Thân cây Thành ngạnh to, cây có thể cao tới 13m, có nhiều cành nhỏ, khi non có lông tơ, phần dưới gốc có gai mọc xung quanh. Lá cây Thành ngạnh hình mác, có màu đỏ khi còn non, chiều dài 12-15cm. Hoa cây Thành ngạnh màu trắng hoặc đôi khi có màu hơi tía, mọc ở nách lá. Quả Thành ngạnh hình trứng nhỏ, kích thước dao động:1,5cm x 0,8cm, có 01 hạt.
Cây Thành ngạnh mọc chủ yếu ở các tỉnh miền núi của nước ta như: Lai Châu, Vĩnh Phúc, Hòa Bình, Phú Thọ, Sơn La…. Ít khi mọc ở đồng bằng nên nhiều người còn khá xa lạ với cây này.
Bộ phận dùng làm thuốc chính là: Lá, rễ và vỏ cây, được phơi khô.
Thành phần hóa học cây Thành ngạnh
Từ nhiều năm trước, các nhà khoa học đã nghiên cứu và tìm ra được 2 hoạt chất có trong cây thành ngạnh: tanin và flavonoid. Hai chất này có công dụng chống lại quá trình oxy hóa cực tốt, đặc biệt được so sánh với các chất chống oxy hóa có trong chè xanh, xoan trà thì cây Thành ngạnh nổi trội hơn cả.
Chính vì vậy mà cây Thành ngạnh được ứng dụng trong bảo vệ tế bào xơ vữa động mạch, giúp tăng cường tuần hoàn máu não trong cơ thể.
Các công dụng của cây Thành ngạnh
Trong Đông y, cây Thành ngạnh là cây thuốc quý có vị hơi đắt, chua và chát, giúp cải thiện hệ tiêu hóa, giảm đau yếu sau khi sinh em bé. Đặc biệt được sử dụng để điều trị một số loại bệnh sau:
Thành ngạnh giúp điều trị bệnh xơ vữa động mạch, giúp tăng cường tuần hoàn máu não: Lá của cây thành ngạnh có chứa rất nhiều etylaxetat - đây chính là hoạt chất có công dụng điều trị xơ vữa động mạnh, giúp tăng cường tuần hoàn máu. Ngoài ra hoạt chất tanakan trong lá đỏ còn giúp tăng lượng catecholamine trong máu.
Dùng Thành ngạnh để tăng cường trí nhớ và bảo vệ tế bào não: Dịch chiết etylazetat có trong thành ngạnh không chỉ điều trị xơ vữa động mạch mà con giúp tăng cường trí nhớ và bảo vệ tế bào não cực tốt.
Tăng cường hệ tiêu hóa từ đó ăn ngon ngủ tốt: Khi tế bào não bộ được bảo vệ, sự hoạt động của bộ não ổn định sẽ giúp cơ thể của chúng ta và tinh thần thoải mái, kéo theo ăn ngon miệng và ngủ ngon giấc hơn.
Tăng cường sức khỏe, chống lão hóa và kéo dài tuổi thọ: Ăn ngon, ngủ tốt thì lâu dần sẽ kéo theo tuổi thọ và làm giảm tốc độ lão hóa của cơ thể cũng như não bộ.
Phòng ngừa ung thư: Ngọn của cây Thành ngạnh là bộ phận thường được dùng tốt để phòng ngừa và trị bệnh ung thư cực tốt.
Ngoài ra, nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra, cây Thành ngạnh còn góp phần giúp làm giảm lượng mỡ máu, cholesterol xấu trong cơ thể, giúp hạ men gan, thay đổi thành phần lipid máu và ổn định lượng đường huyết cho bệnh nhân tiểu đường.
Đối tượng sử dụng cây Thành ngạnh
Người thường xuyên phải lao động trí óc, làm việc trong môi trường công việc nhiều áp lực, căng thẳng. Người già có trí nhớ suy giảm, hay quên. Người mắc các bệnh lý xơ vữa động mạch, thiểu năng tuần hoàn máu não, người tiêu hóa kém, thiếu máu… Phụ nữ sau sinh nên dùng Thành ngạnh để sớm phục hồi sức khỏe.
Một vài bài thuốc với cây Thành ngạnh
Bài thuốc giúp thanh lọc cơ thể, bổ khí huyết, ăn ngon, ngủ tốt từ cây Thành ngạnh: Dùng 60g cây Thành ngạnh tươi hoặc 30g phơi khô, cho thêm 1 lít nước sôi để ủ trong 30 phút rồi uống nước này thay nước lọc hàng ngày.
Bài thuốc giảm triệu chứng bệnh cảm, sốt: 15 gram Thành ngạnh + 15 gram ngải hoa vàng, sắc và uống nóng hàng ngày cho tới khi hết bệnh.
Người huyết áp thấp thường đau đầu, hay mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, sơ vữa động mạch nên dùng bài thuốc: 30 gram lá Thành ngạnh + 15 gram hoa hòe, sắc thành trà uống thay nước lọc.
Giúp ăn ngon, ngủ sâu cho phụ nữ sau sinh: Dùng 30 gram lá Thành ngạnh + lá vối, hãm thành trà uống.
Bài thuốc trị bệnh cảm sốt, chân tay mỏi: Lá cây Thành ngạnh 15g, 15g lá ngải hoa vàng mang đi rửa sạch, sắc cùng 500ml nước. Đến khi còn 250ml thì chia làm 2 lần uống trong ngày, uống khi còn nóng hoặc có thể kết hợp với cháo giải cảm.
Điều trị kinh nguyệt không đều, táo bón: Dùng lá hoặc vỏ cây sắc nước uống hàng ngày.
Mặc dù rất tốt cho sức khỏe và là vị thuốc quý trong tự nhiên nhưng không phải ai cũng biết đến công dụng của cây Thành ngạnh. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn cũng như những người bệnh giải đáp được các thắc mắc về cây thuốc thông thường này./.
