Hiện nay đang là giai đoạn bùng nổ của thương mại điện tử
Trao đổi với báo chí về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Việt Nga (Hải Dương) cho rằng hiện nay đang là giai đoạn bùng nổ của thương mại điện tử và người dân bất kể ở đô thị hay khu vực nông thôn, vùng núi, vùng sâu đã quá quen thuộc đối với giao dịch qua sàn thương mại điện tử.
Đối với sự phát triển rất nhanh và năng động của thương mại điện tử, vấn đề hành lang pháp lý, Việt Nam lại chưa có đủ các quy định pháp luật “để quản lý và điều chỉnh thương mại điện tử”.
Theo đại biểu, khi chưa có đủ cơ sở, hành lang pháp lý và không điều chỉnh được hoạt động thương mại điện tử sẽ dẫn đến không đảm bảo được quyền lợi của người tiêu dùng.
Người tiêu dùng đã mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, thậm chí là bị lừa đảo khi tham gia giao dịch trên sàn thương mại điện tử. “Do đó, người tiêu dùng đã phải ngậm đắng nuốt cay vì những giao dịch này”, đại biểu Nguyễn Việt Nga chia sẻ.
Lấy ví dụ sàn thương mại điện tử tự phát bán các mặt hàng không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, không đảm bảo chất lượng, đại biểu Nguyễn Việt Nga nhấn mạnh việc này khiến cho người tiêu dùng phải chịu nhiều thiệt thòi mà không có cơ quan nào đứng ra bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng khi họ mua trôi nổi.
“Vì người mua không biết người bán là ai, và vì chúng ta chưa quản lý được người mua, người bán. Giao hàng xong, nhận tiền xong là xong. Đến lúc bấy giờ cũng rất khó có thể truy người bán ở đâu,” đại biểu Nguyễn Việt Nga nói.
Nhấn mạnh "cơn sốt" hàng giá rẻ tràn vào Việt Nam qua thương mại điện tử còn gây thiệt hại đối với nhà nước, đại biểu Đoàn Hải Dương nêu rõ “khi chúng ta chưa quản lý được chặt chẽ hoạt động giao dịch trên thương mại điện tử thì chưa bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và còn thất thu thuế rất lớn”.
Cần những giải pháp “bịt” những lỗ hổng trong thương mại điện tử
Phân tích giá rẻ ở trên các sàn thương mại điện tử “chưa hẳn do sự tiến bộ của khoa học công nghệ, quy trình sản xuất thương mại điện tử”, đại biểu Trần Hoàng Ngân (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) cho hay giá thành hạ còn có thể do phía nhà bán hàng không phải chịu các loại thuế, hay nói cách khác là trốn thuế. Khi các loại hàng hóa không đóng thuế, hạ giá bán để ồ ạt vào Việt Nam, sẽ tác động đến các ngành sản xuất trong nước, thiếu sự công bằng đối với các doanh nghiệp tuân thủ quy định pháp luật, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ và vừa.
"Thương mại điện tử giúp người dân dễ tiếp cận trong mua hàng nhưng cũng đặt ra các vấn đề về thất thu thuế, thiếu công bằng trong sản xuất kinh doanh", đại biểu Trần Hoàng Ngân nêu rõ.
Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân, việc thiếu kiểm tra, thiếu quy định đối với sàn thương mại điện tử sẽ gây thiệt hại rất nặng nề đối với kinh tế của Việt Nam. Thương mại điện tử nếu không được kiểm soát tốt sẽ gây mất công bằng trong kinh doanh và thất thu thuế.
Và khi các loại hàng hóa không đóng thuế, hạ giá bán để ồ ạt vào Việt Nam sẽ tác động đến các ngành sản xuất trong nước, thiếu sự công bằng đối với các doanh nghiệp tuân thủ quy định pháp luật, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ và vừa. Điều này ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến thị trường, Quốc hội cần thảo luận kỹ các vấn đề về thương mại điện tử trong kỳ họp, trong các buổi thảo luận về kinh tế-xã hội.
“Chúng ta khuyến khích thương mại điện tử, nhưng cần phải kiểm soát để chống gian lận thương mại, chống thất thu thuế, đảm bảo sự công bằng, minh bạch đối với sản xuất nội địa”, đại biểu Trần Hoàng Ngân nói.
“Bên cạnh đó, để quản lý, “bịt” những lỗ hổng trong thương mại điện tử, theo đại biểu, phải bổ sung, rà soát thêm giá trị của mặt hàng. Theo đó, giá trị tối thiểu của mặt hàng để thu thuế phải thấp hơn nữa. Các cơ quan quản lý nhà nước phải tăng cường kiểm tra, giám sát nếu thấy trong luật vẫn chưa đầy đủ, chặt chẽ cần kiến nghị ngay với Quốc hội để bổ sung”, đại biểu Trần Hoàng Ngân chia sẻ.
“Người dân cũng rất thích mua hàng qua sàn thương mại điện tử, nhưng vì lợi ích quốc gia cần tuyên truyền, khuyến khích người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, trong điều kiện đất nước đang rất cần huy động các nguồn lực để bước vào kỷ nguyên mới”, đại biểu Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh./.
Đối với sàn thương mại điện tử Temu - được thành lập bởi PĐ Holdings (Trung Quốc), đại diện Bộ Công Thương cho biết sàn này chưa đăng ký hoạt động tại Việt Nam, song thời gian qua đã hoạt động rầm rộ với các chính sách bán hàng giá rẻ, tung nhiều chương trình khuyến mại.
Theo đại biểu Trần Hoàng Ngân, cơ quan quản lý Nhà nước cần có sự thay đổi trong quản lý, giám sát để thích ứng với sự thay đổi từng ngày, từng giờ của khoa học - công nghệ. Để các sàn thương mại điện tử hoạt động rầm rộ nhưng chưa đăng ký, đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng "có lỗi" của cơ quan quản lý nhà nước.
Ông Ngân cho rằng cần tăng cường kiểm tra, giám sát để đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng, của các nhà sản xuất trong nước, tạo ra môi trường kinh doanh công bằng, bình đẳng. "Trong quá trình kiểm tra, giám sát, nếu các quy định pháp luật chưa đầy đủ, cần kiến nghị, đề xuất Quốc hội sửa đổi, bổ sung. Hiện nay tinh thần của Quốc hội đổi mới trong xây dựng thể chế, kiến tạo không gian phát triển mới"- đại biểu Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, cần có các giải pháp về hàng rào thuế quan nhằm bảo vệ các nhà sản xuất nhỏ lẻ trong nước. Về phía các doanh nghiệp trong nước, cần nâng cao năng lực sản xuất, năng lực cạnh tranh để ứng phó với sự thay đổi nhanh chóng của thị trường.
Chia sẻ thêm, đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng "chúng ta phải hành động ngay" để tránh những tác động lớn đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh trong nước. Các giải pháp về hàng rào kỹ thuật, thương mại, thuế như đề cập ở trên cần được sớm nghiên cứu, triển khai.
"Nói như vậy không phải chúng ta ngăn cấm, cản trở thương mại điện tử, mà các giải pháp đó để đảm bảo sự công bằng, cạnh tranh bình đẳng trong sản xuất kinh doanh. Việc này vừa bảo vệ doanh nghiệp trong nước nhưng cũng tạo môi trường kinh doanh lành mạnh cho các doanh nghiệp nước ngoài"- đại biểu Trần Hoàng Ngân nhận định.
