Đổi mới sáng tạo xanh là yếu tố cốt lõi giúp nông nghiệp ứng phó với các thách thức
Đổi mới sáng tạo xanh là yếu tố cốt lõi giúp ngành nông nghiệp ứng phó với các thách thức. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã áp dụng các công nghệ xanh trong nông nghiệp, từ hệ thống tưới nhỏ giọt, công nghệ nhà kính thông minh đến việc sử dụng năng lượng tái tạo trong sản xuất. Các mô hình này đã giúp giảm lượng phát thải CO2, tiết kiệm nước tới 50%, và tăng năng suất cây trồng từ 20% đến 30%.
Việt Nam cũng đang hướng tới mục tiêu giảm 9% phát thải khí nhà kính vào năm 2030 so với kịch bản cơ sở, đồng thời cam kết đạt phát thải ròng bằng không vào năm 2050. Để đạt được điều này, đổi mới sáng tạo xanh trong nông nghiệp đóng vai trò then chốt.
Tuy nhiên, đổi mới sáng tạo xanh trong nông nghiệp cũng đối diện với nhiều thách thức. Một trong những thách thức lớn chính là nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao của ngành Nông nghiệp vẫn còn hạn chế, tồn tại vấn đề thiếu chuyên gia, đội ngũ có thể làm chủ công nghệ, kỹ thuật cao; ngoài ra tỷ lệ lao động nông thôn chưa qua đào tạo vẫn lớn. Những người nông dân cần được đào tạo bài bản về các phương pháp canh tác tiên tiến, quản lý đất đai bền vững và sử dụng hiệu quả tài nguyên. Bên cạnh đó, việc tiếp cận các công nghệ xanh, giống cây trồng mới và nguồn vốn đầu tư còn hạn chế.
Theo bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư, cho biết: Nền nông nghiệp hiện đóng góp khoảng 12% GDP của Việt Nam, cung cấp sinh kế cho khoảng 30% lực lượng lao động. Tuy nhiên, ngành này cũng đang đối mặt với các thách thức lớn như biến đổi khí hậu, với dự báo khu vực đồng bằng sông Cửu Long - vựa lúa lớn nhất cả nước - sẽ mất từ 500.000 đến 1 triệu ha đất nông nghiệp vào năm 2050 do nước biển dâng, gây thiệt hại hàng năm lên tới 3% GDP. Điều này đòi hỏi chúng ta phải thay đổi tư duy sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững và ít phát thải hơn.
Hiện các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp xanh cũng gặp khó khăn trong việc kết nối với các chuyên gia, tiếp cận thị trường và mở rộng quy mô sản xuất. Thiếu hụt cơ sở hạ tầng và nguồn lực cũng là một rào cản lớn cần được giải quyết để thúc đẩy sự phát triển các doanh nghiệp này.
Để thúc đẩy quá trình đổi mới sáng tạo xanh trong nông nghiệp, bà Ngọc cho rằng, chúng ta cần xây dựng một cơ chế thị trường linh hoạt, nơi các sản phẩm nông nghiệp xanh được khuyến khích và hỗ trợ phát triển.
Theo các chuyên gia, tăng cường nông nghiệp xanh không chỉ là một xu thế toàn cầu, mà còn là một ưu tiên trong chính sách phát triển nông nghiệp của Việt Nam, nhằm đưa nền nông nghiệp nước nhà phát triển bền vững trên nền tảng công nghệ cao và thân thiện với môi trường. Phát triển nông nghiệp xanh, hướng đến một nền sản xuất nông nghiệp bền vững và thân thiện với môi trường, là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Khuyến khích sản xuất nông nghiệp nâng cao năng suất và trách nhiệm với môi trường
Nhằm giúp liên kết các chuyên gia, doanh nghiệp và nông dân thực hành canh tác nông nghiệp bền vững, Hiệp hội Nông nghiệp Đức (DLG) đã tổ chức Triển lãm công nghệ nông nghiệp (AGRITECHINCA ASIA Việt Nam 2025) diễn ra từ ngày 12-14/3/2025 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), TP. Hồ Chí Minh.
Năm nay, sự kiện tập trung vào Đổi mới Xanh, hướng tới những sản phẩm, quy trình và mô hình canh tác bền vững, nhằm giải quyết các thách thức lớn như biến đổi khí hậu, khan hiếm tài nguyên và áp lực cạnh tranh trên thị trường. Bên cạnh đó, 20 chương trình, sự kiện bên lề triển lãm sẽ cung cấp đa chiều góc nhìn về chính sách, khoa học, thực tiễn sản xuất, khuyến khích nâng cao năng suất và trách nhiệm với môi trường.
Phát biểu khai mạc chào mừng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam khẳng định, sự kiện AGRITECHNICA ASIA Việt Nam 2025 được tổ chức bởi Hiệp hội Nông nghiệp Đức (DLG), đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực thúc đẩy đổi mới, sáng tạo phát triển lĩnh vực cơ giới hướng tới nền nông nghiệp xanh và bền vững.
Theo ông Trần Thanh Nam, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tập trung nguồn lực chỉ đạo triển khai có hiệu quả Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, hướng tới phát triển bền vững ngành hàng lúa gạo thông qua tổ chức sản xuất gắn với cơ giới hóa đồng bộ trong toàn bộ chuỗi giá trị ngành hàng.
"AGRITECHINCA lần đầu tiên được tổ chức ở Việt Nam sẽ mở ra cơ hội cho các chuyên gia, nhà sản xuất, nông dân và các nhà đầu tư kết nối, học hỏi và thúc đẩy các sáng kiến nông nghiệp bền vững nhằm thích ứng với các điều kiện liên tục thay đổi của sản xuất, kinh doanh nông nghiệp do biến đổi khí hậu và thay đổi của thị trường", Thứ trưởng khẳng định.
Đại diện lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá cao với sáng kiến tổ chức AGRITECHNICA ASIA hai năm một lần tại Việt Nam và kỳ vọng vào cuộc đối thoại tích cực và liên tục về sáng tạo và đổi mới trong nông nghiệp, mở ra cơ hội để phát triển tài năng, trí tuệ.
Cũng trong khuôn khổ lễ khai mạc sáng 12/3, Thứ trưởng Trần Thanh Nam bày tỏ về tiềm năng hợp tác đa lĩnh vực giữa Việt Nam và Đức về đảm bảo an toàn thực phẩm (ATTP) trong toàn chuỗi sản xuất, nâng cao năng lực đào tạo gắn với thực hành, đồng thời giới thiệu những tiên tiến trong cơ giới hóa và chuyển đổi số.
Giúp nông dân lĩnh hội được nhiều giải pháp mới canh tác nông nghiệp bền vững
Theo bà Katharina Riehn, Phó Chủ tịch DLG, trong hơn một thế kỷ qua, DLG luôn tiên phong, đóng góp vào sự phát triển của nền nông nghiệp toàn cầu thông qua kết nối với nông dân, nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp. Đồng thời, tham gia phát triển các quy định, kiểm định máy móc nông nghiệp nhằm đảm bảo chất lượng và hiệu suất cao nhất, chia sẻ kiến thức và duy trì nền tảng kết nối và đổi mới không ngừng.
Bà Katharina cam kết sẽ nỗ lực hợp tác với các viện, trường để giới thiệu các khía cạnh mới trong lĩnh vực ATTP, góp phần mang lại nhiều thay đổi trong chuỗi giá trị sản xuất tại Việt Nam.
Về phía các lãnh sự quán, Helga Margarete Barth, Đại sứ Đức tại Việt Nam, khẳng định, với sự quy tụ đầy đủ các máy móc nông nghiệp mới nhất tại AGRITECHNICA ASIA Việt Nam 2025, nông dân Việt Nam sẽ lĩnh hội được nhiều giải pháp mới giúp nâng cao hiệu quả năng suất, giảm thiểu tác động môi trường.
Các doanh nghiệp Đức đang đi đầu trong những đổi mới này, và sự hiện diện của các nhà cung cấp máy móc quốc tế lần này là minh chững rõ ràng cam kết hỗ trợ ngành nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững, củng cố mối quan hệ hợp tác với Việt Nam.
Ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh: Tại Việt Nam, nông nghiệp tiếp tục khẳng định vị thế là trụ đỡ của nền kinh tế, góp phần quan trọng ổn định kinh tế vĩ mô; thị trường tiêu thụ nông sản tiếp tục được mở rộng với tổng giá trị xuất khẩu đạt trên 62 tỷ USD.
Ngành nông nghiệp đã chuyển đổi mạnh sang tư duy kinh tế nông nghiệp, nâng cao giá trị gia tăng; từng bước thay đổi từ cách tiếp cận nông nghiệp nâu sang nông nghiệp xanh, tăng cường áp dụng quy trình sản xuất cơ giới hoá đồng bộ trong sản xuất.
Không dừng lại ở việc kết nối các chuyên gia và doanh nghiệp, AGRITECHNICA ASIA 2025 chú trọng mang lại lợi ích cho nông dân và các hợp tác xã tiên tiến. Với sự phối hợp của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ngay trong ngày đầu tiên của triển lãm, ban tổ chức thực hiện chương trình tham quan dành riêng cho hơn 500 nông dân từ các khu vực lân cận, giúp họ tiếp cận những công nghệ, giải pháp tiên tiến có thể ứng dụng vào sản xuất.
Theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, AGRITECHNICA ASIA 2025 được tổ chức tại Việt Nam sẽ tạo cơ hội kết nối các nhà sản xuất, phân phối với người nông dân và các tổ chức ứng dụng cơ giới hóa trong sản xuất, kinh doanh nông nghiệp. Đây cũng là một trong những giải pháp quan trọng mà ngành nông nghiệp đã xác định cần triển khai trong thời gian tới để hướng tới một nền nông nghiệp xanh, hiện đại, phát triển bền vững./.
