Sáng 7/1, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 1/2025. Cùng dự có Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Phó Thủ tướng Lê Thành Long, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn, các Bộ trưởng, lãnh đạo các bộ ngành là thành viên Chính phủ.
Xây dựng, hoàn thiện thể chế là một trong 3 đột phá chiến lược
Tại phiên họp, các thành viên Chính phủ thảo luận xem xét, cho ý kiến, thông qua đối với 4 dự án Luật gồm: Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); Luật Ban hành văn bản Quy phạm pháp luật (QPPL) (sửa đổi); Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.
3 Nghị quyết của Quốc hội gồm: Nghị quyết về thành lập một số Bộ của Chính phủ khóa XV; Nghị quyết về cơ cấu số lượng thành viên của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; Nghị quyết về việc xử lý một số nội dung liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy.
Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, xây dựng, hoàn thiện thể chế là một trong 3 đột phá chiến lược, được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo. Tuy đã dành nhiều thời gian, nguồn lực cho công tác hoàn thiện thể chế nhưng đến nay thể chế vẫn là "điểm nghẽn của điểm nghẽn".
Điều đó đặt ra yêu cầu tiếp tục tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật để thực sự là "đột phá của đột phá", tạo động lực phát triển đất nước với tinh thần "chính sách thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh" để khơi thông mọi nguồn lực, đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc Việt Nam.
Thủ tướng khẳng định, đây là những dự án luật, nghị quyết quan trọng, nhằm kịp thời thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng về đổi mới tổ chức, hoạt động của Chính phủ, chính quyền địa phương theo hướng “Tình - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả". Và là yêu cầu bức thiết, cần tiến hành khẩn trương, mạnh mẽ, triệt để, khoa học, nhân văn, làm từ trên xuống dưới, với phương châm “Trung ương làm gương, địa phương hưởng ứng”, với tinh thần “vừa chạy, vừa xếp hàng”; “không được để gián đoạn công việc”, “mô hình tổ chức mới phải tốt hơn, hiệu quả hơn mô hình cũ".
"Tăng cường phân cấp phân quyền, ủy quyền nhưng đi đôi với trách nhiệm. Ai được giao phân cấp, phân quyền, ủy quyền thì phải quyết định và quyết định thì phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ, trước pháp luật. Lưu ý thứ ba là quyền hạn của Chính phủ, chính quyền địa phương tập trung vào thể hiện trong Luật tổ chức không để tản mạn, manh mún, phân tán, ở các luật chuyên ngành.
Phải có cơ chế để kiểm soát quyền lực khi phân cấp, phân quyền và ủy quyền. Phân cấp phân quyền đi đôi với tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để giảm chi phí đầu vào, rồi xây dựng dữ liệu số, và nghiên cứu cơ quan không phân cấp tiếp nhưng mà được ủy quyền" - Thủ tướng lưu ý.
Thủ tướng chỉ rõ, việc đổi mới tư duy xây dựng pháp luật với tỉnh thần sát thực tế, tránh thủ tục rườm rà không cần thiết; vừa quản lý được, vừa thông thoáng, khơi thông và huy động mọi nguồn lực để phát triển đất nước.
Theo đó Thủ tướng yêu cầu, phải từ bỏ ngay tư duy không quản được thì cấm và không biết mà vẫn quản; quán triệt tư duy ai làm tốt nhất thì giao cho họ, cái gì người dân và doanh nghiệp làm được, làm tốt hơn thì dứt khoát Nhà nước không làm. Cái gì cấm thì đưa vào luật, cái gì không cấm thì để người dân, doanh nghiệp có không gian sáng tạo, được phép làm.
Cần thể chế hóa các nội dung được nêu tại Nghị quyết 27 của Trung ương
Thủ tướng yêu cầu cần thể chế hóa các nội dung được nêu tại Nghị quyết 27 của Trung ương về tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN trong giai đoạn mới; kịp thời giải quyết những vấn đề đặt ra, những vấn đề đột xuất, phát sinh; xử lý các quy định mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập.
Thủ tướng cho rằng, tình hình hiện nay diễn biến rất nhanh, do đó tư duy làm luật phải nhanh, kịp thời, đi vào cuộc sống, không kéo dài, rườm rà, không để mất cơ hội, niềm tin, nguồn lực; làm pháp luật phải dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm, dễ kiểm tra, dễ giám sát.
Cái gì đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, đa số đồng tình thì luật hoá; những gì còn biến động thì chúng ta thiết kế để rộng đường có thể điều chỉnh theo yêu cầu của thực tế. Có những nội dung cần quy định khung, trên cơ sở đó vận hành trong khung đã được quy định.
Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu phải bảo đảm hành lang pháp lý đầy đủ, vững chắc, lâu dài, ổn định cho việc triển khai lực lượng tham gia gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc; củng cố sự đồng thuận chính trị, sự ủng hộ của xã hội đóng góp vào sứ mệnh cao cả của Liên Hợp Quốc là gìn giữ hòa bình thế giới.
"Điều này thể chế hóa đường lối của Đảng ta là, Việt Nam là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế vì mục tiêu hòa bình, hợp tác và phát triển", Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng yêu cầu các thành viên Chính phủ tập trung trí tuệ, nghiên cứu, phát biểu ngắn gọn, súc tích, đi thẳng vào vấn đề trọng tâm, tập trung trao đổi những vấn đề còn ý kiến khác nhau, những vấn đề còn còn có thể biến động, thay đổi, nhất là những việc đang vướng mắc, bảo đảm tiến độ, chất lượng của phiên họp.
Nhân dịp này, Thủ tướng đánh giá cao Bộ Nội vụ đang "làm ngày, làm đêm" các công việc rất khó, phức tạp liên quan tinh giản, sắp xếp tổ chức bộ máy, nhất đã trình Chính phủ ban hành 3 Nghị định 177, 178 và 179 về chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy và chính sách thu hút, trọng dụng người có tài năng, cơ bản tạo đồng thuận trong xã hội, trong cán bộ, công chức, viên chức.
Chúng ta cũng đã cơ bản hoàn thành phương án hợp nhất, sáp nhập các bộ, cơ quan và phương án sắp xếp tổ chức, bộ máy bên trong của các bộ, cơ quan theo tinh thần chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương và Chính phủ đã đề ra để trình cấp có thẩm quyền.
Thủ tướng nêu rõ, chúng ta cần tiếp tục lắng nghe các ý kiến xác đáng, được phản ánh đúng quy trình, quy định về những gì chưa hợp lý; tiếp tục rà soát những nội dung về cơ chế, chính sách chưa bao phủ hết, còn bỏ sót.
Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng, trưởng ngành cùng Bộ Nội vụ tiếp tục hoàn thiện phương án về tiếp tục sắp xếp, tinh giản bộ máy bên trong, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn đối với các bộ, ngành, cơ quan để báo cáo các cấp có thẩm quyền.
Một số bộ, ngành mà phương án tinh gọn chưa đạt theo mục tiêu đề ra thì cần tiếp tục rà soát lại để đạt các mục tiêu, bảo đảm thực chất, việc gì được phép thì làm ngay, không để tồn đọng, kéo dài, trừ những bộ, ngành phải có ý kiến của Trung ương và Quốc hội.
Thủ tướng nhấn mạnh, những vấn đề còn ý kiến khác nhau thì tiếp tục lắng nghe, thảo luận để tạo sự đồng thuận cao, trước hết trong Chính phủ, khuyến khích thảo luận để tìm giải pháp tốt nhất.
Trong thảo luận thì phát huy dân chủ, khi đã quyết định, thống nhất rồi phải thực hiện theo nguyên tắc tập trung dân chủ, thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng cấp trên, cá nhân phục tùng tập thể, theo đúng nguyên tắc lãnh đạo của Đảng./.
