Ngày 17/10 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long chủ trì buổi làm việc của Tổ công tác số 3 của Chính phủ kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 tại Thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Tây Ninh, Bà Rịa-Vũng Tàu và trước đó là tỉnh Bình Phước.
6 địa phương vùng Đông Nam Bộ có tỷ lệ trung bình giải ngân vốn đầu tư thấp
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đánh giá với 6 địa phương vùng Đông Nam Bộ liên quan đến Tổ công tác số 3 có tỷ lệ trung bình giải ngân vốn đầu tư thấp, đến hết tháng 9/2024 chỉ đạt 35,46% kế hoạch, thấp hơn bình quân cả nước là 47,29%. Do đó, các địa phương cần phải đánh giá sát hơn, có giải pháp quyết liệt hơn để thực hiện các mục tiêu.
Ghi nhận sự cố gắng cũng như chia sẻ với những khó khăn, vướng mắc của các địa phương, Phó Thủ tướng Lê Thành Long nhìn nhận đây là những vấn đề mang tính “truyền thống” của các địa phương trong cả nước. Đó là những khó khăn thực tế trong giải phóng mặt bằng khiến kéo dài thời gian thực hiện dự án; các vấn đề liên quan đến điều chỉnh quy hoạch, vướng luật, vấn đề thiếu vật liệu xây dựng.
Trên cơ sở đó, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đề nghị các địa phương trong vùng Đông Nam Bộ rà soát, đánh giá sát hơn nữa khó khăn vướng mắc, những gì thuộc thẩm quyền của mình cần phải cố gắng, quyết liệt hơn. Phó Thủ tướng cũng lưu ý các địa phương chú trọng phối hợp của các cơ quan, năng lực điều phối, trách nhiệm của những người thực thi công vụ trong giai đoạn hiện nay, nhất là năng lực của các ban quản lý dự án.
Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2024 được Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ giao cho 6 địa phương trong vùng Đông Nam Bộ là 128.580 tỷ đồng.
Số vốn đã phân bổ là 147.371 tỷ đồng; trong đó, có 5 tỉnh phân bổ ngân sách địa phương tăng so với kế hoạch được giao do tăng thu các nguồn địa phương quản lý (Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh, Bà Rịa-Vũng Tàu).
Tính đến hết tháng 9, tổng số vốn ước giải ngân của 6 địa phương trong vùng Đông Nam Bộ khoảng 45.594 tỷ đồng (đạt 35,46% kế hoạch), thấp hơn mức bình quân cả nước là 47,29%. Trong số đó, nhóm 3 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức trung bình cả nước là Tp. Hồ Chí Minh giải ngân 16.871 tỷ đồng (đạt 21,29%); Bình Phước giải ngân hơn 1.789 tỷ đồng (đạt 32,27%); Đồng Nai giải ngân hơn 5.844 tỷ đồng (46,77%).
Các địa phương có tỷ lệ giải ngân cao hơn mức trung bình cả nước là Bà Rịa - Vũng Tàu giải ngân hơn 11.082 tỷ đồng (đạt 93,75%); Tây Ninh hơn 2.373 tỷ đồng (đạt 56,87%); Bình Dương là 7.632 tỷ đồng (đạt 49,95%).
Các khó khăn, vướng mắc được các địa phương nêu ra chủ yếu thuộc các nhóm liên quan đến quy định của pháp luật đầu tư công; công tác chuẩn bị đầu tư; khó khăn vướng mắc trong thực hiện dự án; vướng mắc khi thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.
Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung, nhìn chung các khó khăn, vướng mắc trong giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 của 6 địa phương trong vùng Đông Nam Bộ cũng là chung của cả nước, đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Đỗ Thành Trung, nguyên nhân giải ngân chậm do công tác triển khai tại các địa phương còn nhiều bất cập. Cùng mặt bằng pháp lý, có bộ, cơ quan trung ương, địa phương giải ngân tốt nhưng vẫn có nơi tỷ lệ giải ngân chưa tốt.
Trong một số thời điểm, tại một số dự án, một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao, chưa rõ nét.
Các địa phương cần có giải pháp quyết liệt hơn để thực hiện các mục tiêu giải ngân đầu tư công
Theo Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi, hiện một số dự án chậm giải ngân của Thành phố Hồ Chí Minh cũng như các địa phương do các tỉnh, thành phố chờ hướng dẫn của các luật mới; trong đó, Luật đất đai sửa đổi có hiệu lực từ 1/8 ảnh hưởng lớn đến giải ngân của thành phố.
Bên cạnh đó là các nguyên nhân chủ quan như đề xuất bổ sung điều chuyển vốn trung hạn chậm; điều hành của Ủy ban Nhân dân thành phố và trách nhiệm của sở ngành trong chuẩn bị dự án và triển khai dự án; điều hành của chủ đầu tư với các nhà thầu chưa tốt.
Năm 2024, Thành phố Hồ Chí Minh được giao hơn 79.000 tỷ đồng vốn đầu tư công. Tính đến hết ngày 11/10, tổng số vốn thành phố đã giải ngân là 16.787 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 21,2%. Nhìn chung, việc giải ngân kế hoạch đầu tư công trong 9 tháng của thành phố chưa đạt như kế hoạch đề ra.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi cho biết trong hơn 60.000 tỷ đồng chưa giải ngân có hơn 30.000 tỷ đồng thuộc nhóm giải phóng mặt bằng.
Thành phố đã rà soát, khả năng giải ngân được trên 28.000 tỷ đồng ở 3 dự án lớn Rạch Xuyên Tâm, bờ Bắc Kênh Đôi và Vành đai 2. Thành phố sẽ kiên trì chỉ tiêu giải ngân đầu tư công cũng như cam kết đảm bảo tiến độ của Vành đai 3.
Với Đồng Nai, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Võ Tấn Đức cho biết tính đến giữa tháng 10, tỉnh đã giải ngân 6.375 tỷ đồng trong tổng 12.497 tỷ đồng vốn được giao, đạt 51% kế hoạch và sẽ phấn đấu giải ngân đạt 94-95%.
Hiện Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành có tỷ lệ giải ngân chưa cao do thủ tục giao vốn còn chậm. Bên cạnh đó, các dự án liên quan trong quý 3, quý 4 sẽ chọn được nhà thầu thi công.
“Đồng Nai đã thành lập 3 tổ công tác đôn đốc các dự án, ngoài ra các huyện, thành phố cũng lập các tổ công tác với nhiệm vụ trọng tâm của Chủ tịch Ủy ban Nhân dân các huyện, thành phố phải tập trung giải quyết vướng mắc, giải phóng mặt bằng”, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai chia sẻ giải pháp đẩy nhanh giải ngân vốn những tháng còn lại năm 2024.
Lãnh đạo Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố cũng nêu những khó khăn, vướng mắc khiến giải ngân vốn đầu tư công chưa cao. Giải phóng mặt bằng vẫn là điểm nghẽn của các dự án; trình tự thủ tục còn kéo dài, phức tạp, chính sách bồi thường hỗ trợ chưa phù hợp thực tế.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Thành Long nêu rõ, các địa phương tập trung rà soát, phân loại, đánh giá sát hơn các khó khăn, vướng mắc, những vấn đề gì thuộc thẩm quyền của mình thì quyết liệt khắc phục.
Qua phân tích của các tỉnh thì có cơ sở khẳng định một số nguồn vốn có thể giải ngân được từ nay đến cuối năm. Phó Thủ tướng cũng lưu ý tăng cường công tác phối hợp, năng lực điều phối cũng như trách nhiệm của cán bộ thực thi công vụ; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cũng như tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện những quyền được phân cấp.
Phó Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, phân loại các khó khăn, vướng mắc để xem những gì thuộc thẩm quyền của bộ, ngành có thể xử lý được ngay, những vấn đề gì vượt thẩm quyền thì báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Ví dụ như, hiện Bộ đã báo cáo Chính phủ trình Quốc hội về nội dung sửa đổi Luật Đầu tư công và Nghị định hướng dẫn Luật, trong đó, tháo gỡ hạn chế, vướng mắc, điểm nghẽn phát sinh trong quá trình thi hành Luật Đầu tư công năm 2019.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư xin chủ trương của cấp có thẩm quyền để xử lý một số dự án tồn đọng có tính chất đặc thù; rà soát các dự án nếu đủ thủ tục, bảo đảm tính khả thi nhưng thiếu vốn thì báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét quyết định./.
