Góp ý tại hội thảo, đại diện doanh nghiệp bán lẻ, ông Hà Thanh Tùng (Công ty TNHH Thương mại vận tải xăng dầu Hà Giang) cho biết: Hiện cả nước có khoảng 950 doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu, với 9.000 cửa hàng bán lẻ, chiếm 53% cửa hàng bán lẻ trên tổng số 17.000 cửa hàng trên cả nước. Chi phí tối thiểu cho cửa hàng xăng dầu mỗi tháng tầm 100 triệu đồng, vì thế nếu không có nguồn thu nào giải quyết 100 triệu đồng đó thì doanh nghiệp bán lẻ sẽ thua lỗ. Trong khi đó, thời gian qua, rất nhiều doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu thua lỗ, thua lỗ này không chỉ trong 1-2 tháng mà đã kéo dài cả năm nay.
Theo ông Tùng, do không có chiết khấu, nên thời gian qua, doanh nghiệp bán lẻ thua lỗ nặng nề. Qua thống kê của cộng đồng doanh nghiệp bán lẻ, lúc cao điểm, cộng đồng doanh nghiệp lỗ đến 900 tỉ đồng/tháng. Tính từ tháng 3.2022 đến nay, ước số lỗ có thể lên đến 3.000 đến 4.000 tỉ đồng. Vì vậy, nếu tình trạng thua lỗ tiếp tục kéo dài, sức chịu đựng của doanh nghiệp bán lẻ có hạn. Toàn bộ 9.000 cửa hàng bán lẻ buộc phải xin rút giấy phép và ngừng kinh doanh. Khi đó chuỗi cung ứng trên toàn quốc đứt gãy trên 50% sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế.
Do vậy, ông đề nghị Ban soạn thảo Nghị định 95 cần ghi nhận lợi nhuận định mức, chi phí kinh doanh định mức ở khâu bán lẻ một cách hợp lý, đảm bảo không có sự "phân biệt đối xử giữa các doanh nghiệp".
Cụ thể, chi phí kinh doanh định mức phân chia cụ thể làm 3 khâu để mỗi khâu đều có chi phí kinh doanh gồm: Khâu nhập khẩu; khâu phân phối; khâu bán lẻ chi phí định mức dành riêng cho cửa hàng bán lẻ xăng dầu tối thiểu là 3 - 3,5% nhân với giá bán lẻ trước thuế tại thời thời điểm bán ra.
Lợi nhuận định mức phân chia cụ thể làm 3 khâu để mỗi khâu đều có lợi nhuận kinh doanh gồm: Khâu nhập khẩu; khâu phân phối; khâu bán lẻ lợi nhuận định mức dành riêng cho cửa hàng bán lẻ xăng dầu tối thiểu là 2 - 2,5% nhân giá bán lẻ trước thuế tại thời thời điểm bán ra.
Ông Tùng nhấn mạnh, việc giải quyết được mức chiết khấu tối thiểu dành cho các cửa hàng bán lẻ xăng dầu sẽ khắc phục được các hạn chế nêu trên, đảm ổn định chuỗi cung ứng, thị trường ổn định, không còn xảy ra tình trạng các cửa xăng dầu ngừng kinh doanh như hiện nay.
Cũng trên cương vị doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu, ông Giang Chấn Tây, Giám đốc Công ty TNHH MTV Bội Ngọc (Trà Vinh) cho rằng: "Thị trường xăng dầu thời gian qua đã bộc lộ nhiều bất ổn, những bất ổn này chủ yếu liên quan đến vấn đề chiết khấu. Đồng thời, cơ quan quản lý nhà nước cần xác lập vị thế của cộng đồng doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu cao hơn, đảm bảo chuỗi cung ứng xăng dầu trên toàn quốc để phục vụ nhu cầu người dân. Bởi, cộng đồng bán lẻ tư nhân hiện đang chiếm thị phần lớn trong chuỗi cung ứng, phủ khắp vùng sâu vùng xa, mà doanh nghiệp nhà nước không thể kham nổi hết".
Theo ông Tây, thời gian qua, cộng đồng doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu thường xuyên bị thua lỗ do không có chiết khấu, thậm chí có thời điểm chiết khấu âm lên tới hơn 1.300 đồng/lít. Do vậy, khi sửa đổi Nghị định 95 và 83 về kinh doanh xăng dầu, ông cho rằng, cần xem chiết khấu như "phí xăng dầu" mà doanh nghiệp bán lẻ thu hộ; là công cụ để doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu hoạt động trong mọi tình huống biến động của giá dầu trên thị trường thế giới.
Phần chiết khấu tối thiểu là phần cứng và là công cụ quản lý nhà nước hữu hiệu được đề xuất trong công thức giá cơ sở, nhằm đảm bảo cho mọi hoạt động của cả hệ thống kinh doanh xăng dầu được ổn định, công bằng. Phần chiết khấu còn lại là sự cơ động, linh hoạt của các nhà cung cấp để cạnh tranh giành thị phần. Đây chính là phần thị trường và là phần tăng thêm được hưởng của doanh nghiệp bán lẻ", ông Tây nói và cho biết, cần quy định chiết khấu tối thiểu không dưới 5-6%/giá bán lẻ.
Ngoài ra, vị lãnh đạo doanh nghiệp này cũng cho rằng, việc cho doanh nghiệp bán lẻ lấy hàng từ nhiều nguồn sẽ tăng tính cạnh tranh về chiết khấu, đảm bảo được.
Bên cạnh đó, theo ông Giang Chấn Tây, để hoạt động thị trường xăng dầu ổn định, thay vì chỉ để doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu nhập hàng ở một nơi như hiện nay thì hãy tạo thuận lợi để doanh nghiệp được nhập hàng từ 3 nguồn khác nhau để cho doanh nghiệp chủ động được nguồn hàng và hạn chế đến mức thấp nhất khả năng bị đứt gãy nguồn hàng.
Trong khuôn khổ hội thảo, TS. Nguyễn Đình Cung cho biết, việc đảm bảo cung ứng xăng dầu là trách nhiệm của Nhà nước nhưng hiện đang đẩy sang doanh nghiệp. Do vậy, muốn thị trường xăng dầu ổn định thì nên thành lập quỹ dự trữ quốc gia, khi thị trường bất ổn quá thì bơm dự trữ quốc gia thay vì dự trữ tại doanh nghiệp.
TS. Nguyễn Đình Cung cũng đề nghị bỏ quy định bán lẻ được nhập hàng từ 1 đầu mối hay nhiều đầu mối, mà nên nên thành lập một thị trường tương đối cạnh tranh, rà soát lại điều kiện kinh doanh.
“Nhà nước chỉ nên quản về chất lượng, tiêu chuẩn, quy định an toàn. Nên thành lập một hội đồng định giá, sau đó thuê công ty tư nhân định giá xác định giá hàng ngày làm giá tham chiếu”, TS. Cung nhấn mạnh.
