Theo UBND TP. Hà Nội, nhóm đối tượng được thụ hưởng gồm hộ nghèo, cận nghèo, thoát nghèo và thoát cận nghèo theo mức chuẩn nghèo, cận nghèo đa chiều của thành phố; người từ đủ 60 tuổi đến dưới 75 tuổi; người khuyết tật nhẹ; dân tộc thiểu số; học sinh, sinh viên hoàn cảnh khó khăn; người thuộc hộ gia đình làm nông - lâm ngư nghiệp có mức sống trung bình.
Dự thảo của Bảo hiểm xã hội Hà Nội chỉ rõ, các nhóm này cần điều kiện là thường trú trên địa bàn thủ đô, trừ người không có nhu cầu. Người dân khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được hỗ trợ một phần chi phí đóng hàng tháng, dự kiến là 70% đối với người thuộc hộ nghèo, 75% đối với người thuộc diện cận nghèo và 20% đối với các nhóm khác.
Ngoài ra, Hà Nội sẽ hỗ trợ 100% kinh phí đóng bảo hiểm y tế trong vòng 36 tháng cho các thành viên thoát nghèo, cận nghèo (tính từ thời điểm được công nhận), người khuyết tật nhẹ chưa có thẻ bảo hiểm y tế (trừ đối tượng dưới 16 tuổi) và người dân tộc thiểu số thuộc nhóm đóng bảo hiểm y tế bắt buộc và chưa có thẻ.
Người từ 60 đến dưới 70 tuổi không thuộc diện tham gia bắt buộc và chưa có thẻ cũng sẽ được thành phố hỗ trợ toàn bộ kinh phí đóng bảo hiểm y tế. Mức hỗ trợ 70% tiền đóng bảo hiểm y tế cũng được áp dụng cho học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn.
Cơ quan soạn thảo của Bảo hiểm xã hội đánh giá, việc hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm y tế cho người dân sẽ khuyến khích các nhóm tham gia mạng lưới an sinh xã hội, góp phần giảm áp lực tài chính khi ốm đau vì được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả.
Chia sẻ thêm về các nhóm đối tượng thụ hưởng chính sách, Bảo hiểm xã hội Hà Nội tính toán, thành phố có gần 1,15 triệu người từ 60 tuổi trở lên, trong đó hơn 600.000 người đã được cấp thẻ bảo hiểm y tế từ Quỹ Bảo hiểm xã hội và ngân sách hỗ trợ, trên 300.000 người có thẻ bảo hiểm y tế hộ gia đình.
Số lượng người cao tuổi được hỗ trợ đóng bảo hiểm theo chính sách mới vào khoảng 160.000 người, với tiền hỗ trợ mỗi năm trên 800 tỷ đồng. Thành phố có gần 2,3 triệu trẻ em và hơn 99% đã được cấp thẻ bảo hiểm y tế. Còn gần 20.000 học sinh, sinh viên khó khăn chưa tham gia sẽ được hỗ trợ theo chương trình.
Số còn lại, khoảng 400.000 người thuộc hộ gia đình nông lâm ngư có mức sống trung bình sẽ hưởng kinh phí hỗ trợ 30% dành cho mỗi người.
Đến năm 2024, số người tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn thành phố là 2.168.762 người (chưa bao gồm lực lượng vũ trang), tăng 111.064 người so với năm 2023; Số người tham gia BHXH tự nguyện là 104.361 người, tăng 22.178 người (tăng 27%) so với năm 2023; Số người tham gia BHYT là 8.169.748 người, tăng 227.554 người so với năm 2023 (tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 95,25% dân số).
Tuy nhiên, từ 1/7/2024, mức lương cơ sở tăng từ 1,8 triệu đồng lên 2.340.000 đồng dẫn đến mức đóng BHYT tăng. Do đó, việc tham gia BHYT của người dân gặp khó khăn về kinh phí nhất là nhóm người nghèo, cận nghèo, người khuyết tật, người dân tộc thiểu số, người cao tuổi...
Hàng năm số tiền chi trả từ quỹ BHYT cho người dân tham gia BHYT là rất lớn. Giai đoạn 2022-2024, BHXH thành phố đã chi trả 67.893 tỷ đồng (trong đó năm 2022 là 19.596 tỷ đồng, năm 2023 là 22.532 tỷ đồng, năm 2024 là 25.765). Do đó việc hỗ trợ thêm tiền đóng BHYT sẽ khuyến khích người dân tham gia BHYT và được quỹ BHYT chi trả khi ốm đau, bệnh tật, giúp giảm áp lực tài chính.
Từ thực tế trên, UBND TP. Hà Nội đề xuất:
Người tham gia BHXH tự nguyện được hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo từng thời kỳ.
Theo đó, hỗ trợ thêm 70% mức đóng BHXH tự nguyện đối với người thuộc hộ nghèo; hỗ trợ thêm 75% mức đóng BHXH tự nguyện đối với người thuộc hộ cận nghèo; Hỗ trợ thêm 20% mức đóng BHXH tự nguyện đối với các đối tượng khác.
Mức hỗ trợ này ngoài mức hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện được quy định tại Nghị định số 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015 của Chính phủ, được điều chỉnh khi Chính phủ ban hành chính sách điều chỉnh.
Chính sách hỗ trợ về BHYT, ngân sách hỗ trợ 100% đối với nhóm đối tượng gồm:
Thành viên hộ gia đình nghèo, cận nghèo (thời gian hỗ trợ 36 tháng kể từ ngày tháng được công nhận thoát nghèo, thoát cận nghèo);
Người cao tuổi từ đủ 60 tuổi đến dưới 75 tuổi không thuộc đối tượng tham gia BHYT bắt buộc và chưa có thẻ BHYT.
Người khuyết tật nhẹ chưa có thẻ BHYT được hỗ trợ 100% mức đóng bảo hiểm y tế.
Người dân tộc thiểu số không thuộc đối tượng tham gia BHYT bắt buộc và chưa có thẻ BHYT.
Hỗ trợ 70% mức đóng BHYT đối với học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và chưa được cấp thẻ BHYT.
Hỗ trợ 30% với người thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp có mức sống trung bình theo chuẩn của thành phố.
Thời gian hỗ trợ từ ngày 1/1/2026. Dự kiến tổng kinh phí hỗ trợ là 709 tỷ đồng. Sau khi lấy ý kiến, tờ trình sẽ được HĐND TP. Hà Nội xem xét, thông qua tại kỳ họp sắp tới./.
