Việc hiện thực hóa xuất khẩu các sản phẩm đạt tiêu chuẩn Halal là không khó, nhưng Việt Nam cần thực hiện mang tính toàn diện, kết hợp công nghệ mới để tạo sự minh bạch trong sản xuất, nhanh chóng nâng cao năng suất, chất lượng để tham gia thị trường ngách này.
Thứ nhất, đó là thay đổi nhận thức người lao động, kinh doanh về việc đảm bảo tiêu chuẩn trong nông nghiệp, chế biến, sản xuất. Công việc đào tạo về quy định và phương pháp đảm bảo Halal cần đảm bảo có sự kết hợp của tiêu chuẩn và nền tảng văn hóa, tôn giáo cho tiêu chuẩn đó. Hơn nữa, giữa Halal (được phép) và Haram (không được phép) còn có rất nhiều các sản phẩm “mazhabs”, có nghĩa là chưa xác định. Do đó việc định hướng sản xuất cần các doanh nghiệp thỏa thuận, làm rõ với đối tác về các tiêu chuẩn của địa phương nhập khẩu.
Mặc dù Việt Nam không phải là quốc gia có đa số dân theo Hồi giáo, nước ta sở hữu nền tảng nông nghiệp và sản xuất thực phẩm vững mạnh. Việc đạt được chứng nhận Halal cho phép các nhà sản xuất Việt Nam tiếp cận thị trường Halal toàn cầu rộng lớn – thị trường này được dự báo sẽ đạt giá trị hàng nghìn tỷ đô la, đặc biệt là tại Trung Đông, Đông Nam Á và các khu vực khác. Bước đi này giúp Việt Nam đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và giảm sự phụ thuộc vào các đối tác thương mại truyền thống. Tuy nhiên, để tham gia chuỗi cung ứng “khó tính” này, cần sự minh bạch trong trích xuất nguồn gốc. Do đó, blockchain là một lựa chọn tối ưu hiện tại để các doanh nghiệp tự tải lên hệ thống quy trình sản xuất, chế biến, đóng gói và xuất xưởng của mình. Áp dụng công nghệ có thể giúp các doanh nghiệp địa phương nâng cao niềm tin của đối tác.
Chứng nhận Halal thường đi kèm với các tiêu chuẩn cao về vệ sinh, kiểm soát chất lượng và thực hành sản xuất có đạo đức. Bằng cách sản xuất phù hợp với những tiêu chuẩn này, Việt Nam có thể cải thiện hình ảnh sản phẩm của mình trên trường quốc tế, tăng cường niềm tin của người tiêu dùng và tạo sự khác biệt cho các sản phẩm trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt trên thị trường toàn cầu.
Chứng nhận Halal cần có một đội ngũ tư vấn, kiểm định đa dạng. Việc đáp ứng tiêu chuẩn để có chứng nhận đòi hỏi doanh nghiệp có khả năng tài chính vững vàng. Như vậy, chứng nhận chỉ phù hợp với những ông lớn trong ngành sản xuất như bánh, kẹo, sữa, thủy sản.
Việc đẩy mạnh sản xuất Halal của Việt Nam cũng là một sáng kiến ngoại giao mang tính chiến lược. Trong gần 10 năm qua, Việt Nam đã làm quen, tìm hiểu và phát triển thị trường thương mại với UAE. Quan hệ ngoại giao nhân dân đã được phát triển, chín muồi, để đi đến nhất trí nâng cấp quan hệ hợp tác song phương lên “Đối tác Toàn diện”. Hay chuyến thăm Qatar của thủ tướng Phạm Minh Chính ngày 01/11/2024 đã cùng nhất trí nâng cấp quan hệ song phương lên một khuôn khổ đối tác sâu rộng, thực chất, hiệu quả hơn và nhằm củng cố mối quan hệ chính trị và kinh tế với thế giới Hồi giáo. Sáng kiến này không chỉ nâng cao quan hệ thương mại mà còn góp phần xây dựng hình ảnh quốc gia tích cực trên trường quốc tế.
Khi sở thích của người tiêu dùng toàn cầu chuyển sang các sản phẩm đáp ứng được các tiêu chuẩn dinh dưỡng, đạo đức và chất lượng nhất định, việc tập trung vào sản xuất Halal của Việt Nam được xem là một phản ứng chủ động đối với nhu cầu của thị trường. Đây cũng là một cơ hội lớn cho các tỉnh có tiềm năng về nông nghiệp sạch và chăn nuôi, để đạt mục tiêu hai con số trong 10 năm sắp tới. Chiến lược này không chỉ mở ra các kênh mới cho hàng hóa của Việt Nam mà còn hỗ trợ nỗ lực hiện đại hóa kinh tế toàn diện của quốc gia./.
