Mô hình “độc, lạ”
Huyện Hương Khê là địa phương miền núi, vùng xa, nhiều khó khăn, đời sống của người dân chủ yếu phụ thuộc vào lao động chân tay nên khi về già sẽ rất khó bảo đảm đủ trang trải cuộc sống. Hương Khê cũng gắn liền với đặc sản bưởi Phúc Trạch và nhiều sản vật có giá trị kinh tế cao. Trong những năm gần đây, thu nhập từ cây bưởi đã cải thiện đáng kể đời sống của người dân.
Hương Khê hiện có hơn 24.000ha bưởi Phúc Trạch, đem lại thu nhập cao cho người dân. Do đó, Hội phát động xây dựng mô hình “Cây, con bảo hiểm” để khuyến khích người dân tích lũy, yên tâm hơn khi không còn khả năng lao động.
Xuất phát từ việc hướng tới người dân có lương hưu, Hội Nông dân huyện Hương Khê đã thực hiện mô hình Cây bưởi BHXH, BHYT; trích một phần thu nhập từ cây bưởi để đóng nộp tự nguyện BHXH và BHYT.
Đầu tháng 6/2024, Hội Nông dân Hương Khê thí điểm mô hình cây BHXH, BHYT gắn với câu lạc bộ nông dân hướng tới có lương hưu tại xã Hương Trạch.
Theo đó, Hội Nông dân huyện Hương Khê triển khai mô hình "Cây bảo hiểm xã hội tự nguyện”, mỗi nông dân trồng bưởi Phúc Trạch ở huyện Hương Khê, chọn ra 1 - 3 cây để bán lấy tiền đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện để bớt nỗi lo mưu sinh khi về già.
Gia đình ông Nguyễn Xuân Hồ (39 tuổi, trú xã Hương Trạch, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh) trung bình mỗi năm thu về hơn 100 triệu đồng tiền bưởi Phúc Trạch. Năm 2024 này, ông đã chọn cây sai trái nhất, trên 100 quả bán để lấy tiền đóng BHXH.
Ông Nguyễn Xuân Hồ là một trong những người đầu tiên xung phong vào CLB nông dân hướng tới lương hưu do Hội Nông dân huyện Hương Khê thành lập tại thôn vào tháng 6/2024. Đây là mô hình điểm của Hội Nông dân huyện Hương Khê với mục đích hướng người dân tận dụng lợi thế của gia đình, địa phương, biết cách tiết kiệm, quản lý kinh tế gia đình có hiệu quả. Từ đó, mỗi gia đình sẽ trích một phần thu nhập từ cây bưởi Phúc Trạch để tham gia đóng BHXH tự nguyện để hương lương hưu khi về già.
Còn bà Lê Thị Thảo (51 tuổi, thôn Ngọc Bội, xã Hương Trạch, huyện Hương Khê) phấn khởi chia sẻ: Tôi rất tiếc khi không được tiếp cận với chính sách BHXH sớm hơn. Tôi hiện sống 1 mình và đang sở hữu hơn 100 gốc bưởi Phúc Trạch, mỗi năm cho thu hoạch khoảng 2.000 quả. Nếu dành riêng 1 - 2 cây bưởi để lấy kinh phí đóng các loại bảo hiểm thì cũng không ảnh hưởng nhiều đến đời sống. Nhưng tôi sẽ có một chỗ dựa tài chính, an tâm trang trải cuộc sống và được chăm sóc sức khỏe khi không còn sức lao động. Vì vậy, khi thấy nhiều nông dân trong thôn xây dựng mô hình cây BHXH, tôi cũng mạnh dạn xin tham gia.
Giảm nỗi lo cho nông dân khi về già
"Cây bưởi bảo hiểm" là mô hình tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH, BHYT do Hội Nông dân huyện Hương Khê tổ chức nhằm tạo chỗ dựa tài chính cho người dân khi về già.
Tham gia mô hình, mỗi thành viên sẽ dành riêng 1 - 3 cây bưởi trong vườn nhà để phục vụ hoạt động mua các loại bảo hiểm và được gắn biển "Cây BHXH".
Ông Nguyễn Xuân Hồ chia sẻ: Gia đình làm nông nên thu nhập chỉ đủ trang trải cho con cái ăn học. Khi được Hội Nông dân huyện Hương Khê tuyên truyền về lợi ích của BHXH tự nguyện, Thấy được lợi ích nên tôi quyết định dành 1 cây bưởi, bán trái lấy tiền đóng BHXH tự nguyện ở mức tối thiểu (hơn 2,7 triệu đồng). Bớt đi 1 cây cũng không ảnh hưởng nhiều, mình gắng tham gia coi như của để dành khi về già.
Chị Mai Thị Lài (36 tuổi, thôn Ngọc Bội, xã Hương Trạch) cho biết: Sau khi được tuyên truyền, vợ chồng tôi quyết định dành riêng 2 cây bưởi trong vườn để mua BHXH. Mỗi cây bưởi của gia đình sẽ ra khoảng 50 - 60 quả/năm, giá trung bình mỗi quả khoảng 25.000 đồng, như vậy với 2 cây bưởi, tôi có thể đóng BHXH mức tối thiểu (hơn 2,7 triệu đồng), sau này về già sẽ đỡ lo về kinh tế hơn.
Theo thống kê, toàn xã Hương Trạch hiện có 455 ha bưởi, trong đó diện tích cho trái là 420 ha, là cây trồng chủ lực của xã. Năm 2023, thu nhập từ cây bưởi Phúc Trạch trên địa bàn xã ước tính đạt 60 tỷ đồng. Năm nay, sản lượng bưởi ước đạt 5.460 tấn. Dù mới được triển khai 2 tháng, nhưng hiện đã có 30 người dân tham gia CLB Nông dân hướng tới lương hưu. Tùy vào điều kiện kinh tế của gia đình, người dân đóng ở mức phù hợp, có người đóng mức thấp nhất, nhưng cũng có nhiều người đóng mức 5 - 6 triệu đồng.
Chia sẻ cùng Pv, ông Đinh Công Tịu - Chủ tịch Hội Nông dân huyện Hương Khê cho biết: Là huyện miền núi, đời sống của người dân chủ yếu phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp nên khi về già sẽ rất khó bảo đảm. Huyện Hương Khê lâu nay được biết đến có cây bưởi Phúc Trạch và nó đã mang lại thu nhập khá cho người dân. Nhưng ngày nay, cây bưởi lại có thêm một hiệu quả mới đó là - cây bưởi bảo hiểm, gắn kết người nông dân với chính sách BHXH, BHYT. Đây cũng là mô hình điển hình "dân vận khéo" năm 2024 của Hội Nông dân huyện. Mô hình sẽ giúp người nông dân không còn nỗi lo mưu sinh khi về già. Từ mô hình điểm tại thôn Ngọc Bội, xã Hương Trạch, đến nay "Cây bưởi bảo hiểm" đã lan tỏa đến các xã khác. Ngoài cây bưởi, chúng tôi sẽ tiếp tục xây dựng các mô hình cây gió trầm, cây keo, con… từ lợi thế và đặc thù từng địa phương, hướng tới mục tiêu phấn đấu mỗi cơ sở Hội có ít nhất 1 mô hình để nhiều nông dân có lương hưu khi về già.
Tham gia BHXH tự nguyện giúp người dân an tâm hơn vì được chi trả lương hưu khi không còn khả năng lao động hoặc hết tuổi lao động; giúp họ đảm bảo thu nhập và ổn định cuộc sống. Đây cũng là chính sách bảo hiểm ưu việt, nhân văn của Đảng và Nhà nước, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận.
Dù mới được triển khai, song mô hình đã được bà con đón nhận, hưởng ứng nhiệt tình. Tới đây, Hội Nông dân huyện Hương Khê sẽ nhân rộng mô hình ở các địa phương khác trong huyện./.
