1. Người mù cầm đèn lồng
Một chàng trai mù đến chơi nhà một người thân, vì lúc anh ta ra về là trời tối nên người họ hàng tốt bụng thắp cho anh một chiếc đèn lồng để đi đường cho tiện. Người họ hàng nói: "Trời tối rồi, đường tối, cháu cầm theo cái đèn lồng đi cho đỡ tối!". Chàng trai mù nói: "Chú rõ ràng biết cháu mù, còn đưa cho cháu đèn lồng, chú đang trêu cháu đúng không".
Người họ hàng nói: "Cháu tư duy như thế là rất hạn hẹp. Đường không chỉ có mình cháu đi, còn có nhiều người qua lại, cháu cầm đèn lồng, người khác nhìn thấy cháu, vậy thì họ sẽ không đụng phải cháu".
Chàng trai mù nghe xong gật gù công nhận. Tư duy hạn hẹp là tư duy theo quan điểm cá nhân, tư duy tổng thể là khi bạn đặt mình vào một môi trường, hoàn cảnh tổng thể đi suy nghĩ. Khi tư duy một cách có hệ thống, bạn sẽ phát hiện ra, hành động của bạn luôn có sự tương tác với người khác.
2. Quả trứng của Christopher Columbus
Sau khi Columbus phát hiện ra châu Mỹ, nhiều người nghĩ rằng đây chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên, rằng Columbus chỉ làm được điều này nhờ vào may mắn. Tại một bữa tiệc, có một nhà quý tộc đã hỏi Columbus: "Ngài Columbus, tất cả chúng ta đều biết rằng nước Mỹ ở ngay đó, và ngài chỉ là tình cờ bước được lên đó! Nếu chúng tôi đi, chúng tôi nhất định cũng sẽ tìm thấy thôi."
Đối mặt với câu hỏi làm khó mình, Columbus không hề hoảng loạn. Ông đặt một quả trứng luộc trên bàn, và nói với mọi người, "Thưa quý vị, ở đây ai có thể đặt được quả trứng đứng thẳng trên bàn? Ai có thể làm điều này?".
Mọi người ai cũng háo hức thử, nhưng lần lượt ai nấy đều thất bại. Tất cả mọi người đều nhất trí là không thể làm được và bắt Columbus phải giải đố. Columbus khẽ mỉm cười, ông cầm quả trứng, đập khẽ đầu quả trứng xuống mặt bàn và đặt luôn chỗ móp của quả trứng lên bàn. Quả trứng đứng im phăng phắc. Sau một giây im lặng sững sờ, cả phòng nhao nhao: “Ôi dào, có gì đâu, như thế thì ai chẳng làm được.”
Columbus sau đó nói: "Đúng vậy, chỉ đơn giản như vậy thôi. Phát hiện ra châu Mỹ quả thực không khó, cũng dễ như việc làm cho quả trứng đứng thẳng trên bàn vậy. Nhưng xin hỏi các vị, trước khi tôi chưa làm được, đã có những ai làm được?".
Khi ai đó chứng kiến một việc đã được làm rồi, họ sẽ thấy dễ. Tuy nhiên, nếu một hiện tượng chưa từng được giải đáp, việc tìm đến kết quả là hành trình gian nan. Cũng giống như vậy, sáng tạo thực ra chỉ đơn giản như vậy, quan trọng là bạn có dám nghĩ, dám hành động hay không.
Sáng tạo về bản chất là một thái độ cởi mở, là sự nghênh đón một tư tưởng mới, quan điểm mới, thay đổi mới, nó cũng cho thấy góc độ mới khi nhìn nhận vấn đề. Nhiều khi, mọi người sẽ nói "Đấy mà là sáng tạo ư? Thực ra tôi cũng biết!".
3. Số phận của thợ xây
3 người thợ xây đang xây một bức tường. Có người đi qua hỏi "Các anh đang làm gì vậy?".
Người thứ nhất tức giận trả lời: "Không nhìn thấy à, xây tường."
Người thứ hai mỉm cười nói: "Chúng tôi đang xây một tòa nhà cao tầng".
Người thứ ba đang ở bên ngân nga, anh mỉm cười rạng rỡ, vui vẻ nói: "Chúng tôi đang xây một thành phố mới."
10 năm sau, người thứ nhất đang xây một bức tường ở một công trình khác, người thứ hai ngồi trong văn phòng thiết kế công trình, anh trở thành một kĩ sư; người thứ ba là ông chủ của hai người kia. Công việc trông có vẻ tầm thường trong tay bạn lúc này thực ra là sự khởi đầu của một doanh nghiệp lớn, nhận thức được điều này có nghĩa là bạn có thể tạo ra được một doanh nghiệp lớn.
4. Cậu bé thông minh
Có một cậu bé, một hôm, mẹ dắt cậu tới một cửa hàng tạp hóa mua đồ, ông chủ nhìn thấy cậu bé đáng yêu nên đã bóc một gói kẹo mút, muốn cậu bé lấy kẹo ăn, nhưng cậu bé không làm gì cả, sau một hồi nói mãi, ông chủ bèn tự mình bốc một nắm kẹo cho vào túi áo cậu bé.
Sau khi về đến nhà, mẹ cậu bé hỏi cậu vì sao không tự lấy kẹo mà phải để ông chủ bốc cho như vậy, câu bé đáp: "Bởi vì tay con nhỏ, còn tay ông chủ to, để ông chủ lấy thì nhất định sẽ được nhiều hơn!"
Đây là một cậu bé thông minh, cậu bé biết giới hạn của bản thân, điều quan trọng hơn là cậu cũng biết người khác mạnh hơn mình. Phàm là chuyện gì không thể chỉ dựa vào sức mình, hãy học cách dựa vào người khác một cách kịp thời, đây là một loại khiêm tốn, càng là một sự thông minh.
5. Hai hòa thượng
Có hai hòa thượng sống ở hai ngôi chùa trên hai ngọn núi liền kề. Giữa hai ngọn núi có một con suối, hai hòa thượng mỗi ngày sẽ xuống suối lấy nước vào cùng một khoảng thời gian. Cứ như vậy, 5 năm đã trôi qua. Bỗng một ngày, vị hòa thượng ở ngọn núi bên trái không xuống núi lấy nước, vị hòa thượng ở ngọn núi bên phải nghĩ: "Hay ông ấy ngủ dậy muộn" và không nghĩ ngợi gì nhiều. Sang tới ngày thứ hai, vị hòa thượng kia vẫn không đi lấy nước, ngày thứ 3 cũng vậy, cứ như vậy liền một tháng, vị hòa thượng còn lại bắt đầu nghĩ "hay ông ấy bệnh rồi."
Vậy là ông trèo sang ngọn núi bên cạnh để thăm người bạn của mình. Khi trông thấy ông bạn đang tập thái cực quyền ở trong chùa, vị hòa thượng rất tò mò hỏi: "Đã 1 tháng liền ông không xuống núi lấy nước rồi, không lẽ ông không cần uống nước à?", vị hòa thượng kia vừa chỉ vào một cái giếng vừa đáp: "5 năm nay, mỗi ngày sau khi tập quyền xong, tôi đều đào cái giếng này."
Bây giờ, tôi có thể lấy nước trong giếng này mà không cần xuống núi nữa, và tôi có thể dành nhiều thời gian hơn cho thái cực quyền.
Chúng ta thường quên mất khoảng thời gian sau giờ làm đi đào cho mình một cái giếng, bồi dưỡng cho mình năng lực chuyên môn ở một lĩnh vực nào đó. Nếu biết tận dụng thời gian thì chúng ta có thể giống như vị hòa thượng ở ngọn núi bên trái, đợi khi chúng ta lớn tuổi rồi, chúng ta không những vẫn có nước uống, uống một cách nhàn nhã mà còn có nhiều thời gian dành cho sở thích của mình hơn./.
