Thảo quyết minh là loài cây dễ sống, mọc hoang dại và phát triển nhanh, thường được dùng để xào nấu hoặc đun nước uống. Cây thường có tên gọi khác là đậu ma, giả lục đậu, lạc giời,... thuộc dòng thực vật thân thảo nhỏ. Thảo quyết minh tươi có vị nhạt, hơi đắng, khi được sao vàng sẽ có vị đắng, hơi ngọt, hơi mặn và tính mát.
Theo nghiên cứu, hoạt chất Altraglucozit được tìm thấy trong quyết minh tử có tác dụng tăng nhu động, co bóp ở ruột nhưng không gây đau bụng.
Tác dụng nhuận tràng
Hoạt chất Anthranoid trong thảo quyết minh có công dụng gia tăng sự co bóp các tế bào cơ trơn đường ruột, giúp tăng cường hoạt động tiêu hóa, giúp việc đi đại tiện dễ dàng hơn do phân mềm không lỏng, giảm đau bụng và trị chứng táo bón hiệu quả.
Tác dụng an thần
Khi thực nghiệm trên thỏ bằng cách cho uống thảo quyết minh, kết quả chứng minh dược liệu này có tác dụng an thần. Biểu hiện ghi nhận trên điện não đồ bao gồm tăng các thành phần sóng chậm, giảm các sóng nhanh, đồng thời giảm hoạt hóa các tế bào thần kinh của thể lưới và vỏ não.
Tác dụng diệt khuẩn, kháng nấm
Dạng chiết cồn từ hạt thảo quyết minh giúp ức chế, tiêu diệt các loại vi khuẩn như tụ cầu, trực khuẩn bạch hầu, thương hàn, phó thương hàn... Ngoài ra, cao nước từ thảo quyết minh ức chế hiệu quả một số chủng nấm gây bệnh ngoài da.
Tác dụng hạ huyết áp, hạ lipid máu
Các nghiên cứu trên động vật thí nghiệm cho kết quả thảo quyết minh đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế hình thành các mảng xơ vữa trên thành động mạch, kiểm soát nồng độ cholesterol toàn phần và triglycerid trong máu và hạ huyết áp.
Đặc biệt, ngoài những công dụng kể trên, thảo quyết minh còn giúp điều trị bệnh đau mắt đỏ khi được dùng dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc bột. Có thể dùng hạt sống hoặc sao vàng đều được. Tuy nhiên, khi sao vàng tác dụng nhuận tẩy của vị thuốc có thể giảm đi.
Những bài thuốc dùng thảo quyết minh chữa các bệnh về mắt
Bài thuốc chữa viêm màng tiếp hợp cấp (mắt sưng đau, đỏ, chảy nước mắt nhiều)
Thảo quyết minh 16g; thạch quyết minh, cúc hoa, hoàng cầm, mạn kinh tử, mộc tằng, bạch thược mỗi vị 12g; thạch cao 20g, xuyên khung 6g. Mang các vị thuốc sắc thành thuốc uống, mỗi ngày 1 thang.
Chữa trị mắt đỏ, đau đầu do phong nhiệt
Thảo quyết minh (sao vàng) 12g; phòng phong, hoàng liên mỗi vị 8g; thăng ma, cam thảo mỗi vị 4g; tế tân 2g; sài hồ, cúc hoa, đạm trúc điệp mỗi vị 12g; sắc uống.
Điều trị cườm mắt, giảm thị lực do can thận bất túc và quáng gà
Thảo quyết minh, câu kỷ tử mỗi vị 12g; gan lợn 100 - 150g mang đi nấu chín; dùng ăn.
Thảo quyết minh, nữ trinh tử, cốc tinh thảo, cúc hoa, sa tật lê, câu kỷ tử mỗi vị 12g; sanh địa 16g; đem sắc thuốc uống.
Tuy nhiên, khi sử dụng thảo quyết minh cần tránh dùng cho người bị huyết áp thấp, phụ nữ mang thai, người đang bị tiêu chảy và đặc biệt không được sử dụng trong thời gian dài vì có thể gây một số tác dụng phụ không tốt cho sức khỏe.
