"Phổ cập hoá" Thẻ tín dụng - Khách hàng hay Ngân hàng là Thượng đế? (Kỳ 1)

Cùng sự phát triển bùng nổ của các sàn thương mại điện tử như Lazada, Shopee hay "kỳ lân công nghệ" Tiki, thẻ tín dụng đã trở thành vật dụng quen thuộc của những người tiêu dùng có thói quen mua sắm trực tuyến. Bên cạnh tiện ích thanh toán trực tuyến, thẻ tín dụng còn được khai thác triệt để với nhiều công dụng ít ai ngờ.

Khách hàng không "Tín" - Ngân hàng vẫn "Dụng"

Đối với các khoản vay tín chấp hay thế chấp, khách hàng thường mất tối thiểu 2 tuần để hoàn thiện hồ sơ và chờ đợi phê duyệt từ ngân hàng, còn thủ tục mở thẻ tín dụng thì đơn giản và nhanh chóng hơn rất nhiều. Chỉ bằng một vài thao thác đơn giản trên máy tính, gửi đi thông tin cá nhân thông qua các landing page mà đội ngũ marketing sử dụng để quảng bá sản phẩm, bộ phận chăm sóc khách hàng sẽ liên hệ trực tiếp tới người có nhu cầu để tiếp nhận hồ sơ.

Thậm chí, chính những nhân viên chăm sóc khách hàng cũng sẵn sàng luồn lách trong cơ chế doanh nghiệp, "phù phép" những bộ hồ sơ không đủ tiêu chuẩn để cấp thẻ cho khách hàng mà hiếm khi bị "tuýt còi" bởi bộ phận pháp chế, nếu chưa xảy ra sự cố ngoài kiểm soát. Sự lỏng lẻo có chủ đích trong cơ chế quản lý này thể hiện chính sách thông thoáng mà các ngân hàng tạo ra để "nhắm mắt" phê duyệt các khách hàng vốn không đáp ứng đủ tiêu chí có khả năng tiếp cận dịch vụ.

Nắm bắt xu hướng chuyển đổi số, nhiều ngân hàng đã áp dụng công nghệ nhằm tối ưu quy trình mở thẻ cho khách hàng. Tự hoàn thiện thủ tục tại máy ATM hay đăng ký online thông qua ứng dụng di động là những giải pháp mà nhiều ngân hàng TMCP đã cung ứng, giúp giản tiện thao tác cho khách hàng. Thông qua các ứng dụng này, toàn bộ thủ tục pháp lý, giấy tờ tuỳ thân của khách hàng được số hoá và cập nhật lên hệ thống quản lý của ngân hàng để đảm bảo tính bảo mật và tối giản hoá tác vụ truyền thống.

Phê duyệt hồ sơ nhanh chóng, mà theo nhiều ngân hàng quảng cáo tối đa chỉ 48 giờ, nếu có một lịch sử tín dụng "sạch sẽ", không ít khách hàng sẽ được cấp ngay một thẻ tín dụng với giá trị lên tới 200, 300 triệu đồng cùng thời hạn sử dụng trong 3 năm. Phê duyệt hạn mức tín dụng cao đồng nghĩa với việc các ngân hàng đang chấp nhận nhiều rủi ro để xây dựng chỗ đứng trên thị trường, khi những gì được định danh là tài sản đảm bảo của khách hàng chỉ là giấy tờ tuỳ thân cùng một bản lịch sử tín dụng chưa-phát-sinh-nợ-xấu.

the-tin-dung-tp-bank-1640318310.jpg

Banner quảng cáo đầy tính "kích thích" của một ngân hàng TMCP

Thanh toán lãi đúng kỳ hạn sau một thời gian sử dụng, người tiêu dùng thậm chí còn có thể sử dụng chính tấm thẻ của mình để mở thêm thẻ tín dụng tại ngân hàng khác theo diện fore-card, gia tăng tổng hạn mức tín dụng cá nhân dù không thay đổi về giá trị tài sản đảm bảo.

Từ công năng cơ bản...

Ưu điểm nổi bật của việc sử dụng thẻ tín dụng là khách hàng có thể thanh toán bất kỳ giao dịch trực tuyến nào, tại bất cứ đâu trên môi trường internet. Ngày nay, không khó để có thể mua hàng tại một quốc gia bất kỳ chỉ với một vài cú click chuột. Đơn hàng được xác nhận bằng hóa đơn thanh toán qua thẻ tín dụng sẽ được giao tới địa chỉ của khách hàng, tất cả dịch vụ vận chuyển, thông quan đều được các nền tảng TMĐT hỗ trợ tuyệt đối.

thanh-toan-the-tin-dung-1640575314.jpg

Mua hàng trực tuyến bằng thẻ tín dụng giờ đây đã trở nên phổ biến với người tiêu dùng Việt

Tùy theo chính sách của từng ngân hàng, khách hàng mở thẻ sẽ được chi tiêu trong hạn mức tín dụng cho phép, với lãi suất 0% trong 45 hoặc 55 ngày. Lãi suất chỉ được tính khi khách hàng chậm thanh toán sau kỳ miễn lãi. Với những khách hàng có thói quen cẩn thận trong việc chi tiêu và luôn thanh toán đúng hạn, thì ưu đãi lãi suất tín dụng thật sự là một hỗ trợ hữu ích từ ngân hàng. Ngoài ra, điểm thưởng cũng được tự động tích lũy khi người tiêu dùng thực hiện giao dịch, tùy theo chính sách của từng ngân hàng, điểm thưởng này có thể được quy đổi thành vé máy bay, voucher các dịch vụ ký kết hợp tác với ngân hàng cấp thẻ hay thậm chí là tiền mặt. Như vậy, nghiễm nhiên khách hàng được hưởng nhiều ưu đãi kép nhờ thỏa thuận của ngân hàng với các đối tác dịch vụ khác.

... đến những tiện ích phái sinh

Không chỉ tối ưu thanh toán trực tuyến, các ngân hàng còn cung cấp dịch vụ rút tiền mặt một cách nhanh chóng và thuận tiện, tất nhiên, với mức phí không hề thấp, mà theo giải thích của một lãnh đạo ngân hàng, thẻ tín dụng được Thủ tướng Chính phủ khuyến khích phát triển kinh tế trực tuyến và hạn chế lưu thông tiền mặt. Sử dụng tương tự một tấm thẻ ATM bình thường, khách hàng có thể rút tiền mặt từ bất cứ điểm rút tiền nào của ngân hàng để phục vụ những nhu cầu tiền mặt cấp bách.

Tuy nhiên, cũng vì thế mà dịch vụ phái sinh điển hình như rút tiền và đáo hạn thẻ tín dụng ra đời. Với mức phí chỉ từ 1.5%, thấp hơn nhiều so với 4% mà ngân hàng trừ thẳng vào tài khoản của khách hàng khi rút tiền mặt, các dịch vụ này này nhanh chóng “được lòng” các thượng đế bởi chi phí hợp lý và linh hoạt. Các dịch vụ này ngụy trang dưới vỏ bọc máy POS (máy quẹt thẻ cầm tay) của các siêu thị, nhà hàng... để phục vụ nhu cầu rút tiền mặt từ thẻ tín dụng của khách hàng. Tới kỳ thanh toán, nếu khách hàng chưa đủ khả năng tài chính để tất toán khoản vay từ thẻ tín dụng, những dịch vụ này cũng hỗ trợ đáo hạn với mức phí tương đối dễ chịu cho một khoản vay tín chấp.

quet-the-qua-may-pos-1640575406.jpg

Sử dụng máy POS như một phương tiện trung gian để quy đổi tín dụng thành tiền mặt đã không còn là chuyện hiếm gặp...

Thậm chí, với những khách hàng có nhiều hơn một tài khoản tín dụng, chỉ một yêu cầu nhỏ tới bộ phận hỗ trợ khách hàng, có thể tùy chỉnh ngày đóng sao kê và “gối đầu” 2 thẻ tín dụng với nhau, nâng tổng số ngày miễn lãi lên tới 90-110 ngày. Nhờ hình thức này, nhiều khách hàng sử dụng thẻ tín dụng có thể nhận được mức lãi suất tương đương một khoản vay có tài sản đảm bảo, trung bình 12%/ năm, ưu đãi hơn rất nhiều so với khoản vay tín chấp vốn đầy rủi ro với lãi suất có thể lên tới 30%/ năm.

Những tiện ích dành cho khách hàng là điều không cần bàn cãi, tuy nhiên, nếu việc sở hữu và sử dụng một tấm thẻ tín dụng được đảm bảo an toàn như lời các ngân hàng cam kết, thì tại sao thời gian qua liên tục xuất hiện những vụ lừa đảo quan tới thẻ tín dụng với mức thiệt hại không nhỏ, mà người chịu trách nhiệm lại chủ yếu là khách hàng?./.

Thái Hà