Cấp mã số vùng trồng rừng nhằm minh bạch hóa thông tin về nơi trồng rừng
Ngày 31/10, tại tỉnh Yên Bái, Cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) tổ chức Hội nghị thúc đẩy thí điểm cấp và quản lý mã số vùng trồng rừng nguyên liệu và khởi động Dự án nghiên cứu thí điểm ứng dụng iTwood xây dựng mô hình kinh doanh Carbon từ rừng trồng (Dự án FCBMO) tại huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái.
Cấp mã số vùng trồng rừng là một nhiệm vụ quan trọng của ngành lâm nghiệp, là bước đi có tính chiến lược trong giai đoạn hiện nay nhằm minh bạch hóa thông tin về nơi trồng rừng, góp phần đáp ứng các yêu cầu truy xuất nguồn gốc gỗ, đặc biệt khi Việt Nam tham gia sâu rộng vào chuỗi cung sản xuất gỗ và chế biến lâm sản toàn cầu.
Nhận thức vấn đề này, ngày 9/7/2024, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Quyết định số 2260 về việc ban hành tài liệu hướng dẫn tạm thời cấp và quản lý mã số vùng trồng rừng nguyên liệu.
Theo đó, quá trình triển khai thí điểm cấp mã số vùng trồng rừng được thực hiện trong thời gian 24 tháng trên địa bàn 5 tỉnh phía Bắc là Bắc Giang, Lạng Sơn, Phú Thọ, Tuyên Quang và Yên Bái.
Trải qua hơn 4 tháng thực hiện, đến nay đã xây dựng được nền tảng cơ sở dữ liệu về vùng trồng rừng ở 5 tỉnh thí điểm và những mã số vùng trồng rừng đầu tiên đã được cấp. Tổng diện tích rừng đăng ký cấp mã số vùng trồng là trên 16.000 ha; trong đó diện tích được xác minh và cấp mã số vùng trồng là 3.350 ha.
Dự án nghiên cứu thí điểm ứng dụng iTwood xây dựng mô hình kinh doanh Carbon từ rừng trồng tại huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái (gọi tắt là Dự án FCBMO) là dự án do Chương trình hỗ trợ rừng và trang trại (FFF) của Tổ chức Nông lương Liên Hợp quốc tài trợ cho Việt Nam.
Dự án sẽ nghiên cứu thử nghiệm xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ số để đo đếm, giám sát khả năng hấp thụ và lưu giữ carbon rừng trồng trên mã số vùng trồng được cấp. Đây là công việc có ý nghĩa thực tiễn, là sáng kiến được thực hiện đầu tiên ở Việt Nam.
Minh bạch truy xuất nguồn gốc sản phẩm, nâng cao giá trị kinh tế của rừng trồng
MSVT rừng là một loại mã định danh được cấp cho từng vùng rừng trồng nhằm quản lý nguồn gốc, đặc điểm và quy trình trồng, chăm sóc rừng. Nền tảng cho việc cấp mã số vùng trồng rừng là hệ thống iTwood, một công cụ hỗ trợ quản lý chuỗi cung gỗ theo thời gian thực.
Tại Hội nghị, các đại biểu đã được giới thiệu nội dung thí điểm và quản lý mã số vùng trồng theo quy định; nội dung, kế hoạch và kết quả mong đợi của Dự án FCBMO và giảm phát thải nhà kính, tiềm năng thương mại carbon trong lâm nghiệp.
Theo ông Kiều Tư Giang, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Yên Bái, để triển khai cấp MSVT rừng nguyên liệu, Chi cục đã phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế lâm nghiệp tổ chức các cuộc họp thống nhất với các địa phương, chủ rừng để lựa chọn các xã trên địa bàn huyện Yên Bình và huyện Lục Yên. Tuy nhiên, do tình hình thời tiết diễn biến phức tạp, việc triển khai cấp mã mới chỉ được thực hiện tại 4 xã của huyện Yên Bình: Đại Đồng, Phú Thịnh, Thịnh Hưng và Tân Hương.
Bên cạnh đó, phối hợp tổ chức 3 lớp tập huấn ứng dụng hệ thống iTwood cho cán bộ Chi cục Kiểm lâm, các Hạt Kiểm lâm, kiểm lâm địa bàn và các xã thí điểm. Hướng dẫn chủ rừng là hộ gia đình đăng ký mở tài khoản trên hệ thống iTwood.
Đến nay, tổng diện tích rừng đăng ký cấp MSVT rừng đạt trên 600 ha. Trong đó, diện tích được xác minh và cấp mã số là 304 ha với 321 mã được cấp trên địa bàn 3 xã Đại Đồng, Phú Thịnh và Tân Hương (huyện Yên Bình). MSVT rừng được cấp cho các loài cây trồng chủ yếu như: quế, keo, bạch đàn, bồ đề,… đây cũng là các loài cây trồng chính trên địa bàn tỉnh.
Với MSVT rừng nguyên liệu không chỉ giúp quản lý tốt các vùng trồng rừng, mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm, nâng cao giá trị kinh tế của rừng trồng.
Giáo sư, tiến sỹ Võ Đại Hải, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam cho biết, hiện nay Việt Nam đã ký kết Hiệp định đối tác tự nguyện về thực thi Luật Lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản giữa Việt Nam và EU (Hiệp định VPA/FLEGT).
Đây là cơ hội rất lớn cho các doanh nghiệp chế biến gỗ tại Việt Nam nói chung và doanh nghiệp trên địa bàn các tỉnh trung du miền núi phía Bắc nói riêng có thể mở rộng, ổn định thị trường xuất khẩu; tiếp cận tốt hơn với công nghệ, cải thiện năng lực quản lý, khả năng tự đổi mới của doanh nghiệp, nâng cao chất lượng sản phẩm và cuối cùng là mang lại hiệu quả kinh tế ngày càng cao cho doanh nghiệp chế biến gỗ và người trồng rừng.
Việc cấp MSVT rừng nguyên liệu không chỉ giúp các địa phương quản lý tốt hơn các vùng trồng rừng, mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm, nâng cao giá trị kinh tế của rừng trồng. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thị trường ngày càng yêu cầu cao về chất lượng và nguồn gốc sản phẩm. Đây là một trong những yêu cầu bắt buộc trong bối cảnh hội nhập quốc tế, tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Ngoài ra, việc cấp MSVT rừng nguyên liệu là cơ sở để triển khai dự án FCBMO có tên đầy đủ là: “Nghiên cứu thí điểm xây dựng mô hình chuẩn bị sẵn sàng kinh doanh carbon từ rừng trồng tại huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái”.
Dự án được tài trợ bởi Chương trình Rừng và Trang trại (FFF), giai đoạn II thuộc chương trình quan hệ đối tác đồng quản lý của Tổ chức Lương thực – Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO).
Đặc biệt, dự án nghiên cứu thử nghiệm xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ số đo đếm, giám sát khả năng hấp thụ và lưu giữ carbon rừng trồng trên mã số vùng trồng được cấp có ý nghĩa rất thực tiễn./.
