Mới đây, Công ty TNHH Tỷ Hùng (TP. HCM) buộc cho nghỉ việc 1.200 công nhân. Lý do là đối tác nhập khẩu của công ty này (chuyên sản xuất giày thể thao xuất khẩu, thị trường chủ yếu là EU) đang gặp khó khăn, chịu nhiều thiệt hại bởi tình hình kinh tế không mấy khả quan, nên không ký kết các đơn hàng mới.
Tiếp đến là Công ty TNHH Việt Nam Samho (100% vốn Hàn Quốc, chuyên gia công các loại giày thể thao xuất khẩu ở huyện Củ Chi, TP.Hồ Chí Minh) cũng dự kiến cắt giảm gần 1.500 lao động do thiếu đơn hàng.
Theo thông tin từ Công đoàn các khu công nghiệp tỉnh Long An cho biết, theo số liệu tổng hợp chưa đầy đủ, đã có hơn 4.100 công nhân lao động tại hơn 17 doanh nghiệp trong các khu công nghiệp bị chấm dứt hợp đồng lao động hoặc giảm giờ làm việc.
Ghi nhận cho thấy, không chỉ các đơn vị trên, hàng trăm doanh nghiệp khác trên cả nước cũng bị cắt giảm đơn hàng, khiến việc làm của người lao động ảnh hưởng nghiêm trọng.
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết, có 25 địa phương, đơn vị, ngành báo cáo có người lao động bị ảnh hưởng đến việc làm, đời sống. Theo đó, 441 doanh nghiệp chịu tác động. Đáng chú ý, có 562.400 người lao động bị giảm giờ làm; 31.370 người lao động bị chấm dứt hợp đồng lao động; 31.012 người lao động nghỉ không lương, tạm hoãn hợp đồng lao động, nghỉ hưởng lương ngừng việc...
Trước thực trạng trên, ông Tào Bằng Huy - Phó Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ LĐTB&XH) cho hay, chúng tôi đang đề nghị Sở LĐTB&XH các địa phương báo cáo về tình hình doanh nghiệp bị giảm đơn hàng, người lao động bị ảnh hưởng đến việc làm. Cục Việc làm cũng nhắc nhở Sở LĐTB&XH các địa phương lưu ý hướng dẫn doanh nghiệp cho người lao động nghỉ việc thực hiện đúng quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, Cục Việc làm cũng yêu cầu các Trung tâm Dịch vụ việc làm tăng cường kết nối, giới thiệu việc làm cho những lao động mất việc.
Theo ông Lê Quang Trung - nguyên Phó Cục trưởng Phụ trách Cục Việc làm, các doanh nghiệp cần chủ động tìm nguồn hàng để bố trí việc làm đều đặn cho người lao động. Cần cố gắng làm sao giữ được người lao động. Trong lúc ngắt quãng sản xuất này, nên tổ chức nâng cao trình độ cho người lao động. Sau đó, doanh nghiệp sẽ “hứng” đón những đơn hàng mới mà không phải lo về nhân sự.
Với những doanh nghiệp không giải quyết được vấn đề việc làm, cần phải thực hiện quy trình cắt giảm việc làm, lao động theo đúng quy định của pháp luật. Ở đây, Sở LĐTB&XH, tổ chức công đoàn địa phương cần có hướng dẫn giải quyết chính sách hỗ trợ cho người lao động mất việc, đặc biệt vấn đề tiền lương, phúc lợi xã hội, chế độ bảo hiểm thất nghiệp.
Ông Trần Thanh Hải – Phó Chủ tịch thường trực Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng cho biết, vừa qua, nhiều doanh nghiệp ở lĩnh vực gỗ, dệt may, da giày bị giảm đơn hàng. Đây là tình trạng bất khả kháng của các doanh nghiệp. Điều quan trọng, những khó khăn trên lại rơi vào giai đoạn cuối năm, khi người lao động đang chuẩn bị đón Tết cổ truyền.
Ông Hải đánh giá, hiện nay, nhiều doanh nghiệp đang rất nỗ lực. Trong khi chưa có đơn hàng, các doanh nghiệp đang cố gắng sắp xếp, bố trí việc làm cho lao động. Nhiều đơn vị đã sử dụng hết phép 2022 và tiếp tục ứng phép 2023 để giữ chân người lao động.
Trước những khó khăn trên, Phó Chủ tịch thường trực Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng, các cơ quan chức năng liên quan cần vào cuộc yêu cầu các doanh nghiệp đảm bảo đầy đủ chế độ, quyền lợi hợp pháp chính đáng cho người lao động.
Các cấp công đoàn cần nêu cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm, phối hợp người sử dụng lao động đảm bảo chế độ, chính sách theo quy định pháp luật cho người lao động một cách đầy đủ và tốt nhất.
Theo các chuyên gia, các doanh nghiệp cần điều mở các chương trình đào tạo, nâng cao tay nghề cho người lao động. Các đơn vị cần tích cực tìm kiếm thị trường và phong phú hóa sản phẩm, làm đẹp hơn các cái mẫu mã để có khả năng chinh phục và thuyết phục được các thị trường khó tính hơn. Nền kinh tế Việt Nam có độ mở cao. Trong thời gian dịch Covid-19 vừa qua, tỷ trọng xuất khẩu vẫn đạt được yêu cầu đề ra. Vì vậy, chúng ta không nên quá bi quan về các biến động trên.
Bộ Công Thương, các bộ, ngành khác tích cực quảng bá hình ảnh, thương hiệu, chất lượng sản phẩm, cung cách làm ăn của doanh nghiệp Việt và quan tâm hơn nữa là cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam.
Về phía người lao động, chuyên gia cho rằng, họ cần nhận thức đẩy đủ, có sự chia sẻ với doanh nghiệp trong bối cảnh bị giảm đơn hàng. Người lao động cần biết rõ quyền, trách nhiệm của mình, trong đó đặc biệt chính sách bảo hiểm thất nghiệp. Thời gian này, người lao động nên tranh thủ học nghề, trang bị kiến thức. Bên cạnh đó, họ cần chủ động với Trung tâm dịch vụ việc làm để được giới thiệu sắp xếp, bố trí việc làm mới.
Bên cạnh đó, các Trung tâm dịch vụ việc làm địa phương cần tăng cường thông tin về thị trường lao động. Trung tâm dịch vụ việc làm hỗ trợ giới thiệu việc làm cho lao động mất việc và tư vấn cho doanh nghiệp giải quyết chính sách cho người lao động.
Với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền, của các cơ quan, cộng đồng doanh nghiệp hi vọng những khó khăn đang gặp phải chỉ là tạm thời và thời gian tới sẽ được xử lý một cách bài bản.
