Chỉ số năng lực phát triển du lịch (Travel and Tourism Development Index - TTDI) là phiên bản nâng cấp của Chỉ số năng lực cạnh tranh du lịch (Travel and Tourism Competitiveness Index - TTCI).
Trước đây, Diễn đàn Kinh tế thế giới thường dùng chỉ số cạnh tranh du lịch để đo lường và so sánh độ phát triển ngành du lịch của các nền kinh tế trên thế giới. Tuy nhiên, trong bối cảnh ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19, Diễn đàn đã thực hiện cách tiếp cận mới, chuyển đổi sang Chỉ số năng lực phát triển du lịch.
Theo đó, chỉ số năng lực phát triển du lịch gồn 5 nhóm với 117 chỉ số trụ cột và chia nhỏ ra 112 chỉ số thành phần. Trong khi trước kia, Chỉ số năng lực cạnh tranh du lịch trước đây chỉ có 4 nhóm với 14 chỉ số trụ cột và 90 chỉ số thành phần.
Sự thay đổi này nằm ở việc điều chỉnh và bổ sung các chỉ số mới, tập trung vào việc đánh giá mức độ bền vững của du lịch. Từ đây có thể thấy Chỉ số năng lực phát triển du lịch có phần đầy đủ, chi tiết nhiều khía cạnh hơn so với Chỉ số năng lực cạnh tranh du lịch.
Theo kết quả được Diễn đàn Kinh tế thế giới công bố, Việt Nam đứng thứ 52/117 nền kinh tế về chỉ số phát triển du lịch, tăng 8 bậc so với năm 2019. Đặc biệt, Việt Nam còn đứng thứ 3 trong số các nước có mức độ tăng trưởng Chỉ số năng lực phát triển du lịch nhanh nhất, chỉ sau Indonesia (tăng 12 bậc) và Ả rập Xê út (tăng 10 bậc).
Năm 2019, Việt Nam chỉ có 3/17 chỉ số trụ cột được xếp vào nhóm dẫn đầu thế giới (top 35) là Sức cạnh tranh về giá, Tài nguyên tự nhiên và Tài nguyên văn hóa. Năm nay, nước ta có thêm 3 chỉ số lọt vào nhóm này là Tài nguyên phi tự nhiên, Hạ tầng hàng không và An toàn, an ninh. 7 chỉ số trụ cột còn lại nằm ở ngưỡng trung bình cao.
Ngoài ra, Việt Nam có 13 chỉ số được xếp vào nhóm từ trung bình cao cho đến nhóm dẫn đầu thế giới. Tuy nhiên, mức độ ưu tiên cho ngành du lịch vẫn xếp hạng thấp.
Trong thời buổi đại dịch, vấn đề an toàn, an ninh vô cùng quan trọng. Bên cạnh đó, hạ tầng hàng không cũng góp phần không nhỏ trong việc lưu thông đi lại, phát triển du lịch. Do đó, có thể coi đây là 2 yếu tố chính giúp Việt Nam vươn lên 8 bậc trong danh sách các nước có Chỉ số năng lực phát triển du lịch cao nhất thế giới.
Trong 17 chỉ số trụ cột, Du lịch Việt Nam có 6 chỉ số được xếp vào nhóm dẫn đầu thế giới (hạng 1 - 35), gồm có: (1) Sức cạnh tranh về giá - xếp hạng 15 thế giới; (2) Tài nguyên tự nhiên - xếp hạng 24; (3) Tài nguyên văn hóa - xếp hạng 25; (4) Hạ tầng hàng không - xếp hạng 27; (5) Tài nguyên phi giải trí - xếp hạng 29; (6) An toàn, an ninh - xếp hạng 33. Đây là bước tiến bộ đột phá so với năm 2019 khi Việt Nam chỉ có 3 chỉ số được xếp vào nhóm này là: Sức cạnh tranh về giá, Tài nguyên tự nhiên và Tài nguyên văn hóa.
Bên cạnh đó, Việt Nam còn có 7 chỉ số trụ cột được xếp trong nhóm hạng trung bình cao của thế giới (hạng 36 - 70), đó là: (1) Môi trường kinh doanh - xếp hạng 42; (2) Nhân lực và thị trường lao động - xếp hạng 49; (3) Hạ tầng mặt đất và cảng - xếp hạng 50; (4) Mức độ sẵn sàng về công nghệ thông tin và truyền thông - xếp hạng 54; (5) Sức chống chịu kinh tế - xã hội - xếp hạng 61; (6) Sức ép và tác động của nhu cầu du lịch - xếp hạng 66; (7) Mức độ mở cửa quốc tế - xếp hạng 69.
Như vậy, trong 17 chỉ số trụ cột, Việt Nam có 13 chỉ số được xếp vào nhóm từ trung bình cao cho đến nhóm dẫn đầu thế giới. Đặc biệt, những chỉ số tăng hạng nhiều nhất như: Môi trường kinh doanh - tăng 30 bậc; Nhân lực và thị trường lao động - tăng 27 bậc; Sức cạnh tranh về giá - tăng 20 bậc; An toàn, an ninh - tăng 16 bậc; Hạ tầng mặt đất và cảng - tăng 15 bậc. Đây là những động lực chủ yếu giúp Việt Nam tăng 8 bậc so với năm 2019, xếp vào 3 quốc gia có mức độ cải thiện tốt nhất thế giới.
Hiện tại, Việt Nam vẫn đang trong quá trình thúc đẩy phục hồi ngành du lịch. Đặc biệt trong mùa hè này, hàng loạt các đường bay quốc tế được mở lại, đường bay trong nước được bổ sung để thuận tiện đưa đón du khách từ khắp nơi trên thế giới. Mặt khác, các tỉnh, thành phố đều chủ động tham gia, tổ chức các sự kiện, lễ hội, xây dựng các khu tham quan, hoạt động văn hóa, giải trí để thu hút du khách ghé thăm. Với đà này, hy vọng trong tương lai, Việt Nam sẽ có Chỉ số năng lực phát triển du lịch ngày càng cao, trở thành quốc gia có tốc độ phát triển nhanh nhất về chỉ số này.