Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 chính thức có hiệu lực nhưng vẫn giữ nguyên tỷ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc như quy định hiện hành. Người lao động tiếp tục đóng 8% vào quỹ hưu trí và tử tuất, trong khi doanh nghiệp đóng tổng cộng 17% cho quỹ bảo hiểm xã hội bắt buộc, gồm 14% vào quỹ hưu trí tử tuất và 3% vào quỹ ốm đau, thai sản.
Ngoài bảo hiểm xã hội, người lao động còn đóng 1,5% mức lương vào bảo hiểm y tế, 1% cho bảo hiểm thất nghiệp. Về phía doanh nghiệp, họ đóng 3% cho bảo hiểm y tế, 1% cho bảo hiểm thất nghiệp và 0,5% cho quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Như vậy, tổng mức đóng các khoản bảo hiểm bắt buộc hiện hành là 32%, trong đó doanh nghiệp chịu 21,5%, còn người lao động đóng 10,5%.
Về căn cứ để tính mức đóng, tiền lương tháng ghi trên hợp đồng lao động, bao gồm mức lương, phụ cấp và các khoản bổ sung khác là cơ sở để xác định mức đóng cho bảo hiểm xã hội, y tế và thất nghiệp. Tuy nhiên, mức lương này cũng bị giới hạn theo quy định về tối thiểu và tối đa.
Cụ thể, mức thấp nhất không được dưới mức lương tối thiểu vùng hiện hành, còn mức cao nhất để tính đóng bảo hiểm xã hội và y tế là 20 lần mức lương cơ sở. Với mức lương cơ sở đang là 2,34 triệu đồng/tháng theo Nghị định 73/2024, trần đóng hiện tại vào BHXH và BHYT là 46,8 triệu đồng/tháng. Riêng bảo hiểm thất nghiệp, mức trần tính đóng là 20 lần lương tối thiểu vùng (ví dụ ở vùng I là 99,2 triệu đồng/tháng).
Điểm mới đáng chú ý trong Luật BHXH 2024 chính là việc thay đổi căn cứ tính mức đóng từ “mức lương cơ sở” sang “mức tham chiếu” - một chỉ số do Chính phủ quy định, phản ánh linh hoạt hơn các yếu tố như chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế, năng lực của quỹ và ngân sách.
Tuy vậy, trong giai đoạn chuyển tiếp từ 1/7/2025, mức tham chiếu vẫn tạm thời bằng mức lương cơ sở hiện hành. Khi mức lương cơ sở chính thức bị bãi bỏ, Chính phủ sẽ ban hành mức tham chiếu mới, đảm bảo không thấp hơn mức cũ, đồng thời có thể điều chỉnh theo biến động kinh tế - xã hội.
