Việt Nam chủ động ứng phó với chính sách thuế mới của Mỹ

Chiều 5/3, tại cuộc Họp báo Chính phủ thường kỳ, báo chí đặt câu hỏi liên quan đến tác động của chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang gây nhiều lo lắng cho các ngành xuất khẩu của Việt Nam. Theo đó, Thủ tướng đã có chỉ đạo tuần này sẽ họp bàn các đối sách ứng phó.

Vậy các bộ ngành đánh giá khả năng bị áp thuế đối ứng, tác động của việc tăng thuế với các mặt hàng gỗ, thép, ô tô và chủ động có giải pháp ứng phó như thế nào?

Trả lời nội dung này, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, Bộ Công Thương đã phối hợp với các bộ, ngành có nhiều báo cáo và dự báo về câu chuyện này. Ngay từ đầu năm 2025, Chính phủ khi họp cũng có nội dung đánh giá về tình hình thế giới, biến động của thị trường thế giới và một số chính sách tác động từ phía Mỹ.

Ông Tân cho biết, Tổng thống Mỹ đã có một số chính sách, đặc biệt là liên quan vấn đề áp thuế đối với tất cả các mặt hàng trên thế giới với mức thuế khác nhau, đồng thời áp với các quốc gia khác nhau.

"Chúng ta không nằm ngoài và phải chịu tác động bởi chính sách này của Mỹ. Tuy nhiên, có nhiều nước chịu tác động mạnh hơn, chúng ta chưa phải là nước chịu tác động mạnh", ông Tân nói.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cũng cho biết, Bộ Công Thương đã phối hợp kịp thời với các bộ, ngành và bản thân các bộ, ngành cũng rất chủ động có báo cáo lên Chính phủ. Dự kiến trong tháng 3/2025, Chính phủ sẽ họp bàn chuyên đề trọng tâm, trọng điểm vào những giải pháp ứng phó.

Về phía Bộ Công Thương, ông Tân cho biết đã giao cho các cơ quan thương vụ các nước trên thế giới chứ không chỉ riêng Thương vụ Hoa Kỳ, để nghiên cứu và gửi thông tin kịp thời, bởi đây là tác động lên toàn thế giới và có thể làm thay đổi, dịch chuyển dòng chảy thương mại.

Cùng đó, bộ cũng đã thông qua Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ và kênh liên hệ trực tiếp với Bộ Thương mại và Cơ quan đại diện thương mại Mỹ (USTR), chủ động chuyển tải thông điệp tới phía Mỹ về mong muốn duy trì và xây dựng mối quan hệ kinh tế, thương mại hài hòa, bền vững, hai bên cùng có lợi.

Theo đó, Việt Nam khẳng định không có bất cứ chính sách nào có thể gây phương hại đến người lao động hay an ninh quốc gia của Mỹ. Dự kiến tuần tới, Bộ trưởng Bộ Công Thương sẽ trao đổi trực tiếp với trưởng đại diện thương mại Mỹ về những vấn đề kinh tế thương mại hai bên cùng quan tâm.

Ông Tân cho hay, Việt Nam và Mỹ là hai nền kinh bổ sung cho nhau. Việc mất cân bằng trong thương mại giữa hai nước xuất phát từ tính chất bổ trợ giữa hai nền kinh tế, là do cơ cấu xuất khẩu và ngoại thương của hai nước, không phải do nguyên nhân khác. Hàng hóa Việt Nam xuất sang Mỹ chủ yếu là cạnh tranh với các nước thứ 3, không cạnh tranh trực tiếp với doanh nghiệp Mỹ trên thị trường. Ngược lại, hàng hóa của Việt Nam còn tạo điều kiện để người tiêu dùng Mỹ được sử dụng hàng hóa rẻ của Việt Nam.

Ông Tân khẳng định, Việt Nam là một nền kinh tế mở và trong quá trình hội nhập, Việt Nam theo đuổi một chính sách thương mại tự do, mức độ chênh lệch thuế quan đối với hàng hóa Mỹ là không nhiều. Trong thời gian tới, mức thuế này có thể tiếp tục xuống thấp hơn, do Việt Nam chủ trương giảm thuế MFN (mức thuế Việt Nam áp dụng đối với hàng hóa đến từ các nước thành viên WTO) đối với nhiều mặt hàng. Do đó một số sản phẩm Mỹ có lợi thế cạnh tranh cao, như ô tô, nông sản, khí hóa lỏng, ethanon… sẽ được hưởng lợi từ chính sách này, đồng thời sẽ tạo ra các luồng nhập khẩu tích cực từ Mỹ, góp phần vào việc cải thiện cán cân thương mại giữa hai nước.

Ông Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, giữa hai nước đã có cơ chế đối thoại chính sách, thành lập theo Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư Việt Nam - Mỹ. Bên cạnh đó, Chính phủ Việt Nam cũng đã chủ động giao các bộ, ngành rà soát những vướng mắc, xây dựng phương án xử lý những vấn đề Mỹ quan tâm, trên cơ sở thương mại công bằng, có đi có lại, đúng quy định của pháp luật, đáp ứng hài hòa, thỏa đáng lợi ích của các bên.

Việt Nam cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư Mỹ tham gia vào quá trình hình thành, phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm ở Việt Nam, nhất là các dự án năng lượng, như: Năng lượng mới, hydrogen, điện hạt nhân…, tạo tiền đề để tăng cường nhập khẩu khí hóa lỏng, nhiên liệu, thiết bị máy móc, công nghệ từ Mỹ, qua đó góp phần cân bằng cán cân thương mại giữa hai nước.

Đối với doanh nghiệp, Bộ Công Thương đã chủ động phối hợp với các ngành hàng để chuẩn bị ứng phó với các kịch bản khác nhau. Để tiếp tục phát triển trong bối cảnh biến động như vậy, ngoài nỗ lực từ Chính phủ, các bộ, ngành, còn phải dựa vào sự nhạy bén, chủ động bám sát thị trường và khả năng thích ứng, tìm tòi và phát triển năng lực cạnh tranh của bản thân các doanh nghiệp.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân khuyến cáo các doanh nghiệp cần tiếp tục chủ động xây dựng lộ trình và giải pháp nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cao chất lượng sản phẩm, đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, lao động, môi trường.... Đặc biệt cần chú trọng việc kiểm soát xuất xứ nguồn cung nguyên vật liệu phục vụ sản xuất, cũng như đánh giá thận trọng việc hợp tác đầu tư với các doanh nghiệp của những nước đang có "căng thẳng" thương mại với Mỹ./.