Nước rút, đào cũng lụi tàn
Những ngày qua, cánh đồng đào ở thôn Phú Lương, xã Quảng Chính trở nên vắng lặng. Không còn cảnh người chăm bón, tỉa lá như trước, thay vào đó là những luống đào khô héo, ngổn ngang, trơ trụi gốc rễ. Những cây đào từng xanh tốt, được kỳ vọng mang lại thu nhập cao cho người dân, giờ chỉ còn là thân cành gãy đổ, lá héo úa. Bà con nông dân chỉ biết đứng nhìn, thở dài trong bất lực khi công sức cả năm trời bị cuốn trôi theo dòng nước.
Nhìn những gốc đào đang héo úa, chị Hồ Thị Oánh, trú tại thôn Phú Lương, xã Quảng Chính thở dài: “Chúng tôi trồng đào cảnh đã lâu, thu nhập cao hơn rất nhiều so với lúa nên mấy năm trở lại đây nhà tôi đã đầu tư chuyển hết đất lúa sang trồng đào. Nhìn những cây đào sinh trưởng và phát triển tốt nên chúng tôi rất kỳ vọng năm nay sẽ cho mùa bội thu. Thế nhưng người tính không bằng trời tính”.
Khuôn mặt của chị bắt đầu bặm lại, chị đi đi lại lại, cố tìm được sự lạc quan ở những gốc đào với hi vọng sẽ có những gốc có thể cứu chữa lại được. Nhưng càng đi, càng tìm thì càng thất vọng, bởi cả cánh đồng đào nhà chị giờ đây đã được bao phủ bởi một màu héo úa nên khuôn mặt của chị càng thất thần hơn.
Theo chị Oánh, để đầu tư trồng đào, 3 năm trước gia đình chị đã vay ngân hàng 180 triệu đồng, đang chờ thu hoạch dịp Tết Nguyên đán tới để thu hồi vốn và trả nợ. Không ngờ sau đợt mưa lớn ngập lụt vừa rồi, cây đào đã chết hết, mọi hy vọng phát triển kinh tế, rồi tiền đầu tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và công sức coi như đổ sông, đổ biển. “Rồi tới đây tôi cũng chưa biết lấy tiền đâu để trả lãi ngân hàng”- chị Oánh nói.
Cùng cảnh ngộ với chị Oánh, gia đình ông Nguyễn Văn Vương cũng chịu thiệt hại nặng với 4 sào đào cảnh, phần lớn đều đã đến tuổi xuất bán phục vụ Tết. Sau đợt lũ, hơn 200 gốc đào bắt đầu lụi dần, rụng lá. Đến nay, chỉ còn khoảng 20 cây còn xanh, nhưng cũng đang có dấu hiệu khô héo. Ông Vương ước tính tổng thiệt hại của gia đình lên đến 300 triệu đồng.
“Không biết số ít cây còn lại có hồi phục được không. Nhưng nhìn tình hình hiện tại, chúng tôi gần như không còn hy vọng” – ông Vương chia sẻ.
Được biết, toàn thôn Phú Lương hiện có khoảng 70 hộ chuyên canh đào cảnh. Sau đợt lũ vừa qua, hầu hết các hộ đều chịu ảnh hưởng, ít thì mất 20% số cây, nhiều thì mất trắng. Điển hình như gia đình anh Nguyễn Văn Đạt thiệt hại khoảng 400 gốc đào đến năm thu hoạch. Với giá trung bình 1,5 triệu đồng mỗi cây, tổng tổn thất ước tính khoảng 600 triệu đồng.
Gia đình anh Nguyễn Bá Cường có 6 sào đào, hiện đã chết tới 95% số cây. Gia đình anh Đào Xuân Lục cũng cùng diện tích và rơi vào tình cảnh tương tự. Trong khi đó, hộ có diện tích đào lớn nhất thôn như hộ anh Nguyễn Văn Thành, với 10 sào, đã đầu tư khoảng 20 triệu đồng/sào cho chi phí giống, phân bón, nhân công, máy xúc… Nay anh đếm được 150 cây đã chết lụi, còn lại nhiều cây khác cũng đang héo úa dần.
“Tôi đang phải chăm sóc đặc biệt từng gốc một, mong vớt vát lại được chút nào hay chút ấy. Nhưng thú thật là hy vọng đang rất mong manh…” – anh Thành nói.
Mong một nguồn hỗ trợ
Những vườn đào từng được kỳ vọng sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao, giúp người dân chi trả ngân hàng, góp phần ổn định cuộc sống, thế nhưng chỉ sau mấy ngày ngập chìm trong nước đã dập tắt mọi hi vọng của bà con nơi đây. Khiến cho nhiều hộ đã đói lại còn vướng thêm nghèo khi nợ ngân hàng sắp đến ngày đáo hạn.
Ông Nguyễn Xuân Pha, Bí thư Chi bộ thôn Phú Lương cho biết: “Toàn thôn có hơn 50ha đất canh tác thì đã có gần 20ha chuyên trồng đào cảnh. Diện tích bị thiệt hại chủ yếu là đào phai hoa kép truyền thống, độ tuổi từ 2 đến 5 năm, có giá trị dao động từ 1,5 đến 3 triệu đồng/cây. Một số ít là đào cổ thụ, có thể lên tới 30–40 triệu đồng mỗi cây. Ước tính ban đầu, tổng thiệt hại của thôn đã lên đến hàng chục tỷ đồng. Hiện xã Quảng Chính đã thông báo cho các thôn tổ chức thống kê cụ thể số lượng cây chết theo từng hộ để có phương án hỗ trợ.
Không chỉ riêng Phú Lương, nhiều thôn khác trên địa bàn xã như Chính Đa, Thanh Xuân, Ngọc Diêm 1... cũng đang gánh chịu tổn thất tương tự. Những ruộng đào trước đây từng là nguồn sống chính, niềm hy vọng vào mùa Tết nay đang trở thành nỗi ám ảnh với người nông dân.
Theo chia sẻ của nhiều người trồng đào lâu năm, sau cơn bão số 3, khu vực này đã bị ngập sâu trong nhiều ngày. Ngay sau đó là đợt nắng nóng gay gắt khiến cây đào bị "sốc nhiệt", dẫn đến thối rễ và chết hàng loạt. Bà con gần như không có cơ hội để cứu vãn.
Ông Lê Đại Hiệp, Chủ tịch UBND xã Quảng Chính xác nhận: “Đào cảnh là loại cây không chịu được nước, nên khi bị ngập úng lâu ngày, cây chết hàng loạt là điều khó tránh. Tính đến nay, toàn xã đã có 38,6ha đào bị chết, tập trung nhiều nhất tại thôn Phú Lương với 18ha, tiếp đến là Thanh Xuân 5,5ha, Chính Đa 4ha, Ngọc Diêm 1 là 3,7ha. Các thôn khác như Thôn 1, Phương Ngưu, Thạch Tiến… cũng ghi nhận tình trạng tương tự. Thiệt hại ước tính toàn xã đã lên đến hàng trăm tỷ đồng.”
Trước tình hình này, chính quyền xã đang khẩn trương thống kê thiệt hại để báo cáo lên các cấp có thẩm quyền, đồng thời hướng dẫn bà con xử lý ruộng đào đã chết, sớm chuẩn bị cho vụ trồng mới.
“Chúng tôi rất mong Nhà nước sẽ có chính sách hỗ trợ kịp thời, giúp người dân vượt qua giai đoạn khó khăn, có niềm tin tiếp tục phát triển kinh tế từ cây đào” – ông Hiệp bày tỏ.
Dù không chịu ảnh hưởng trực tiếp như nhiều địa phương khác, nhưng cơn bão số 3 vẫn khiến hàng trăm héc-ta hoa màu của người dân Thanh Hóa bị tàn phá. Trong đó, những người trồng đào ở xã Quảng Chính là một trong những đối tượng chịu thiệt hại nặng nề nhất. Bão tan, nước rút, hoa màu mất trắng, họ chỉ còn biết lặng lẽ khóc ròng, để nước mắt hòa vào dòng sông cuốn trôi bao hy vọng.
