Xã Trân Châu nằm ở huyện đảo Cát Bà cách thành phố Hải Phòng khoảng 25 km. Để đến vùng đất này, khách phương xa cần chạy qua cây cầu vượt biển Tân Vũ dài nhất Việt Nam. Sau đó phải đi phà trên biển mất khoảng 35 phút. Từ thành phố về với vùng biển vô cùng thơ mộng - đó chính là trải nghiệm mà chuyến hành trình sẽ mang lại cho du khách. Nơi đây có gà Liên Minh nổi danh khắp vùng, là đặc sản mang hương vị riêng của xã đảo Trân Châu.
Thôn Liên Minh, xã Trân Châu chỉ có khoảng 20 hộ dân nằm rải rác trong rừng tách biệt hẳn với cuộc sống đô thị. Người dân sống hiền hoà, thanh bình như chính thiên nhiên ban tặng cho họ. Mỗi sớm mai thức dậy nghe tiếng gà gáy sáng, ngắm những chú gà có đôi “chân dài” sải bước mới thấy trân quý cuộc sống.
Người dân nơi đây đã nuôi những đàn gà ấy từ bao giờ không ai còn nhớ, có lẽ nó tồn tại từ hàng trăm năm về trước. Chỉ biết rằng giống gà này được người dân truyền tai nhau rằng do khí hậu, thổ nhưỡng trải qua quá trình chọn lọc tự nhiên mà hình thành giống gà quý như hiện nay. Ông Phạm Văn Thỏa - Chủ tịch Hội Nông dân xã Trân Châu, huyện Cát Bà cho biết; tổng đàn gà trong xã có khoảng 10.000 con người dân thôn Liên Minh nuôi khoảng 3.500 con.
Về đặc thù của giống gà này là thả hoang ra rừng tìm kiếm thức ăn để có đôi chân săn chắc, ngoài ra chúng ăn bằng ngô, thóc chứ không ăn cám và thức ăn tăng trọng. Mỗi lứa gà phải mất 8 tháng mới xuất chuồng, mỗi con có cân nặng từ 3 - 4,5 kg. Điều khác biệt nữa chính là gà mái mỗi lần đẻ trứng cho từ 8 đến 10 quả (đẻ ít), nuôi 6 tháng mới đẻ. Chủ tịch UBND xã Trân Châu, ông Lê Văn Hoàn cho biết; do đặc thù là loại gà quý hiếm hơn nữa.
Trân Châu là xã có địa hình nhiều rừng nên rất phù hợp với giống gà này. Gà Liên Minh thường có bộ lông vàng óng, mượt, với đôi chân “trần” có chiều dài khủng khoảng 30cm. Chính bởi cách nuôi dân dã, lành mạnh và chuẩn sạch là bí quyết tạo nên những thớ thịt dai, thơm ngon, dậy mùi. Có lẽ vì những lí do trên mà gà Liên Minh không nhiều mỡ do được tôi luyện bởi thói quen bay nhảy, ngủ đậu trên cây vào chiều tối của đàn gà.
Loại gà này khi so sánh với gà được nuôi truyền thống thì vẫn được xếp trên ít nhất 1 bậc bởi lẽ không phải vùng đất hay miền quê nào cũng đảm bảo điều kiện thổ nhưỡng không gian, khí hậu để giống gà này phát triển và sinh trưởng tốt như ở Trân Châu. Bởi vậy nên người dân thôn Liên Minh luôn có ý thức giữ gìn, bảo vệ nguồn gen quý. Cả thôn chỉ nuôi duy nhất một giống gà để tránh sự lai tạp với các giống gà khác. Từ nhiều năm nay giống gà này luôn được người tiêu dùng ưa chuộng nên có giá bán khá đắt đỏ dao động 250 nghìn đồng/1kg dắt gấp vài lần so với giá gà nuôi thông thường.
Tuy nhiên cung không đáp ứng được cầu do số lượng có hạn. Để bảo tồn giống gà quý Liên Minh cũng như phát triển đàn gà tăng thu nhập cho người dân địa phương, thời gian qua, TP Hải Phòng và huyện Cát Bà có nhiều dự án, chương trình hỗ trợ. Trong đó có thể kể đến các dự án: “Sản xuất thử nghiệm gà Liên Minh tại Hải Phòng và một số tỉnh lân cận”, “Xác định mức protein và năng lượng thích hợp trong chăn nuôi gà Liên Minh thương phẩm” của Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ Hải Phòng.
Nhưng đến hiện tại số lượng đàn gà Liên Minh vẫn tăng trưởng hạn chế, về lâu dài cần có lộ trình kết nối trong chăn nuôi, khuyến khích người dân trong thôn phát huy hơn nữa về nuôi gà. Được biết gà Liên Minh là một trong gần 20 nông sản, đặc sản của Hải Phòng được chứng nhận đăng ký nhãn hiệu chỉ dẫn địa lý. Để bảo vệ, gìn giữ nguồn gen quý, thời gian tới, chính quyền địa phương đề nghị Trung ương, TP Hải Phòng tiếp tục hỗ trợ thực hiện các dự án bảo tồn, phát triển gà Liên Minh.
