Tại Tọa đàm “Tận dụng lợi ích từ nhập khẩu, đầu tư của EU trong EVFTA”, Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương) cho biết, Hiệp định EVFTA đã tạo ra những lợi thế cạnh tranh rất lớn đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang 27 nước thành viên khu vực Châu Âu. Trong năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang các nước khu vực EU đã đạt hơn 57 tỷ USD, tăng hơn 14% so với năm 2020. 10 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang EU đã đạt trên 52 tỷ USD, tăng hơn 14% và trong đó xuất khẩu tăng hơn 23%.
Các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam hiện nay không chỉ tập trung vào các thị trường như Đức, Pháp và Hà Lan mà đã tăng trưởng ở các thị trường khác, các thị trường nhỏ, thị trường ngách như là khu vực Bắc Âu, Nam Âu hay khu vực Đông Âu.
Về nhập khẩu, trong thời gian qua, Việt Nam chủ yếu nhập khẩu máy móc, thiết bị, sản phẩm linh kiện điện tử và các nguồn nguyên liệu từ khu vực Châu Âu. 10 tháng năm 2022, nhóm sản phẩm máy móc, linh kiện điện tử, sản phẩm điện tử chiếm tới 24% kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam; nhóm hàng máy móc, thiết bị cũng đạt tỷ trọng trên 18%; nguyên liệu phục vụ nhu cầu sản xuất của Việt Nam cũng trên 10%, trong đó 8% là nhóm hàng các sản phẩm hóa chất.
Ông Đỗ Hữu Hưng, đại diện Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ nhận xét: "Các doanh nghiệp đã tận dụng tương đối tốt lợi thế của Hiệp định EVFTA để nhập khẩu thiết bị máy móc, nguồn nguyên liệu từ châu Âu. Từ những trang bị này, nhiều doanh nghiệp đã tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng và tăng được kim ngạch xuất khẩu cho cả nước".
Tuy nhiên, ông Hưng đề nghị doanh nghiệp trong nước quan tâm hơn nữa đến những tiêu chuẩn kỹ thuật về môi trường, xã hội của EU. Từ kinh nghiệm trong thời gian làm Thương vụ Việt Nam tại Pháp, ông Hưng cho rằng người tiêu dùng châu Âu hiện quan tâm nhiều đến các sản phẩm xanh, các sản phẩm bảo vệ môi trường và các sản phẩm hữu cơ.
"Chúng ta cần tận dụng nguồn đầu tư của châu Âu, tận dụng nguồn máy móc, nguyên liệu và công nghệ của họ để thay đổi phương thức sản xuất, tạo ra hàng hóa có chất lượng tốt hơn, bảo vệ môi trường hơn, và phù hợp với xu hướng tiêu dùng. Chúng ta nên sản xuất những sản phẩm thị trường cần", ông Hưng nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, EVFTA còn mang tới nhiều kỳ vọng về thu hút đầu tư từ EU vào Việt Nam. Ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng ban Nghiên cứu tổng hợp (Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương - CIEM) – cho biết, thời gian qua, đầu tư đăng ký mới từ khu vực EU vào thị trường Việt Nam đã có sự gia tăng đáng kể. Sự gia tăng này không chỉ ở tổng số vốn mà còn thể hiện được quy mô trung bình của các dự án.
“Những năm trở lại đây, quy mô vốn trung bình của các dự án đăng ký mới từ EU đã có xu hướng tăng, khoảng trên dưới 12 triệu đô/dự án là mức cao hơn so với bình quân chung và so với giai đoạn trước khi có EVFTA”- ông Nguyễn Anh Dương đánh giá và cho rằng, điều này cho thấy, bước đầu Hiệp định EVFTA đã giúp cho Việt Nam thu hút được dòng vốn đầu tư có chất lượng hơn vào Việt Nam, phù hợp với chủ trương của Bộ Chính trị.
Ngoài ra, nguồn vốn bổ sung từ phía EU không phải chỉ từ vốn đầu tư mà còn có hỗ trợ từ kênh Chính phủ với Chính phủ, tức là Liên minh Châu Âu và các Chính phủ của các nước thành viên EU cũng đã có những hỗ trợ kỹ thuật nhằm giúp Việt Nam nâng cao năng lực đáp ứng được những tiêu chuẩn cả về thương mại, đầu tư mà phía EU cần.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Anh Dương cho rằng, EU không không quá coi trọng câu chuyện giá rẻ hay công nghệ thấp mà họ nhìn nhận hơn câu chuyện đáp ứng yêu cầu của khách hàng và đó là câu chuyện gắn với ý thức gắn với phát triển bền vững, gắn với tiêu dùng và sản xuất bền vững.
