Hội thảo nhằm tăng sức cạnh tranh cho ngành logistics, chú trọng việc quy hoạch tổng thể một cách ổn định, lâu dài; đặc biệt giúp các địa phương nhận diện rõ ràng trong các chính sách phát triển, nhất là tính bền vững, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và liên kết vùng. Chính sách liên kết vùng cần tôn trọng và phát huy tiềm năng và lợi thế so sánh của từng địa phương cũng như giải quyết những xung đột lợi ích, không chỉ vì lợi ích của mỗi địa phương mà còn vì lợi ích chung của vùng, của quốc gia.
Năm 2023, ngành logistics đã đối mặt với những hệ lụy do ảnh hưởng của áp lực lạm phát và rủi ro suy thoái kinh tế của các nền kinh tế lớn, chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy đã tác động mạnh mẽ đến tình hình xuất nhập khẩu và hoạt động logistics.
Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 07/10/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 nêu rõ: Phát triển mạnh, đồng bộ hệ thống logistics cấp quốc gia, quốc tế gắn với cảng biển, cảng hàng không, cửa khẩu quốc tế, các trục hành lang kinh tế trọng điểm và tuyến thương mại liên vùng tại TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu, Tây Ninh. Cùng với đó, tập trung xây dựng trung tâm logistics hàng không gắn với cảng hàng không quốc tế Long Thành, đầu tư phát triển hệ thống logistics cảng và cảng trung chuyển quốc tế tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu và TP. Hồ Chí Minh. Hình thành trung tâm hội chợ triển lãm quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh.
Nghị quyết cũng nêu: Nghiên cứu chuyển đổi chức năng các khu công nghiệp, khu chế xuất khi hết thời hạn sử dụng đất, không phù hợp với quy hoạch. Tập trung xây dựng nhà ở cho người lao động có thu nhập thấp và lao động trong các khu công nghiệp, khu chế xuất. Hình thành vành đai công nghiệp, đô thị, dịch vụ, logistics dọc hành lang vành đai 3, vành đai 4 và các tuyến cao tốc của vùng.
Phát triển chuỗi công nghiệp - đô thị Mộc Bài - TP. Hồ Chí Minh - Cảng Cái Mép - Thị Vải gắn với hành lang kinh tế Xuyên Á. Hạn chế tăng thêm khu công nghiệp tại các khu vực đô thị trung tâm của vùng. Phát triển các tổ hợp quy mô lớn về công nghiệp - dịch vụ - đô thị tại thành phố mới Phú Mỹ, thành phố sân bay cửa ngõ quốc tế Long Thành và Khu liên hợp công nghiệp - đô thị - dịch vụ Bình Dương.
Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, cả nước đến nay đã có hơn 1.000 km đường cao tốc được đưa vào khai thác; gần 600.000 km đường quốc lộ, nhiều tuyến đường được đầu tư xây dựng, nâng cấp mở rộng. Bên cạnh đó, đời sống người dân trên địa bàn Thành phố ngày càng cao, thu nhập càng tăng nên nhu cầu mua bán, nhu cầu tiêu dùng cũng sẽ tăng, từ đó kéo theo lĩnh vực logistics nội địa phát triển. Sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt của phân khúc logistics ở khu vực thành thị, các thành phố lớn sẽ bắt buộc các doanh nghiệp phải mở rộng mạng lưới hoạt động kinh doanh của mình ra các thị trường khác. Cũng như sự phát triển của thương mại điện tử và xu hướng dùng điện thoại thông minh ngày càng nhiều, nhất là ở các thành phố trực thuộc trung ương sẽ kích thích mua bán, tiêu dùng và kéo theo hoạt động logistics phát triển.
PGS. TS Nguyễn Hoàng Phương - Giảng viên cao cấp Học viện Chính trị khu vực II (Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) chia sẻ: “Hiện nay, trước xu thế phát triển kinh tế xanh hay kinh tế tuần hoàn của nhân loại thì logistics xanh là hoạt động logistics hướng tới các mục tiêu bền vững, thân thiện và bảo vệ môi trường, giảm tối đa tác động tiêu cực đến môi trường. Đối với TP. Hồ Chí Minh cần 6 giải pháp để phát triển logistics xanh và bền vững, đáp ứng xu hướng phát triển bền vững bao gồm: Đẩy mạnh phương tiện vận chuyển xanh, xây dựng hạ tầng vận chuyển xanh, tăng cường sử dụng công nghệ thông tin, tăng cường quản lý và tái chế chất thải, đào tạo và nâng cao nhận thức, hợp tác công tư”.
Logistics được xác định có vai trò là một ngành rất quan trọng đối với TP. Hồ Chí Minh, có tác động đến sự phát triển bền vững, lâu dài cho tăng trưởng kinh tế, Thành phố đã phê duyệt đề án “Phát triển ngành logistics Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” với trọng tâm phát triển kinh tế theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP. Hồ Chí Minh lần thứ XI. Với vai trò là trung tâm kinh tế trọng điểm phía Nam, TP. Hồ Chí Minh phấn đấu tốc độ tăng trưởng doanh thu dịch vụ logistics của doanh nghiệp đạt 15% vào năm 2025 và đạt 20% vào năm 2030, tỷ trọng đóng góp của logistics vào GRDP thành phố đến năm 2025 đạt 10% và đến năm 2030 đạt 12%, góp phần kéo giảm chi phí logistics cả nước so với GDP quốc gia đến năm 2025 còn khoảng 10-15%.
Theo đề án đã được phê duyệt, Thành phố sẽ xây dựng 8 trung tâm logistics với tổng diện tích hơn 750ha bao gồm: Cát Lái - Phú Hữu (TP. Thủ Đức với diện tích 292 ha), Long Bình (TP. Thủ Đức với diện tích 54 ha), Linh Trung (TP. Thủ Đức với diện tích 74 ha), Củ Chi (huyện Củ Chi với diện tích 15 ha), Tân Kiên (huyện Bình Chánh với diện tích 60 ha), Hiệp Phước (huyện Nhà Bè với diện tích 100 ha), Tân Hiệp (huyện Hóc Môn với diện tích 150 ha). Ngoài ra, các dự án có chức năng “tương tự trung tâm logistics” như kho lạnh ở Khu công nghiệp Vĩnh Lộc, kho thương mại điện tử ở Củ Chi đang được các doanh nghiệp triển khai xây dựng; yêu cầu cao về kết nối hạ tầng giao thông đồng bộ, vốn, năng lực, kinh nghiệm xây dựng, quản lý, vận hành của nhà đầu tư.
Ông Nguyễn Tuấn - Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP. Hồ Chí Minh (ITPC) cho biết: “TP. Hồ Chí Minh có thuận lợi trong Asean về thương mại và vận tải quốc tế khi tiến hành hội nhập kinh tế quốc tế liên tục được mở rộng; lĩnh vực logistics cần được tập trung và phát huy được thế mạnh, đưa logistics thành ngành dịch vụ mũi nhọn, giúp thành phố nâng cao vai trò đầu mối giao lưu hàng hóa trong nước và kết nối với thị trường quốc tế”.
Thông qua hội thảo này, ITPC mong muốn sẽ cung cấp cho các doanh nghiệp những thông tin bổ ích trong hoạt động phát triển và định hướng ngành logistics của TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh thành lân cận để có thể ứng dụng trong các hoạt động sản xuất và kinh doanh cũng như công tác nghiên cứu, học tập; qua đó hướng tới mục tiêu phát triển, nâng cao hiệu quả, tạo động lực và nền tảng cho các hoạt động xúc tiến và hỗ trợ xuất khẩu trong thời gian tới...
