Lan tỏa tư duy nông nghiệp cánh đồng lớn
Tại làng Bờ, xã Kông Lơng Khơng (huyện Kbang, Gia Lai) nơi từng là vùng đất khô khát, nông dân chỉ quanh quẩn với cây lúa, cấy bắp hiệu quả kinh tế thấp. Ngày nay, nhìn từ trên cao, một màu xanh bạt ngàn của cây mía đã trải rộng trên khắp cánh đồng, thay đổi hoàn toàn diện mạo của vùng đất này.
Đây là kết quả của việc người thiểu số Ba Na nơi đây tham gia cánh đồng mía lớn, thông qua sự hỗ trợ cải tạo đất, cung cấp mía giống, kỹ thuật và cam kết bao tiêu sản phẩm của Nhà máy đường An Khê.
Anh Đinh Hyon, một nông dân ở làng Bờ cho biết, gia đình anh trồng 3 ha mía. Năm nay mía được mùa, chắc sẽ thu được trên 200 tấn, trừ chi phí lãi khoảng 100 triệu đồng. Từ khi tham gia cánh đồng lớn, được nhà máy hỗ trợ nên vừa nhàn công lại có lợi nhuận cao hơn trước.
Câu chuyện về người thiểu số Ba Na ở làng Bờ, xã Kông Lơng Khơng làm cánh đồng mía lớn bắt đầu từ năm 2017. Thời điểm đó, bà con vẫn còn khá e dè và chỉ có 20 hộ tham gia mô hình này. Về sau, hiệu quả của cánh đồng mía lớn đã được chứng thực, thì số thành viên tham gia theo đó cũng tăng lên gấp 4 lần, với diện tích liên kết lên đến 150 ha.
Ông Đinh Văn Thinh, trưởng nhóm Cánh đồng mía lớn làng Bờ chia sẻ, thời điểm mình tham gia làm cánh đồng mía lớn, bà con chưa tham gia đông như hôm nay do lo sợ về kỹ thuật, giá bán thấp. Sau khi bà con tận mắt chứng kiến các hộ tiên phong có thu nhập ổn định từ mô hình này nên đã quyết tâm chuyển đổi.
Hưởng ứng chủ trương của nhà nước, chị Đinh Thị Sách cũng đã tham gia trồng 3 ha mía trên cánh đồng lớn của làng Bờ. Thay vì đến mùa vụ phải thuê nhân công chặt mía thủ công thì 2 năm nay, đơn vị thu mua đã hỗ trợ bà con bằng máy cắt mía liên hợp, mía cắt nhanh, sát gốc, giúp cây mía mọc thẳng và đều.
Mía được vận chuyển đến nhà máy kịp thời, đảm bảo tươi và chất lượng tốt nhất. Cũng theo chị Sách, việc thu hoạch bằng máy đã để lại cho đồng ruộng một lượng lá mía đã được nghiền nhỏ, tạo thành phân hữu cơ cho mía vụ sau.
“Trước kia trồng mía vẫn thu hoạch thủ công, thuê nhân công làm, nhưng từ khi đưa máy vào cắt mía bà con đỡ vất vả rất nhiều. Đưa máy cắt vào hàng mía cắt xong nhìn rất đẹp, rác để lại ít, cỏ cũng bị cắt nên bà con đỡ rất nhiều công làm cỏ”, chị Sách chia sẻ.
Liên kết phát triển vùng mía bền vững
Kbang là một trong những vựa mía lớn của tỉnh Gia Lai với diện tích khoảng 10.000 ha. Nhiều năm nay, đơn vị thu mua mía cho bà con tại địa phương – Nhà máy đường An Khê đã hỗ trợ nông dân bằng cách cơ giới hóa vào các cánh đồng mía lớn nhằm nâng cao năng suất, sản lượng đường trên đơn vị diện tích nhằm tăng thu nhập cho người trồng mía, xây dựng vùng nguyên liệu bền vững cho nhà máy.
Ông Nguyễn Hoàng Phước, Phó giám đốc Nhà máy đường An Khê cho biết, khi xây dựng cánh đồng lớn, nhà máy đường An Khê đã có những chính sách giảm chi phí cho những nhóm hộ tham gia vào cánh đồng lớn từ 3-10% tùy theo diện tích. Nhà máy có định hướng nâng công suất từ 20.000 lên 25.000 tấn mía/ngày, vì thế nhân công lao động ngày càng ít đi.
"Nhà máy sẽ tập trung mạnh vào chương trình áp dụng cánh đồng lớn. Để làm được điều đó thì ngoài chính sách đầu tư không tính lãi suất ra thì hàng năm nhà máy đã nghiên cứu tiếp tục giảm chi phí cho từng khâu từ cày bừa, trồng..đến thu hoạch cho người trồng mía, đảm bảo giúp họ an tâm tham gia vào cánh đồng lớn mang lại hiệu quả cao nhất”, ông Nguyễn Hoàng Phước cho biết thêm.
Cây mía được trồng trên cánh đồng lớn, nông dân được Nhà máy Đường An Khê hỗ trợ cơ giới hóa từ khâu trồng, chăm sóc và thu hoạch nên năng suất tăng lên rõ rệt. Mỗi ha mía ở cánh đồng lớn đều cho năng suất cao hơn trồng thường từ 10-20 tấn mía cây.
Thống kê của Nhà máy Đường An Khê, vùng nguyên liệu mía Đông Trường Sơn của tỉnh Gia Lai hiện đã có trên 100 cánh đồng lớn với hơn 3.000 ha. Trong các nhóm liên kết này, có rất đông thành viên là các hộ đồng bào thiểu số Ba Na tại chỗ (thuộc 4 huyện trọng điểm mía An Khê, Kbang, Đăk Pơ, Kông Chro) cùng tham gia. Đây là sự chuyển biến tích cực trong tư duy và thực tiễn sản xuất của đồng bào thiểu số, góp phần nâng cao đời sống, xoá đói giảm nghèo.
Triển khai từ năm 2017, đến nay, huyện Kbang đã xây dựng được 8 cánh đồng mía lớn với diện tích hơn 500ha với gần 500 hộ tham gia, trong đó, liên kết cánh đồng mía lớn có tới xấp xỉ 90% hộ dân người Ba Na tham gia. Những vùng nông nghiệp hiện đại đang lớn dần ở huyện vùng xa của tỉnh Gia Lai, không ngừng nâng cao trình độ sản xuất của bà con các thôn làng, tạo dựng kinh tế bền vững./.
