mạch.
Phòng ngừa ung thư
Một trong những điểm đặc biệt của chùm ngây là khả năng chống ung thư. Chất zeatin có trong chùm ngây có khả năng chống lão hóa và được mệnh danh là "cây phòng ung thư." Nó có thể giúp ngăn ngừa nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư cổ tử cung.
Hỗ trợ điều trị tiểu đường
Chùm ngây có khả năng kích thích sản xuất insulin, giúp ổn định đường huyết và làm giảm biến chứng của bệnh tiểu đường.
Dinh dưỡng cho mắt
Chất chống oxi hóa trong chùm ngây có thể giúp bảo vệ mắt khỏi các vấn đề như mắt mỏi và tổn thương võng mạc.
Làm sạch nước
Hạt chùm ngây có khả năng loại bỏ chất độc hại và tảo gây ô nhiễm nước.
Bổ máu
Lượng sắt cao trong chùm ngây có thể giúp cải thiện tình trạng thiếu máu và hồng cầu lưỡi liềm.
Chùm ngây giúp trị nám
Trong chùm ngây có nhiều chất có khả năng điều hòa kinh nguyệt, cân bằng nội tiết tố giúp hạn chế nguyên nhân hình thành nám, tàn nhang. Chất cytokinin có tác dụng đặc biệt giúp ngăn ngừa lão hóa và làm mờ thâm, nám hiệu quả.
Lưu ý quan trọng: Rau chùm ngây giá trị dinh dưỡng cao và nhiều công dụng với sức khỏe nhưng không phải ai ăn cũng tốt. Rễ cây chùm ngây nên được sử dụng cẩn thận và không nên dùng khi có thai. Sử dụng rễ chùm ngây trong thời kỳ thai kỳ có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe của thai nhi và gây sẩy thai. Phụ nữ mang thai nên thận trọng và tư vấn với bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thảo dược hoặc chất bổ sung nào để đảm bảo an toàn cho mình và thai nhi.
