Những khó khăn, vướng mắc tại dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành
Tuyến cao tốc Bến Lức – Long Thành đi các tỉnh: Đồng Nai, TP.HCM, Long An. Dự án có tổng mức đầu tư trên 1.607 triệu USD, trong đó vốn vay ADB là 635 triệu USD, vốn vay JICA trên 634 triệu USD, vốn đối ứng hơn 336 triệu USD. Dự án khởi công Quý III-2014, dự kiến hoàn thành ngày 31-12-2023.
Dự án Bến Lức – Long Thành có 11 gói thầu xây lắp chính. Trong đó, năm gói thầu đoạn phía Tây (A1, A2-1, A2-2, A3 và A4), sử dụng vốn vay Ngân hàng phát triển châu Á (ADB). Ba gói thầu đoạn giữa (J1, J2 và J3), sử dụng vốn vay JICA. Ba gói thầu đoạn phía Đông (A5, A6 và A7), sử dụng vốn từ Hiệp định vay ADB lần hai
Tuy nhiên, hiện nay Dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành đã chậm tiến độ so với quy định. Theo kết luận mới đây của Bộ GTVT, nguyên nhân cao tốc Bến Lức - Long Thành chậm tiến độ, đó là liên quan tới sự chủ động của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp...
Cụ thể, theo Bộ GTVT từ năm 2019, các gói thầu đoạn tuyến phía Tây và các gói thầu sử dụng vốn vay cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) thuộc dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành tạm dừng thi công. Nguyên nhân do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) không được giao vốn vay JICA và thiếu vốn đối ứng, vì chuyển từ Bộ GTVT sang Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Đại diện Bộ GTVT khẳng định, dự án chậm sẽ phát sinh các chi phí và ảnh hưởng đến thời gian thu phí hoàn vốn, giảm hiệu quả đầu tư. Hiện nay, các vướng mắc tập trung chủ yếu liên quan sự chủ động của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và VEC.
Phương hướng khắc phục
Theo Bộ GTVT, VEC cần phối hợp với Bộ KH&ĐT sớm trình Thủ tướng quyết định phương án giải quyết vướng mắc về cơ chế vốn đối ứng cho dự án; trình Thủ tướng quyết định giao chi tiết kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn và kế hoạch vốn năm 2022 cho các dự án của VEC.
Bên canh đó, đối với vốn vay ADB, VEC cần khẩn trương thực hiện các hạng mục công việc nhánh phía Đông (thuộc phạm vi khoản vay ADB lần 2), xây dựng tiến độ chi tiết để hoàn thành đúng thời hạn hiệp định vay. Trường hợp không kịp thời hạn hiệp định vay, cần nghiên cứu phương án khả thi báo cáo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp xem xét, giải quyết...
Về triển khai thực hiện dự án, VEC cần chủ động làm việc với các nhà tài trợ ADB và JICA để giải quyết việc chấm dứt hợp đồng các gói thầu A1, A6 và J3 và các thủ tục cần thiết để lựa chọn nhà thầu mới triển khai hoàn thành dự án theo quy định. Trường hợp vướng mắc, báo cáo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và Bộ GTVT phối hợp để làm việc với các nhà tài trợ.
VEC cũng phải rà soát các điều khoản hợp đồng, xác định rõ các nguyên nhân chủ quan, khách quan và trách nhiệm của các bên liên quan, xác định chính xác chi phí phát sinh hợp pháp theo quy định hợp đồng, quy định của pháp luật hiện hành để đề xuất nguồn vốn xử lý, báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định…
Ngoài ra, Bộ GTVT cũng đề nghị Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo VEC phối hợp với các bộ, ngành và các cơ quan, đơn vị có liên quan rà soát lại tổng thể, chi tiết phương án tài chính cho các dự án của VEC, tái cơ cấu các nguồn vốn…
