Theo báo cáo của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO), ngành chăn nuôi chiếm khoảng 14,5% tổng lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu (tính đến năm 2013) - con số tương đương với lượng khí thải từ toàn bộ phương tiện giao thông trên thế giới cộng lại.
Theo Tiến sĩ Nguyễn Thế Hinh - Phó Ban quản lý các dự án Nông nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Theo số liệu thống kê năm 2022, Việt Nam có khoảng 8 triệu con trâu bò, 24,7 triệu con lợn và 380 triệu con gia cầm (GSO 2018-2023). Theo Chiến lược chăn nuôi được phê duyệt, năm 2030 Việt Nam sẽ có khoảng 10 triệu trâu bò, 30 triệu lợn và khoảng 670 triệu con gia cầm.
Kết quả kiểm kê khí nhà kính cho thấy ngành chăn nuôi hàng năm thải ra khoảng 18,5 triệu tấn CO2e, chiếm 19% lượng phát thải trong nông nghiệp.
Do vậy, ông Mai Văn Trịnh, Viện trưởng Viện Môi trường nông nghiệp khẳng định, nhu cầu giảm phát thải khí nhà kính từ chăn nuôi ngày càng trở nên cấp bách. Trong những năm gần đây, trên phạm vi cả nước đã có nhiều mô hình ứng dụng công nghệ cao trong chăn nuôi. Theo đó, cần khuyến khích sử dụng công nghệ tiên tiến như Biogas và Biomass để chuyển đổi chất thải nông nghiệp thành năng lượng tái tạo, giúp giảm phát thải khí nhà kính đáng kể.
Là doanh nghiệp đi đầu trong việc nỗ lực thực hành chuyển đổi xanh trong lĩnh vực nông nghiệp - thực phẩm, GreenFeed đã phát triển hệ thống trang trại chăn nuôi đa ngành quy mô lớn, hiện đại và đạt chuẩn quốc tế tại Việt Nam.
Các trang trại của GreenFeed ứng dụng công nghệ tiên tiến và tự động hóa vào quản lý, từ đó không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn giúp tối ưu vận hành, giảm rủi ro, đồng thời đảm bảo an toàn sinh học và góp phần giảm thiểu tác động môi trường từ hoạt động chăn nuôi.
Trong những năm qua, bên cạnh việc sử dụng hiệu quả tài nguyên đất, nước, GreedFeed còn tiến hành triển khai các dự án năng lượng tái tạo như điện năng lượng mặt trời áp mái, điện biogas và sử dụng nhiên liệu biomass thay thế nhiên liệu hóa thạch và thay thế một phần điện lưới, giảm tải lưới điện quốc gia. Tính đến nay, 100% các nhà máy thức ăn chăn nuôi của GreedFeed tại Việt Nam sử dụng nhiên liệu biomass để đốt lò hơi, các trang trại đang hoàn thiện hóa hệ thống máy phát điện Biogas.
Hoạt động này đã góp phần xử lý hiệu quả chất thải chăn nuôi, tạo ra sản phẩm giá trị gia tăng cho người tiêu dùng và cộng đồng địa phương. Năm 2022, tổng lượng giảm phát thải ước đạt hơn 11,639 tấn CO2, đạt tỷ lệ 12.8% so với cùng kỳ. Năm 2023, Tập đoàn ghi nhận giảm được 9000 tấn carbonic phát thải ra môi trường. Hiện nay, GreenFeed có 7 cơ sở sử dụng hệ thống điện mặt trời áp mái và 5 trang trại sử dụng hệ thống máy phát điện Biogas.
Bàn về giải pháp công nghệ để giảm phát thải khí nhà kính trong chăn nuôi ở Việt Nam, PGS.,TS. Cao Thế Hà - Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, hiện nay có nhiều giải pháp xử lý chất thải chăn nuôi nhằm giảm phát thải khí nhà kính. Cụ thể, đầu tư công trình khí sinh học nhằm xử lý chất thải chăn nuôi đồng thời sử dụng triệt để khí mê tan phục vụ cho đun nấu, phát điện; sử dụng máy tách ép phân, ủ phân chuồng làm phân bón hữu cơ, sử dụng nước thải chăn nuôi tưới cho cây trồng, chăn nuôi lợn tiết kiệm nước… Tuy nhiên, việc sử dụng công nghệ trong chăn nuôi nhằm giảm phát thải khí nhà kính vẫn đang còn ở mức độ chừng mực.
Trao đổi về công nghệ xử lý chất thải chăn nuôi theo hướng kinh tế tuần hoàn, PGS, TS Hà chia sẻ: Đối với hầm biogas cần khắc phục 2 yếu tố: (1) Thể tích hiệu dụng giảm dần; (2) Dòng chảy tắt làm giảm hiệu dụng, hiệu quả giảm. Xử lý được các vấn đề trên sẽ giúp các hầm biogas đạt QCVN về bảo vệ môi trường, giảm phí vận hành, tối ưu hóa diện tích cho các trường hợp quy mô nhỏ hoặc giới hạn diện tích.
Bàn về giải pháp, TS Nguyễn Thế Hinh cũng cho rằng, Chính phủ cần đầu tư hỗ trợ các nghiên cứu và cung cấp các chế phẩm vừa giúp làm giảm phát sinh khí mê-tan từ dạ cỏ trâu bò đồng thời cải thiện dinh dưỡng cho trâu bò; cho phép phát điện biogas để nối mạng điện lưới nhằm khuyến khích các chủ trang trại đầu tư máy phát điện biogas công suất lớn để tận dụng hết khí gas sinh ra nhằm đem lại lợi nhuận cho chủ trang trại, giảm thiểu tình trạng xả khí mê-tan trực tiếp ra môi trường.
Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần sớm ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sử dụng chất thải chăn nuôi làm phân bón hữu cơ nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý cho các công nghệ thu gom, vận chuyển chất thải chăn nuôi. Có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và nông hộ thu gom chất thải chăn nuôi làm phân bón hữu cơ để bán và tự sử dụng – TS Nguyễn Thế Hinh cho biết thêm./.
