Dù đối mặt với nhiều thách thức về thị trường, logistics cũng như nguồn nguyên liệu chế biến, xuất khẩu thủy sản năm 2024 vẫn về đích ấn tượng với 10 tỷ USD. Đây là thông tin được Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep) công bố "Lễ Mừng xuất khẩu thủy sản đạt 10 tỉ USD năm 2024" vào tối 23/12, tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Tôm cá giữ vai trò chủ đạo vào kết quả 10 tỷ USD xuất khẩu
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, hai mặt hàng chủ lực là tôm và cá tra đóng góp đến 60% tổng kim ngạch xuất khẩu; trong đó, xuất khẩu tôm đạt 4 tỷ USD, tăng 16,7%; cá tra mang về 2 tỷ USD, tăng 8,9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ở nhóm hải sản, mặc dù, gặp nhiều khó khăn về nguyên liệu nhưng xuất khẩu cá ngừ vẫn cán đích 1 tỷ USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm ngoái. Các loại cá khác đóng góp 1,9 tỷ USD; xuất khẩu mực, bạch tuộc đạt 662 triệu USD; cua, ghẹ và giáp xác khác đạt 335 triệu USD, tăng gần 62% so với cùng kỳ năm ngoái.
Bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Chủ tịch Vasep, cho biết mục tiêu trọng tâm của ngành thủy sản năm 2024 là đưa kim ngạch xuất khẩu thủy sản hồi phục trở lại mức 10 tỷ USD, trong bối cảnh lạm phát ở các nước lớn đã được kiềm chế, kinh tế thế giới đã thoát đáy, nhưng phục hồi chậm.
Ngoài ra, xung đột Nga-Ukraine, giao tranh ở Trung Đông và các vấn đề địa chính trị khác trên thế giới tiếp tục làm xáo trộn thương mại toàn cầu; trong đó, có thị trường thủy sản. Hệ lụy đã làm chi phí vận tải tăng, giá sản phẩm đầu vào cho nuôi trồng, khai thác, chế biến thủy sản tăng cao gây ra cơn lốc lạm phát mới ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu thụ thủy sản.
Mặc dù, đối diện với nhiều khó khăn thách thức, nhưng với tinh thần sáng tạo, khả năng thích ứng linh hoạt và sự quyết tâm, ngành thủy sản Việt Nam đã hoàn thành mục tiêu đề ra.
Trên bản đồ xuất khẩu thủy sản thế giới, Việt Nam hiện là quốc gia xuất khẩu lớn thứ 3, chỉ đứng sau Trung Quốc và Na Uy. Đây là minh chứng cho thấy ngành thủy sản đang đi đúng hướng trong việc phát triển bền vững và nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm. Cũng là cơ sở để ngành thủy sản Việt Nam kỳ vọng vào sự tăng trưởng mạnh mẽ hơn nữa trong năm 2025 và những năm tiếp theo.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng nhận xét ngành thủy sản là một trong những ngành hàng nông nghiệp xuất khẩu chủ lực, có năng lực cạnh tranh cao, đi đầu trong chuyển đổi xanh và phát triển bền vững của Việt Nam. Tuy nhiên, dư địa để phát triển còn rất lớn bởi theo Tổ chức Lương thực thế giới (FAO) ước tính thị trường cho thuỷ sản toàn cầu là gần 180 tỉ USD và duy trì tốc độ tăng trưởng rất khả quan. Do đó, chúng ta hoàn toàn có cơ sở để đặt mục tiêu xa hơn, không chỉ là 10 tỉ USD.
"Bộ Ngoại giao luôn cam kết đồng hành cùng VASEP và các doanh nghiệp trên con đường phát triển ngành thuỷ sản, thông qua nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại và hội nhập quốc tế. Nhất là kết nối đối tác; mở rộng, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu sang các khu vực mới (Trung Đông, Mỹ Latinh…); hỗ trợ tháo gỡ vướng mắc, rào cản thương mại cho doanh nghiệp (gỡ thẻ vàng IUU, kiện chống phá giá…), đẩy mạnh hợp tác hỗ trợ tài chính, kỹ thuật, tập trung vào các dự án có tính dẫn dắt, lan tỏa, tạo đột phá…" - Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng nhấn mạnh.
Ngành thủy sản Việt Nam sẽ tiến tới mục tiêu 11 tỉ USD năm 2025
Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến biểu dương và đánh giá cao các hoạt động của VASEP trong việc phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước về thuỷ sản, liên kết hoạt động của các doanh nghiệp, xây dựng mối liên kết với nông, ngư dân sản xuất nguyên liệu.
Đồng thời, VASEP đã tích cực chủ động trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, tổ chức mở rộng thị trường, kết nối tiêu thụ, phản ánh kịp thời những vướng mắc, giải quyết những thách thức từ chính sách, thị trường.
"Với sự quyết tâm và sáng tạo, tôi tin rằng, ngành thủy sản Việt Nam sẽ tiến tới mục tiêu 11 tỉ USD năm 2025 trong bối cảnh nguồn nguyên liệu được cải thiện và thị trường xuất khẩu được mở rộng. Đặc biệt, việc nâng cao chất lượng sản phẩm, cải thiện uy tín của các doanh nghiệp sẽ giúp chúng ta gia tăng thị phần, khẳng định vị thế của thủy sản Việt Nam trên trường quốc tế…" - ông Phùng Đức Tiến nói.
Nói về những thách thức của ngành thủy sản trong năm 2025, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, cho rằng, việc giải quyết thẻ vàng IUU, thích ứng với biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và các rào cản từ thị trường là vấn đề cần sự đồng lòng của cả hệ thống từ cơ quan quản lý Nhà nước, doanh nghiệp và nông ngư dân.
Tuy nhiên, cũng có những tín hiệu lạc quan như nguồn nguyên liệu được cải thiện và thị trường xuất khẩu tiếp tục được mở rộng. Đặc biệt, các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam ngày càng thể hiện rõ năng lực, trình độ chế biến sâu, sản phẩm chất lượng cao. Đó là những nền tảng giúp ngành thủy sản Việt Nam sẽ vượt qua mốc 10 tỷ USD trong năm 2025.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đề nghị hiệp hội, cộng đồng doanh nghiệp, bà con nông ngư dân trong ngành thủy sản thực hiện tốt các quy định về an toàn thực phẩm, ứng dụng công nghệ trong chuỗi sản xuất, chế biến theo hướng kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường, đáp ứng tiêu chuẩn của đối tác, khách hàng.
Song song đó, tích cực liên kết giữa các đơn vị tham gia vào chuỗi sản xuất nhằm nâng cao chất lượng, đảm bảo truy xuất nguồn gốc, tiếp tục nâng cao tỷ trọng các mặt hàng có giá trị gia tăng cao. Ngoài các thị trường truyền thống như Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, EU... doanh nghiệp, hiệp hội cần tập trung xúc tiến thương mại, gia tăng mức độ hiện diện tại sang thị trường mới nhiều tiềm năng như Trung Đông, thị trường Halal, châu Phi nhằm đa dạng hóa khách hàng, thị trường./.
