Bộ Tài chính đề xuất cắt giảm mạnh thủ tục khai thuế cho hộ, cá nhân kinh doanh
Theo cơ quan soạn thảo, việc ban hành Thông tư nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo thẩm quyền của Luật Quản lý thuế. Đồng thời, Thông tư hướng dẫn việc kê khai, tính và khấu trừ thuế đối với các trường hợp chuyển đổi phương pháp khoán từ ngày 1/1/2026.
Bộ Tài chính cho biết, hồ sơ khai thuế của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đề xuất tại dự thảo Thông tư nhằm đáp ứng các sửa đổi về chính sách đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tại Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) và cắt giảm thủ tục hành chính, các thành phần hồ sơ, chỉ tiêu khai thuế không cần thiết; đảm bảo hồ sơ, mẫu biểu kê khai đơn giản.
Cụ thể, bổ sung mẫu tờ khai thuế thu nhập cá nhân (TNCN) theo mẫu số 02/CNKD-TNCN-QTT đối với cá nhân, hộ kinh doanh thuộc đối tượng nộp thuế TNCN trên thu nhập tính thuế (doanh thu - chi phí) để đáp ứng quy định tại Luật Thuế TNCN.
Hồ sơ khai thuế các trường hợp không phải nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế TNCN hoặc nộp thuế TNCN theo phương pháp tính trên doanh thu đã cắt giảm một số thủ tục hành chính.
Cụ thể, cắt giảm bảng kê hoạt động kinh doanh trong kỳ mẫu 01-2/BK-HĐKD gồm các thông tin nhập, xuất, tồn hàng hóa, chi phí nhân công, điện, nước, viễn thông, mặt bằng, quản lý... do cơ quan thuế có thông tin hàng hóa mua vào, bán ra trên dữ liệu hóa đơn điện tử và các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đã thực hiện ghi chép sổ sách kế toán về doanh thu, chi phí. Rà soát cắt giảm các chỉ tiêu về đăng ký thuế, về khảo sát thông tin kinh doanh... trên tờ khai.
Cụ thể, Điều 3 dự thảo Thông tư hướng dẫn hồ sơ kê khai doanh thu và kê khai thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh.
Hồ sơ khai thuế các trường hợp không phải nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế TNCN hoặc nộp thuế TNCN theo phương pháp tính trên doanh thu đã cắt giảm một số thủ tục hành chính.
Cụ thể, cắt giảm bảng kê hoạt động kinh doanh trong kỳ mẫu 01-2/BK-HĐKD gồm các thông tin nhập, xuất, tồn hàng hóa, chi phí nhân công, điện, nước, viễn thông, mặt bằng, quản lý... do cơ quan thuế có thông tin hàng hóa mua vào, bán ra trên dữ liệu hóa đơn điện tử và các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đã thực hiện ghi chép sổ sách kế toán về doanh thu, chi phí. Rà soát cắt giảm các chỉ tiêu về đăng ký thuế, về khảo sát thông tin kinh doanh... trên tờ khai.
Cụ thể, Điều 3 dự thảo Thông tư hướng dẫn hồ sơ kê khai doanh thu và kê khai thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh.
Nguyên tắc khai, tính thuế và sử dụng hóa đơn
Đối với thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân
Theo dự thảo, trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tự xác định có mức doanh thu hằng năm từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ từ 500 triệu đồng trở xuống thì hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thông báo doanh thu thực tế phát sinh trong năm với cơ quan thuế chậm nhất là ngày 31 tháng 01 hàng năm.
Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh xác định có mức doanh thu hằng năm từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ trên 500 triệu, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tự xác định số thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân phải nộp theo quy định của pháp luật thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân theo quy định tại Điều 3, Điều 4, Điều 5, Điều 6 Nghị định này.
Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử, hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế, Hệ thống thông tin quản lý thuế tự động tạo lập tờ khai thuế để hỗ trợ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong việc khai thuế giá trị gia tăng, thu nhập cá nhân và tính thuế giá trị gia tăng, thu nhập cá nhân trên cơ sở dữ liệu hóa đơn điện tử, cơ sở dữ liệu quản lý thuế và các nguồn cơ sở dữ liệu khác mà cơ quan thuế có được từ cơ quan nhà nước khác, tổ chức, cá nhân cung cấp.
Trường hợp không sử dụng hóa đơn điện tử thì hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tự xác định số thuế phải nộp theo quy định.
Đối với các loại thuế khác và khoản thu khác
Theo dự thảo, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tự xác định số thuế, khoản thu khác phải nộp theo quy định của pháp luật về thuế, quy định khác của pháp luật có liên quan.
Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh khi tạm ngừng hoạt động kinh doanh
Dự thảo nêu rõ, đối với hộ kinh doanh thuộc đối tượng phải đăng ký kinh doanh với cơ quan đăng ký kinh doanh thì thực hiện thủ tục tạm ngừng hoạt động kinh doanh theo quy định tại Nghị định số 168/2025/NĐ-CP của Chính phủ về đăng ký doanh nghiệp.
Đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không thuộc đối tượng phải đăng ký kinh doanh với cơ quan đăng ký kinh doanh thì phải gửi thông báo bằng văn bản đến cơ quan quản lý thuế quản lý trực tiếp theo quy định của pháp luật quản lý thuế để cập nhật tình trạng “tạm ngừng kinh doanh”.
Trong thời gian tạm ngừng hoạt động, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh không phải nộp hồ sơ khai thuế, trừ trường hợp tạm ngừng không trọn tháng nếu khai thuế theo tháng, hoặc tạm ngừng không trọn quý nếu khai thuế theo quý.
Hồ sơ kê khai doanh thu, khai thuế GTGT, thuế TNCN đối với trường hợp tổ chức, cá nhân khai thuế thay, nộp thuế thay
Đối với tổ chức khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân; cá nhân hợp tác kinh doanh với tổ chức, hồ sơ là tờ khai theo mẫu số 01/CNKD-TCKT.
Đối với tổ chức khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân cho thuê bất động sản, trừ hoạt động kinh doanh lưu trú, hồ sơ là tờ khai theo mẫu số 01/CNKD-TCKT.
Đối với doanh nghiệp xổ số, bảo hiểm, bán hàng đa cấp trả tiền hoa hồng cho cá nhân trực tiếp ký hợp đồng làm đại lý bán đúng giá; doanh nghiệp bảo hiểm trả phí tích lũy bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm không bắt buộc khác, hồ sơ gồm:
- Tờ khai mẫu số 01/XSBHĐC.
- Phụ lục bảng kê chi tiết cá nhân có phát sinh doanh thu từ hoạt động đại lý xổ số, đại lý bảo hiểm, bán hàng đa cấp (kê khai vào hồ sơ khai thuế của tháng/quý cuối cùng trong năm tính thuế) theo mẫu số... ban hành kèm theo Thông tư này (kê khai toàn bộ cá nhân có phát sinh doanh thu trong năm tính thuế, không phân biệt có phát sinh khấu trừ thuế hay không phát sinh khấu trừ thuế).
Đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, cung ứng dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế tài nguyên, thuế bảo vệ môi trường và phí bảo vệ môi trường, hồ sơ là tờ khai theo mẫu số 01/CNKD.
Đối với cá nhân trực tiếp ký hợp đồng làm đại lý xổ số, đại lý bảo hiểm, đại lý bán hàng đa cấp, hoạt động kinh doanh khác chưa khấu trừ, nộp thuế trong năm, hồ sơ là tờ khai thuế năm theo mẫu số 01/TKN-CNKD.
Đối với cá nhân cho thuê bất động sản trực tiếp khai thuế với cơ quan thuế, hồ sơ là tờ khai đối với hoạt động cho thuê bất động sản (áp dụng đối với cá nhân có hoạt động cho thuê bất động sản trực tiếp khai thuế với cơ quan thuế/tổ chức, cá nhân khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân ủy quyền theo quy định của pháp luật dân sự) theo mẫu số 01/BĐS.
Tất cả các hồ sơ, tờ khai theo mẫu đều được ban hành kèm theo Thông tư này.
Khai thuế, khấu trừ thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh
Chủ quản quản lý sàn giao dịch thương mại điện tử, nền tảng số có chức năng đặt hàng trực tuyến và chức năng thanh toán có trách nhiệm thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay đối với mỗi giao dịch cung cấp hàng hóa, dịch vụ theo quy định tại Nghị định số 117/2025/NĐ-CP ngày 9/6/2025 của Chính phủ.
Hộ, cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử có chức năng đặt hàng trực tuyến nhưng không có chức năng thanh toán có trách nhiệm tự kê khai, nộp thuế theo quy định tại Nghị định số 117/2025/NĐCP ngày 9/6/2025 của Chính phủ.
