Việt Nam-Nhật Bản: Hợp tác phát triển nền kinh tế số, phát triển năng lượng tái tạo và phát thải carbon thấp

Ngày 20/12, Kỳ họp lần thứ 7 Ủy ban hỗn hợp Việt Nam-Nhật Bản về hợp tác công nghiệp, thương mại và năng lượng đã diễn ra tại thủ đô Tokyo (Nhật Bản) với sự đồng chủ trì của Bộ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ Kinh tế, Công nghiệp và Thương mại Nhật Bản (METI) Muto Yoji.

Tham dự kỳ họp về phía Việt Nam còn có Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Phạm Quang Hiệu, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng, đại diện các đơn vị thuộc Bộ Công Thương, Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam. Về phía Nhật Bản có đại diện các đơn vị thuộc Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản.

Tại Kỳ họp lần thứ 7 của Ủy ban hỗn hợp, hai bộ trưởng bày tỏ hài lòng về những thành tựu hợp tác song phương quan trọng đạt được kể từ Kỳ họp lần thứ 6 được tổ chức tại Việt Nam vào tháng 11/2023.

Hai bộ trưởng tái khẳng định vai trò quan trọng của cơ chế Ủy ban hỗn hợp trong việc tháo gỡ các khó khăn trong kinh doanh, thúc đẩy trao đổi thương mại và đầu tư, tăng cường khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng, phát triển nền kinh tế số, phát triển năng lượng tái tạo và phát thải carbon thấp.

Trên cơ sở có sự thống nhất cao, hai bộ trưởng khẳng định phương hướng hợp tác song phương trong thời gian tới như sau:

Trong lĩnh vực công nghiệp, Bộ trưởng Muto Yoji khẳng định Việt Nam là một bộ phận quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu của các công ty Nhật Bản và cả hai bên sẽ cùng hợp tác để tăng cường sự ổn định của chuỗi cung ứng hướng tới tăng trưởng kinh tế trong tương lai.

Hai bộ trưởng hoan nghênh việc khởi động Sáng kiến chung Việt Nam-Nhật Bản trong kỷ nguyên mới vào tháng 3/2024, tiếp nối các mục tiêu của Đối tác hợp tác đổi mới công nghệ Việt Nam trước đây.

Hai bộ trưởng đều bày tỏ kỳ vọng về những tiến triển hơn nữa trong công cuộc công nghiệp hóa và hiện đại hóa của Việt Nam hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Theo đề nghị của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Muto Yoji khẳng định sẽ khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp Nhật Bản tăng cường đầu tư vào Việt Nam, tăng cường hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực công nghiệp cho Việt Nam, đặc biệt hỗ trợ Việt Nam đào tạo kỹ sư sản xuất chất bán dẫn, trong bối cảnh ngành công nghiệp bán dẫn đã trở thành một ngành công nghiệp then chốt, có khả năng định hình tương lai phát triển của thế giới.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh Việt Nam đang tập trung phát triển dự án đường sắt tốc độ cao, điều cốt lõi là các đơn vị trong nước phải được chuyển giao công nghệ vận hành, sản xuất, Việt Nam đề nghị Nhật Bản sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ chuyển giao công nghệ liên quan đến xây dựng đường sắt cao tốc để các doanh nghiệp Việt Nam dần dần làm chủ công nghệ, nâng cao năng lực và tự chủ trong quá trình thực hiện dự án.

Trong lĩnh vực thương mại, hai bộ trưởng tái khẳng định nỗ lực tiếp tục tạo ra một môi trường thương mại và đầu tư tự do, công bằng, không phân biệt đối xử, minh bạch, có thể dự đoán và ổn định, thị trường mở và duy trì một hệ thống đa phương dựa trên luật lệ trong khuôn khổ Hiệp định WTO.

Hai bộ trưởng hoan nghênh kết quả của Hội nghị Bộ trưởng Thương mại WTO lần thứ 13 và khẳng định cam kết tiếp tục nỗ lực cải tổ WTO.

Hai bên cũng tái khẳng định cam kết thúc đẩy hội nhập kinh tế ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương và sự ủng hộ lẫn nhau và phối hợp chặt chẽ trong khuôn khổ đa phương về hợp tác kinh tế và thương mại mà cả hai nước đều là thành viên.

Đặc biệt, hai bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì các tiêu chuẩn cao của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), đồng thời khẳng định sẽ hai nước sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với nhau và với các thành viên khác trong khuôn khổ Hợp tác kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (IPEF) để quá trình đàm phán các nội dung còn lại của IPEF đạt những kết quả thuận lợi.

Hai bộ trưởng cũng trao đổi và thống nhất một số biện pháp tăng cường hợp tác nhằm cải thiện kim ngạch thương mại song phương, thúc đẩy các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối logistic, phát triển thương mại điện tử và kinh tế số-là những xu thế tất yếu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Trong lĩnh vực năng lượng, hai bộ trưởng hoan nghênh những kết quả đạt được của Hội nghị Bộ trưởng AZEC lần thứ 2 và Hội nghị cấp cao AZEC lần thứ 2, khẳng định AZEC (Sáng kiến Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 châu Á) đóng vai trò là nền tảng quan trọng thúc đẩy giảm phát thải và tăng cường hợp tác trong khu vực, nhằm đạt mục tiêu phát triển kinh tế, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị Nhật Bản tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong quá trình thực hiện Thỏa thuận chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP), lựa chọn phù hợp các dự án cụ thể để cùng nhau hoàn thiện cơ chế tài chính và công nghệ.

Hai bộ trưởng hoan nghênh việc Việt Nam tuyên bố tái khởi động các dự án xây dựng nhà máy điện hạt nhân nhằm mục tiêu đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Phía Nhật Bản với nền tảng kinh nghiệm, nền tảng công nghệ hiện đại có tính an toàn cao, sẽ sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong quá trình tái xây dựng nhà máy điện hạt nhân, đồng thời hỗ trợ Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực điện hạt nhân.

Hai bộ trưởng cũng đã trao đổi, thống nhất các biện pháp tăng cường hợp tác trong một số lĩnh vực năng lượng cụ thể như phi carbon hoá trong các khu công nghiệp và chuỗi cung ứng, hỗ trợ Việt Nam nâng cao năng lực trong tiết kiệm năng lượng và điều tiết điện lực…

Cuối cùng, hai Bộ trưởng đã thông qua Tuyên bố chung của kỳ họp; đồng thời chỉ đạo cán bộ của hai bộ thảo luận và hoàn thiện sớm kế hoạch triển khai các nội dung hợp tác cụ thể mà hai bộ trưởng đã thống nhất.

Kỳ họp lần thứ 7 Ủy ban hỗn hợp Việt Nam-Nhật Bản đã kết thúc thành công tốt đẹp. Những biện pháp được thống nhất tại kỳ họp sẽ mang ý nghĩa quan trọng, giúp nền kinh tế, doanh nghiệp hai nước tăng cường hợp tác, ứng phó hiệu quả với tình hình thế giới, khu vực đang có nhiều biến động và khó khăn, thách thức như hiện nay.

Trước đó, ngày 19/12, trong khuôn khổ chuyến công tác Nhật Bản, Bộ Công Thương và Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản đã đồng tổ chức Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Nhật Bản.

Trên 100 đại biểu từ các đơn vị của Bộ Công Thương Việt Nam, Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản, Trung tâm ASEAN-Nhật Bản, cộng đồng các doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản đã tham dự diễn đàn, chia sẻ nhiều thông tin giá trị và kết nối đối tác hợp tác kinh doanh, đầu tư triển vọng tại trong các lĩnh vực công nghiệp, năng lượng và thương mại.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định các xu hướng mới của kinh tế thế giới, nhất là sự phát triển mạnh mẽ của cách mạng công nghiệp lần thứ 4, đẩy mạnh chuyển đổi số, tái sắp xếp và chuyển dịch các chuỗi cung ứng toàn cầu, phát triển xanh và sạch, chuyển đổi năng lượng…, đang mở ra nhiều cơ hội lớn cho Việt Nam và Nhật Bản phát huy tối đa lợi thế bổ sung cho nhau để tăng cường kết nối kinh tế, thương mại, đầu tư chặt chẽ, hiệu quả hơn.

Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Phạm Quang Hiệu nhận định trong những năm qua, các doanh nghiệp Nhật Bản đã góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy hỗ trợ ngành công nghiệp Việt Nam nâng cao trình độ công nghệ và năng lực sản xuất, đặc biệt là việc tham gia ngày càng sâu rộng vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Chính phủ Nhật Bản cũng luôn là đối tác hàng đầu phối hợp, hỗ trợ Việt Nam xây dựng các chính sách chủ đạo để thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm thông qua Chiến lược công nghiệp hóa Việt nam-Nhật Bản và Sáng kiến Đối tác hợp tác đổi mới công nghệ Việt Nam-Nhật Bản.

Đại sứ cam kết Đại sứ quán sẽ tiếp tục phối hợp với phía Nhật Bản để thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị trên tất cả các lĩnh vực, phát huy hơn nữa vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp hai nước, kịp thời hỗ trợ các ngành, lĩnh vực kinh tế trọng điểm trong nước./.