Việc tranh thủ các nguồn lực để đưa đất nước lên trình độ phát triển mới bền vững trở nên cấp bách hơn bao giờ hết, đặc biệt trong môi trường hội nhập cạnh tranh, sự bùng nổ của công nghệ thông tin và sự phát triển các nền kinh tế tri thức trên thế giới như hiện nay.
Đảng, Nhà nước ta chủ trương phát huy cao nhất sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trong đó có cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, cũng như tranh thủ sự hợp tác, hỗ trợ của cộng đồng quốc tế. Nghị quyết số 36 ngày 26/3/2004 của Bộ Chính trị đã khẳng định “Người Việt Nam ở nước ngoài là bộ phận không tách rời và là một nguồn lực của cộng đồng dân tộc Việt Nam, là nhân tố quan trọng góp phần tăng cường quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa nước ta với các nước”.
Trước tình hình quốc tế, trong nước và những yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đòi hỏi công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài cần được tăng cường, hỗ trợ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục phát triển vững mạnh, nâng cao uy tín, tham gia tích cực vào việc tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Việt Nam với các nước sở tại; góp phần tích cực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Trong quá trình Việt Nam hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài sẽ tiếp tục gia tăng cả về số lượng và địa bàn cư trú, có cuộc sống ngày càng ổn định, có tiềm lực về tri thức và kinh tế, có vị trí và ảnh hưởng trong xã hội nước sở tại. Theo số lượng thống kê, hiện có khoảng 4,5 triệu kiều bào đang sinh sống, học tập, lao động tại 109 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.
Số lượng này đang có xu hướng tăng lên khi ngày càng có nhiều người Việt ra nước ngoài học tập, lao động, xây dựng gia đình, tạo nên những cộng đồng người Việt lớn ở các châu lục và các địa bàn như Mỹ, châu Âu, châu Phi, châu Úc và Đông Bắc Á. Những cộng đồng này đang ngày càng có vị trí cao hơn trong đời sống kinh tế, chính trị và xã hội nước sở tại và vẫn giữ mối gắn kết khăng khít, chặt chẽ với đất nước.
Ước tính có khoảng 400,000 chuyên gia, trí thức (chiếm khoảng 10-15% cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài) có trình độ đại học trở lên tập trung chủ yếu ở các nước phát triển như Mỹ, Pháp, Australia, Nhật… Riêng tại Mỹ, thống kê cho thấy 19.5% người Việt có trình độ đại học, tiến sỹ khoa học là 0,5%. Tại Pháp, hiện có khoảng 40,000 trí thức người Việt, tại Canada và Úc là hơn 30,000, tại Nga và Đông Âu là 10,000. Rất nhiều người Việt tập trung làm việc ở nhiều lĩnh vực khoa học chuyên ngành và mũi nhọn của nước sở tại như công nghệ điện tử, thông tin viễn thông, chế tạo máy, khoa học vũ trụ.
Doanh nhân người Việt đã có mặt ở các quốc gia phát triển (riêng ở Mỹ có 170,000 doanh nghiệp người Việt) và cả những nơi xa xôi như đảo Vanuatu ở Nam Thái Bình Dương. Ước tính, tổng thu nhập hàng năm của người Việt ở nước ngoài đạt từ 50 - 60 tỷ USD, trong đó cộng đồng người Việt tại Hoa kỳ chiếm 25 - 30 tỷ USD. Thành phần, cơ cấu kinh doanh và quy mô của các doanh nghiệp ngày càng đa dạng hơn, mặc dù nhỏ và vừa vẫn là quy mô chủ yếu.
Thời gian vừa qua, khủng hoảng tài chính toàn cầu đã ảnh hưởng không nhỏ đến cộng đồng, nhưng các doanh nhân người Việt vẫn kiên trì cố gắng vượt qua khó khăn, duy trì các hoạt động kinh doanh tại thị trường sở tại, một số doanh nghiệp có xu hướng chuyển về kinh doanh và đầu tư tại Việt Nam.
Như vậy, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là một trong những nguồn lực quan trọng cấu thành nên nguồn lực chung của cộng đồng dân tộc Việt Nam trong quá trình thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Thực tế, chúng ta đã nhận thấy sự đóng góp của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nói riêng, sự nghiệp phát triển đất nước nói chung trên nhiều lĩnh vực./. (còn nữa)
