Ngày 16/3, Thông tấn xã Việt Nam dẫn lời Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, sau cuộc họp của Bộ Chính trị thống nhất chủ trương về sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Đảng ủy Chính phủ gửi đề án lấy ý kiến của các bộ, ngành, địa phương, sau đó tổng hợp và báo cáo Ban Chấp hành Trung ương, dự kiến vào trung tuần tháng 4/2025.
Sau Hội nghị Trung ương sẽ có một hội nghị toàn quốc để triển khai sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã.
Như vậy, nhiệm vụ của các bộ, ngành là phải tập trung ban hành các văn bản hướng dẫn có liên quan theo thẩm quyền và trách nhiệm của mình, làm căn cứ để sau Hội nghị Trung ương có thể triển khai việc sáp nhập, sắp xếp.
Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho rằng việc này không khó vì đã có kinh nghiệm trong việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong những lần trước đây, giờ chỉ tiếp tục điều chỉnh, mở rộng, bổ sung cho rõ và phù hợp với quy mô là sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã.
“Sau cuộc họp của Bộ Chính trị, toàn bộ những nội dung liên quan, số lượng đơn vị hành chính cấp tỉnh phải sắp xếp, sáp nhập lại đã rõ. Đồng thời cũng rõ được mô hình chính quyền địa phương 2 cấp (chính quyền cấp tỉnh và cấp dưới tỉnh) như thế nào, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã, hay còn gọi là cấp cơ sở, như thế nào để bảo đảm”, Bộ trưởng nói.
Theo bà Phạm Thị Thanh Trà, hiện đang có 10.035 đơn vị hành chính cấp xã, tới đây sẽ tổ chức lại quy mô chỉ còn khoảng 2.000 xã, mỗi xã “gần như là một huyện nhỏ”.
Các việc liên quan đến tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Việc này có thể làm được ngay sau Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương. Vì vậy các bộ, ngành phải tập trung hướng dẫn tất cả các văn bản có liên quan.
Việc này phải thực hiện rất gấp, các bộ phải gửi về Bộ Nội vụ sớm để chuẩn bị cho hội nghị toàn quốc sau hội nghị Ban Chấp hành Trung ương.
Cũng theo bà Phạm Thị Thanh Trà, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Trưởng ban Chỉ đạo thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp sẽ có chỉ đạo gấp để tất cả các bộ, cơ quan ngang bộ rà soát lại toàn bộ văn bản pháp luật (luật, nghị định).
Nếu các luật chuyên ngành liên quan đến thẩm quyền của đơn vị hành chính cấp huyện thì phải xử lý bằng một nghị quyết. Việc này phải rà soát rất nhanh để tổng hợp báo cáo Bộ Tư pháp đề xuất Chính phủ trình Quốc hội ban hành nghị quyết xử lý vấn đề liên quan đến các luật chuyên ngành về tổ chức đơn vị hành chính các cấp.
Hiện nay Việt Nam có 63 đơn vị hành chính cấp tỉnh; 705 quận, huyện và 10.595 xã, phường. Theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đơn vị hành chính cấp tỉnh cần đáp ứng ba tiêu chuẩn về diện tích, dân số và số đơn vị hành chính cấp huyện. Tuy nhiên theo thống kê năm 2023, cả nước có 10 tỉnh chưa đạt được đồng thời cả ba tiêu chuẩn này, 12 tỉnh không đạt đồng thời hai tiêu chuẩn diện tích và dân số, 3 tỉnh thành không đạt tiêu chuẩn diện tích và đơn vị hành chính cấp huyện, 2 tỉnh không đạt tiêu chuẩn về dân số và đơn vị hành chính cấp huyện, 13 tỉnh thành không đạt tiêu chuẩn về diện tích, 9 tỉnh không đạt tiêu chuẩn về dân số.
Ngày 28/2, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành kết luận 127, giao Đảng ủy Chính phủ phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương, Đảng ủy Quốc hội, Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể trung ương và cơ quan liên quan chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng đề án, tờ trình Bộ Chính trị về sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện; tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã.
Hôm 11/3, Đảng ủy Chính phủ thống nhất trình cấp có thẩm quyền phương án sáp nhập giảm 50% đơn vị hành chính cấp tỉnh và giảm 60-70% đơn vị cấp cơ sở so với hiện nay.
Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định việc tinh gọn bộ máy, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp không chỉ đơn thuần là vấn đề điều chỉnh địa giới hành chính mà còn là điều chỉnh không gian kinh tế; điều chỉnh về phân công, phân cấp, điều chỉnh về phân bổ và kết hợp các nguồn lực kinh tế.../.
