Chia sẻ tại Hội thảo “Góp ý dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 95/2021/NĐ - CP và Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu”, với cương vị thương nhân phân phối xăng dầu, ông Văn Tấn Phụng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Thương mại Dầu khí Đồng Nai cho rằng: Khi sửa đổi Nghị định 95 và Nghị định 83 nên đặt ngược vấn đề, tại sao trước đại dịch, thị trường xăng dầu hoạt động bình thường, còn sau 2 năm dịch bệnh, tình hình thế giới bất ổn đã bộc lộ hạn chế của chính sách điều hành và cần nhìn nhận hạn chế này để sửa đổi.
Do đó, ông Phụng kiến nghị, hiện một cây xăng có tới 8 sở, ban, ngành điều chỉnh. Điều lạ là chúng tôi lỗ phải bán nhưng không được quyền ra giá mà do người khác ra giá. Nếu định hướng tới thị trường, khi nhu cầu cung cầu biến động liên tục cần phải có điều chỉnh. Ban soạn thảo nên lắng nghe, chắt lọc điều doanh nghiệp kiến nghị để điều chỉnh hợp lý nhằm giúp doanh nghiệp có thể sống, phát triển và đóng góp.
Theo ông Phụng, trước đây, doanh nghiệp bán lẻ được mua nhiều đầu mối nhưng bây giờ chỉ được mua ở 1 đầu mối. Các thương nhân trước đây được mua, giờ không được mua và là một trong những nguyên nhân khiến đứt gãy nguồn cung như vừa qua.
Từ thực tế này, ông Phụng đề nghị dự thảo sửa đổi Nghị định 95, doanh nghiệp được lấy nhiều đầu mối. Đồng thời, ông Phụng kiến nghị chu kỳ thay đổi giá thay đổi, kéo dài thành 15 ngày như trước đây.
Cùng quan điểm, ông Hoàng Trung Dũng, đại diện Công ty Cổ phần Phát triển Phụ gia và Sản phẩm Dầu mỏ (Công ty APP) cho hay: Cơ bản thì Nghị định 83 và 95 là tương đối ổn định, trong đó Nghị định 83 đã có từ năm 2014. Trong giai đoạn khó khăn của Covid-19 (năm 2020-2021), hoạt động kinh doanh xăng dầu vẫn diễn ra ổn định, mức chiết khấu đều và nguồn hàng không thiếu. Nên ở mức độ nào đó, Nghị định 83 vẫn hoạt động tốt, động lực cơ bản là chiết khấu vẫn duy trì cho doanh nghiệp hoạt động.
Nhưng từ khi Nghị định 95 có hiệu lực, giá xăng dầu điều chỉnh từ 15 ngày xuống còn 10 ngày, cùng với giá xăng dầu thế giới có sự “nhảy múa” thời gian gần đây, nhất là từ năm 2022 dẫn đến thị trường xăng dầu có nhiều biến động. Tuy nhiên, sự biến động của thị trường xăng dầu thế giới diễn ra theo chu kỳ 10 năm một lần, nên khi xung đột Nga – Ukraine kết thúc, thị trường sẽ ổn định trở lại. Ông Hoàng Trung Dũng cho rằng, việc sửa điều chỉnh giá xăng dầu từ 15 ngày lên 10 ngày, ngày lễ hay thứ 7, chủ nhật lại lùi lại đã gây ra những bất cập. Vì thế, kiến nghị nên để 15 ngày điều chỉnh một lần, trong trường hợp đặt biệt thì đề nghị Thủ tướng điều chỉnh.
Đồng thời, ông Hoàng Trung Dũng bày tỏ quan điểm, nên mở rộng nguồn nhập hàng tối thiểu cho doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu từ 3 nơi thay vì một nơi, nhằm tạo nên sự cạnh tranh về giá. Vì nếu thương nhân bán lẻ chỉ lấy hàng từ một đầu mối, mà đầu mối đó chẳng may bị đứt gãy nguồn cung thì sẽ ảnh hưởng đến thị trường xăng dầu, nên nếu linh hoạt mở rộng địa bàn nhập hàng cho đại lý bán lẻ thì thị trường sẽ thông và hoạt động của thị trường xăng dầu sẽ có sự bình ổn.
Còn theo, ông Phạm Văn Thoại, Chủ tịch HĐQT Saigon Petro cho biết, chưa bao giờ thị trường như giai đoạn tháng 7 - 8/2022 vừa qua, tình trạng lỗ đến mức doanh nghiệp suy sụp, phải tham gia gánh toàn bộ thị trường khi nhiều doanh nghiệp không thực hiện việc nhập khẩu. Hơn nữa, hàng năm doanh nghiệp chỉ được đăng ký một lượng hàng nhất định với hai nhà máy lọc dầu trong nước, còn lại phải nhập khẩu - mà nhập khẩu không hề dễ, có thời điểm phải mua giá "trên trời".
Lãnh đạo Saigon Petr cho biết, doanh nghiệp nhập khẩu phải trả bằng USD nhưng khi về sẽ bán và thu bằng VND, do vậy riêng khoản chênh tỷ giá cũng khiến doanh nghiệp đủ khổ, nhiều khi cũng lỗ quá trời mà không dám nói. Vì vậy, dù rất chia sẻ với doanh nghiệp bán lẻ khi thời gian qua khó khăn và mong muốn chiết khấu cao hơn, thế nhưng chúng tôi phải có lãi thì mới chia được, bản thân chúng tôi cũng lỗ.
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Hồng Nam, Trưởng Ban Chính sách Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho hay, một ngày lỗ của doanh nghiệp đầu mối lớn hơn rất nhiều so với doanh nghiệp bán lẻ, vì lỗ nên không đủ nguồn lực chia sẻ lại chiết khấu cho bán lẻ. Trước đề xuất quay lại thay đổi điều chỉnh giá 7 ngày hay 15 ngày, đại diện Petrolimex cho rằng không quan trọng bằng việc chu kỳ điều hành giá phải bao hàm được quy định dự trữ tồn kho của doanh nghiệp.
Về chi phí, đại diện Petrolimex cho hay, việc nhập khẩu xăng dầu về tốn rất nhiều công sức, đưa tàu sang mất 15 ngày mới đưa hàng về, đó là còn chưa kể tới bão lũ. Mỗi tháng, tập đoàn nhập khoảng 100 tàu, 1 tàu giá trị mấy chục triệu USD, nếu gặp phải sự cố trên thì càng khó khăn hơn. Do đó, ông Nguyễn Hồng Nam cho rằng: "ếu cho đại lý một mức chiết khấu ổn định, thì cũng cần đảm bảo cho thương nhân phân phối, đầu mối một phần chiết khấu cố định thì chúng tôi mới chia sẻ lại cho họ".
