Sơn Tiến là xã có lợi thế về đất đai, lao động và cả về vị trí nằm sát cạnh với tỉnh Nghệ An, có hệ thống giao thông thuận tiện. Nhờ đó, những năm gần đây việc phát triển các sản phẩm nông nghiệp hàng hóa đã được xã chú trọng phát triển. Việc lựa chọn đối tượng cây trồng, vật nuôi phù hợp điều kiện thỗ nhưỡng, khí hậu cũng như nhu cầu thị trường giúp người dân có thêm thu nhập, phát triển kinh tế. Quá trình triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu Xây dựng nông thôn mới về chỉnh trang vườn hộ, xây dựng vườn mẫu xã đã định hướng bà con phát triển các mô hình trồng cây hoa thiên lý.
Được biết, cây hoa thiên lý đã bén duyên trên đất Sơn Tiến được khoảng 8 - 9 năm trở lại đây và đến nay có khoảng 160 hộ trồng với diện tích đạt khoảng 7 ha, có khoảng 40 hộ trồng trên 1 sào, có những hộ trồng từ 4 đến 5 sào.
Bà Nguyễn Thị Lục, (thôn Vực Rồng, xã Sơn Tiến, huyện Hương Sơn) phấn khởi chia sẻ: Gia đình tôi năm nay trồng hơn 4 sào cây thiên lý, trước đây vào mùa này chúng tôi thường canh tác các loại cây như ngô, đậu xanh. Đây là đất đồi nên hầu hết cây trồng khó phát triển và năng suất không cao nhưng những năm gần đây khi đưa cây thiên lý về trồng thì tôi thấy đây là loại cây hợp với vùng đất này. Đồng thời việc trồng và chăm sóc cây thiên lý cũng đỡ vất vả hơn cây màu khác nhưng đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn.
Vào vụ hoa thiên lý năm 2024, mỗi ngày các hộ dân hái được 30 - 40kg hoa, được bán tại vườn với giá từ 30 - 35 ngàn đồng/kg, có những thời điểm lên đến 60 - 70 ngàn đồng/kg. Hoa thiên lý chứa nhiều dinh dưỡng, dễ chế biến, dễ ăn nên được các thương lái vào tận nhà để thu mua. Do vậy, cây hoa thiên lý mang lại thu nhập khác cho nhiều hộ gia đình ở địa phương.
Còn ông Phan Vui (thôn Tân Tiến, xã Sơn Tiến) hồ hởi cho biết: Gia đình tôi trồng cây hoa thiên lý đã hơn 5 năm nay rồi. Nhưng năm nay được mùa được giá, người nông dân chúng tôi rất phấn khởi. Nhà tôi trồng 5 sào, mỗi ngày hái được khoảng 5 - 6 yến, bán với giá từ 35 - 45 ngàn đồng/kg cho thu nhập gần 1,5 - 1,7 triệu đồng. Nhà trồng diện tích lớn có thể hái được 1tạ/ngày, thu nhập 3 - 4 triệu đồng/ngày. Nếu cứ cái đà này, đời sống của người dân nơi đây sẽ ngày càng khởi sắc.
Thiên lý là loại cây dây leo dễ trồng, hoa mọc thành chùm, lúc nở có màu vàng xanh và thoang thoảng hương về đêm. Theo kinh nghiệm dân gian, hoa thiên lý có giá trị dinh dưỡng cao và có tác dụng chữa bệnh, là món ăn thơm ngon, bổ dưỡng, cây có khả năng kháng bệnh cao, hầu hết không phải sử dụng thuốc bảo về thực vật. Thông thường thiên lý cho nhiều hoa nhất từ tháng tháng 3 đến tháng 9, mỗi năm trung bình thu hoạch khoảng 6 - 7 tháng.
Theo những người trồng hoa thiên lý nơi đây, việc trồng hoa thiên lý cần đảm bảo làm giàn tốt, vững chắc để cây leo bám lâu dài và phát triển tốt. Giàn được cắm cột cố định, phía trên giàn giăng dây kẽm hoặc thép loại lớn để tạo độ vững chắc cho giàn. Dưới đất, đắp các mô nhỏ rồi cho tro trấu, phân chuồng, rơm khô, để cây thiên lý phát triển tươi tốt và luôn giữ ẩm và dinh dưỡng được cho cây. Việc nhân giống hoa thiên lý cũng khá đơn giản, chỉ cần chọn phần dây không quá già hay quá non, cắt thành đoạn dài chừng 7 - 10cm, sau đó phun thuốc kích thích ra rễ rồi khoanh tròn phần gốc trước khi đặt hom xuống đất, phần trên giữ lại 2 - 3 mắt lá.
Trao đổi với phóng viên, ông Hoàng Huy Hiệu - Phó chủ tịch UBND xã Sơn Tiến cho biết: Nhờ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, cây thiên lý đã mang lại thu nhập khá cho nhiều hộ gia đình tại địa phương. Chính quyền địa phương đã không ngừng nỗ lực đồng hành cùng bà con trên địa bàn xã đưa các loại cây trồng phù hợp về để vừa thực hiện thành công việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng vừa xây dựng vườn mẫu trong thực hiện tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Cái quan trọng nhất là nâng cao thu nhập cho các hộ sản xuất và phát triển kinh tế hộ bền vững.
Trong thời gian tới xã tiếp tục tuyên truyền đến nhiều hộ dân tham gia sản xuất hơn và hướng dẫn các biện pháp kỹ thuật để định hướng phát triển cây thiên lý thành cây hàng hóa cung ứng thị trường được đảm bảo cả về số lượng và chất lượng./.
