Trong xã hội hiện đại, kinh tế xanh, tăng trưởng xanh là chủ đề được các nhà lãnh đạo các quốc gia trên thế giới thường đề cập đến. Bởi đây là nội dung mang tính chiến lược trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0. Mục tiêu này đã được chính phủ Việt Nam cụ thể hóa thông qua Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ 2011 - 2020 và tầm nhìn đến năm 2050. Xuân về, nhớ lại Tết trồng cây mà Bác Hồ đã phát động cách đây hơn nửa thế kỷ càng thấy tầm nhìn xa của Người.
Theo nghiên cứu mới nhất do Viện Môi trường - Tài nguyên (Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh) công bố, trung bình mỗi năm, tổng phát thải khí nhà kính chỉ riêng trên địa bàn thành phố hơn 60 triệu tấn CO2. Trong đó, có 3 nguồn thải chính là từ hoạt động công nghiệp (khoảng gần 20 triệu tấn), giao thông (khoảng hơn 13 triệu tấn), còn lại là sinh hoạt và các hoạt động khác. Như vây, nếu không có chiến lược ứng phó kịp thời loài người sẽ là nạn nhân bi thảm của biến đổi khí hậu. Các chính sách liên quan đến phát triển giao thông xanh, chuyển đổi năng lượng hóa thạch sang năng lượng xanh; đô thị thông minh thông qua đổi mới, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ phục vụ tăng trưởng xanh đang là nhiệm vụ cấp bách.
Mỗi khi Tết đến, xuân về, cây cối lại đâm chồi nảy lộc, hoa lá tốt tươi. Lòng mỗi người thư thái đón mùa xuân về và đây là dịp hưởng ứng phong trào “tết trồng cây” theo lời dạy của Bác Hồ: “Mùa xuân là Tết trồng cây, Làm cho đất nước càng ngày càng xuân”. Mùa xuân,với những cơn mưa xuân đầu mùa dịu nhẹ,thời tiết ấm áp, là thời điểm thích hợp để câytrồng phát triển. Đó chính là lý do mà Bác cho rằng mùa xuân là mùa để trồng cây. Trong chiến lược phát triển Bác Hồ thường nhấn mạnh hai thứ rất quan trọng trong đời sống, ấy là “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”. Đó là tầm nhìn bao trùm vì lợi ích vừa ngắn hạn vừa dài hạn.
Yêu cầu về trồng cây xanh cũng được Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu lên trong bài “Tết trồng cây”, đăng trên báo Nhân dân ngày 28/11/1959. Bài viết nêu rõ, để kỷ niệm ngày thành lập Đảng, tất cả nhân dân miền Bắc mỗi người phụ trách trồng một hoặc vài ba cây và chăm sóc cho tốt. “Mỗi Tết trồng được độ 15 triệu cây. Từ năm 1960 đến 1965 (là năm cuối cùng của kế hoạch 5 năm lần thứ nhất), chúng ta sẽ có 90 triệu cây, vừa cây ăn quả, cây có hoa, vừa cây làm cột nhà. Và trong mươi năm, nước ta phong cảnh sẽ ngày càng tươi đẹp hơn, khí hậu điều hòa hơn, cây gỗ đầy đủ hơn. Điều đó sẽ góp phần quan trọng vào việc cải thiện đời sống của nhân dân ta...”.
Yêu con người, yêu nhân dân, Bác còn là người yêu thiên nhiên. Những nơi lưu giữ dấu ấn Hồ Chí Minh như khu Nhà sàn trong Phủ Chủ tịch, Di tích K9 - Đá Chông ở Ba Vì nơi nào cũng rợp bóng cây xanh. Những khu vườn nhỏ, nơi trồng cây ăn quả, khu vườn trồng quế, trồng rau. Trước nhà có nhiều loài hoa ngát hương khoe sắc. Bác khuyên khi mùa xuân tới, mỗi người nên trồng ít nhất một cây xanh để góp phần làm cho quê hương, đất nước ngày càng tươi đẹp. Năm 1961, nói chuyện với nhân dân đảo Cô Tô (Quảng Ninh), Người căn dặn: “Cần trồng nhiều cây ăn quả, cây lấy gỗ, cây ngăn gió. Trồng cây sẽ đưa lại cho nhân dân ta một nguồn lợi to lớn, lại làm cho xứ sở ta thêm đẹp”.
Năm 1969, dù sức khỏe đã yếu nhưng sáng mùng 1 Tết Kỷ Dậu, Bác vẫn đến chúc Tết một số đơn vị và trồng cây lưu niệm tại đồi Đồng Váng, thôn Yên Bồ, xã Vật Lại, huyện Ba Vì. Đây là cây đa cuối cùng Bác Hồ trồng trong cuộc đời của Người. Và trong bản Di chúc, liên quan đến “việc riêng”, Người còn căn dặn: “Nên có kế hoạch trồng cây trên đồi. Ai đến thăm thì trồng một cây làm kỷ niệm. Trồng cây nào phải tốt cây ấy. Lâu ngày, cây nhiều thành rừng, sẽ tốt cho phong cảnh và lợi cho nông nghiệp”...
Trong một thời gian dài, nhiều người quên mất mục tiêu lâu dài của việc trồng cây. Hiện nay nhân loại đứng trước những thách thức to lớn là biến đổi khí hậu toàn cầu, các hiện tượng thời tiết cực đoan như trái đất nóng lên, băng tan, bão, lụt, sạt lở, hạn hán, xâm nhập mặn... gây hậu quả nặng nề. Do đó, việc trồng cây càng cấp bách mang nhiều ý nghĩa với cuộc sống của người dân và sự phát triển bền vững đất nước.
Một thời gian dài tăng trưởng kinh tế chỉ chú trọng vào mặt “hiệu quả - lợi nhuận” đơn thuần của các hoạt động sản xuất, kinh doanh, mà ít tính đến các chi phí phải đầu tư để ngăn ngừa, giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ môi trường. Mô hình phát triển kinh tế truyền thống dường như không còn phù hợp đối với mục tiêu phát triển bền vững.
Quá trình tái cấu trúc các nền kinh tế sẽ diễn ra mạnh mẽ, gắn với những bước tiến mới về khoa học kỹ thuật, công nghệ nhằm sử dụng tiết kiệm năng lượng, tài nguyên. Chiến lược phát triển xanh cũng khẳng định: “Phát triển bền vững là yêu cầu xuyên suốt” và “phát triển kinh tế-xã hội phải luôn coi trọng bảo vệ và cải thiện môi trường, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu”.
Việt Nam đang tiếp tục đà đổi mới, đẩy mạnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo chiều sâu, phát triển bền vững từ kinh tế xanh được xác định là xu hướng, nhiệm vụ quan trọng. Ngoài Công nghiệp xanh, Nông nghiệp xanh, tín dụng xanh, du lịch xanh, đô thị xanh… Việc trồng cây xanh, bảo vệ môi trường, thực hiện tốt di huấn của Bác Hồ về trồng cây, gây rừng là một trong những nội dung rất quan trọng. Điều này sẽ tạo nên diện mạo mới của nền kinh tế phát triển bền vững.
Thứ nữa, người dân ngày càng nhận thức được tầm quan trọng của việc lựa chọn và phát triển mô hình kinh tế xanh vì những vấn đề bức xúc về ô nhiễm môi trường và suy giảm tài nguyên thiên nhiên về hậu quả và sự trả giá cho mô hình phát triển của nền kinh tế nâu. Có thể nói, Việt nam đang hội tụ những điều kiện thuận lợi từ chủ trương, chính sách tới điều kiện tự nhiên, xã hội, hợp tác quốc tế... Đây có thể được coi là những yếu tố thúc đẩy việc tiến trình xanh hóa nền kinh tế Việt Nam trong tương lai.
Sinh thời, dù bận việc Đảng, việc nước, nhưng Bác Hồ vẫn luôn quan tâm tới việc trồng cây, gây rừng, làm đẹp cảnh quan, tạo điều kiện sống trong lành, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Tư tưởng, tầm nhìn về trồng cây của Người chính là gắn với kinh tế xanh mà bây giờ chúng ta theo đuổi.
Việc động viên các đơn vị, địa phương và người dân trồng cây hướng đến sự thực chất, tránh làm theo phong trào, hình thức, tránh thái độ đối phó... Cùng với việc trồng cây, gây rừng, các cơ quan chức năng cần có biện pháp xử lý nghiêm khắc hành vi phá hoại cây xanh, nhất là rừng đầu nguồn, rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, khu sinh quyển… Mùa xuân lại về, chúng ta càng nhớ Bác. Có thể thời bác sống chưa có khái niệm kinh tế xanh nhưng xuyên suốt trong tư tưởng và hành động của người là luôn gắn bó vàtôn trọng thiên nhiên, bảo vệ thiên nhiên môi trường sống,đó chính là nền kinh tế cả thế giới ngày nay đang hướng tới./.
