Trước đó, đã có nhiều chính khách cũng đề xuất đưa tội “Hủy hoại môi trường” cũng được đưa lên Tòa án Hình sự quốc tế. Chuyện tưởng xa xôi nhưng bản chất của nó lại phản ánh vấn đề môi trường bị hủy hoại này đã thực sự là mối lo lắng lớn như phá rừng đã gây bức xúc trên toàn cầu.
Trong mối quan tâm chung này, chúng ta cũng có thể nhìn thấy những vấn đề đang diễn ra tại Việt Nam. Đợt mưa lũ vừa qua đã gây tai họa cho miền Trung; và một trong những nguyên nhân chính gây nên vẫn là rừng bị tàn phá.
Nhiều tổ chức, cá nhân có hành vi phá rừng nghiêm trọng
Theo một lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm vùng IV; trước đó, một người dân điện thoại thông báo cho lực lượng Kiểm lâm vùng IV và lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đắk Lắk có vụ phá rừng tại rừng cộng đồng Buôn Tul; (xã Yang Mao, huyện Krông Bông).
Sau đó, từ ngày 1 đến 2-3, lực lượng chức năng đã kiểm tra. Và phát hiện tại Tiểu khu 1204 thuộc rừng cộng đồng Buôn Tul có 2 khu vực rừng bị chặt phá. Tổng khối lượng gỗ tại hiện trường là 38,960 m3. Hàng chục cây gỗ có đường kính từ 40-100 cm bị cưa hạ nhiều thời điểm khác nhau. Gốc mới nhất được xác định cách thời điểm phát hiện khoảng 1 tháng. Lúc kiểm tra không tìm được đối tượng vi phạm.
Theo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Đắk Lắk, vụ phá rừng trên có mức độ nghiêm trọng. Khối lượng gỗ bị khai thác lớn, có dấu hiệu tội phạm hình sự. Do đó, Hạt Kiểm lâm huyện Krông Bông phải khẩn trương thiết lập hồ sơ. Mở rộng hiện trường khu vực lân cận để xử lý theo quy định của pháp luật; tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với tổ chức cá nhân có liên quan để xảy ra vụ phá rừng. Mà không phát hiện, nếu phát hiện các tổ chức, cá nhân có sai phạm thì xử lý nghiêm theo quy định.
“Còn phá rừng, còn thảm họa thiên tai”
Ngay trong lúc dư luận còn bức xúc thì rừng ở một số nơi vẫn ngang nhiên bị phá. Mà Báo Người Lao Động đang phản ánh qua loạt bài phóng sự “Còn phá rừng, còn thảm họa thiên tai”. Gần đây nhất là vụ chặt rừng bạch tùng quý hiếm hàng trăm năm tuổi ở Lâm Đồng. Mà khi người dân phản ánh thì lực lượng chức năng mới biết.
Còn tại tỉnh Kiên Giang, một người phá rừng ở Vườn Quốc gia Phú Quốc từ năm 2009. Nhưng chỉ bị xử lý rất hời hợt. Hậu quả là đến nay, người này phá tổng cộng hơn 7 ha rừng thì mới bị bắt. Đó chỉ là những con số rất nhỏ so với những diện tích rừng bị cạo trọc tại nhiều địa phương. Mà cả rừng phòng hộ, rừng quốc gia, rừng bảo tồn… cũng không thoát.
Hủy hoại môi trường còn hiện diện khắp nơi: Đất canh tác bỗng dưng thành mỏ bauxite, đất hiếm; biển xanh bỗng dưng thành bãi thải xỉ than của nhà máy nhiệt điện; sông no nước bỗng nhiên bị chặn dòng làm thủy điện, đặt cống xả thải cho sản xuất công nghiệp… Pháp luật chúng ta đủ mạnh để ngăn chặn hành vi phá hoại môi trường. Vấn đề quan trọng là thực thi như thế nào và từng cơ quan được giao nhiệm vụ; từng địa phương thực hiện ra sao.
Luật Môi trường ban hành năm 2014 và bổ sung, sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua quy định rất đầy đủ hành vi bị cấm như; Phá hoại, khai thác trái phép nguồn tài nguyên thiên nhiên; thải chất thải chưa được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường; các chất độc, chất phóng xạ và chất nguy hại khác vào đất, nguồn nước và không khí; phá hoại, xâm chiếm trái phép di sản thiên nhiên, khu bảo tồn thiên nhiên… và cả lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc thiếu trách nhiệm của người có thẩm quyền để làm trái quy định về quản lý môi trường.
Ngay trong Bộ Luật Hình sự cũng quy định mức phạt từ 3-10 năm; đối với tội phạm gây ô nhiễm môi trường như: Hủy hoại rừng, vi phạm quy định về chất thải nguy hại, hủy hoại nguồn lợi thủy sản… Pháp luật là thế và Chính phủ cũng quy định nghiêm ngặt, đồng thời giao nhiệm vụ bảo vệ môi trường cho từng ngành, từng địa phương nhưng số vụ bị xử lý nghiêm khắc vẫn còn ít ỏi. Không thể không thừa nhận sự yếu kém trong việc thực thi pháp luật bảo vệ môi trường. Và chúng ta đã phải trả giá, thậm chí ngày càng lớn.
Thiên nhiên có sự cân bằng huyền diệu để bảo tồn sự sống cho muôn loài. Cưỡng bức để trục lợi từ môi trường sẽ mang đến những hậu quả khôn lường và kéo giảm chất lượng sống của người dân cả quốc gia. Không thể viện bất cứ lý do gì để tội phạm trong lĩnh vực này cứ nhởn nhơ./.
