Nhà báo Hữu Thọ: Có bức bách thì chúng ta mới đổi mới

Nhà báo Vũ Quang: Năm 2004 tôi cùng nhóm tác giả Nguyễn Hậu (Kịch bản) Hồ Chí Cường (Quay phim) thực hiện bộ phim tài liệu ”Người đi trước thời gian” về ông Kim Ngọc – Một con người mà tôi ngưỡng mộ khi được đọc bút ký “Tiếng đất” của nhà văn Hoàng Hữu Các trên báo Văn nghệ vào những năm 80 của thế kỷ trước

Để thực hiện bộ phim chúng tôi đã phải tìm đến những người từng làm việc với ông Kim Ngọc. Đó là những đồng nghiệp, những nhà văn, nhà  báo đã từng sống, làm việc, cùng ông Kim Ngọc. Một trong những người mà chúng tôi tìm gặp là nhà báo Hữu Thọ, khi đó ông là trợ lý Tổng bí thư. Cuộc phỏng vấn kéo dài hơn một giờ đồng hồ tại số nhà số 4 phố Nguyễn Cảnh Chân – Hà Nội về ông Kim Ngọc, về khoán hộ, về vấn đề sở hữu…

huu-tho-1-390x300-1633917085.jpg
Hình ảnh nhà báo Hữu Thọ trong phim "Người đi trước thời gian"

Trong phim tôi đã sử dụng ba trích đoạn phỏng vấn nhà báo Hữu Thọ bày tỏ quan điểm, góc nhìn về một nhân vật đặc biệt Kim Ngọc – Cha đẻ của  "Khoán hộ". Xin trân trọng ghi lại những chia sẻ của nhà báo Hữu Thọ trong phim. Bài ghi chép này thay cho một nén hương thơm thành kính trước vong linh một nhà báo lớn của đất nước.

Nhà báo Hữu Thọ: …Ở ông Kim Ngọc xuất phát từ nhân dân đói. Mà ông Đoàn Duy Thành, ông Bùi Quang Tạo cũng xuất phát từ đói, cả làng Đoàn Xá đi ăn mày. Là bởi vì người lãnh đạo như thế nào? Lãnh đạo như thế nào, làm thế nào mà để nhân dân đói để cả làng Đoàn Xá đi ăn mày, cũng như là nhân dân bị đói, lúc bấy giờ. khi cuộc chiến tranh nổ ra chỉ trong một  năm riêng lao động nông nghiệp 25 ngàn người phải tham gia vào chiến đấu phục vụ trong Nam ngoài Bắc. Và vấn đề phải xử lý bức bách như thế nào? Trước hết là phải xử lý bức bách. Và tôi có cảm giác khi nào có bức bách thì chúng ta mới đổi mới.

Nhà báo Hữu Thọ: Trung ương họp ở vườn Bách Thảo, tức là hội trường của Bộ nông nghiệp ở vườn Bách Thảo bàn về nông nghiệp, thì tự nhiên ông vỗ vai tôi, ra sân ông nói: Thọ ạ, tao thấy bao khoán cho đội thì tốt rồi, tốt hơn cách làm cũ rồi. Thế nhưng mà cũng lại tập trung, cũng lại gõ kẻng, cũng lại công điểm thì không thoát được đâu. Tức là bắt đầu ông đã manh nha không tán thành với nội dung của quản lý cải tiến vòng hai của Ban bí thư lúc bấy giờ phát động cho cả nước. Thì mình cũng giật mình là bởi vì sao lại nói với mình như thế! Bây giờ ngồi nghĩ lại thì chính những gợi ý ấy nó xuất hiện từ cái việc, cái  suy nghĩ mới của anh.

huu-tho-2-378x300-1633917187.jpg
Hình ảnh nhà báo Hữu Thọ trong phim ” Người đi trước thời gian”

Nhà báo Hữu Thọ: Khoán hộ thì có lợi gì? cách hiểu đó là cực kỳ quan trọng ít nhất là đến bây giờ, nó có giá trị cho đến ngày hôm nay chứ không phải thời bấy giờ. Thứ nhất là mọi người phải quan tâm đến sản xuất hơn, quan tâm đến sản xuất xuất phát từ quan tâm đến lợi ích; Thứ hai là nó chống lại cái tệ quan liêu mà người ta gọi là “xách túi đi dạo”. thì tất Những cái đó là những tư duy phân tích nhược điểm và ưu điểm, nó có một cái chất cơ bản. Đồng thời phải thấy rằng là người ta làm thí nghiệm như thế và người ta chủ trương như thế và đây không phải là chủ trương tự phát, chữ khoán hộ mà trong nghị quyết tháng 9 năm 66 của họ nói “khoán hộ“ nhưng đến chỉ thị 100 của chúng mình năm 81 đã dùng đến “khoán hộ” đâu.!