Cây mâm xôi là một loài cây thường mọc hoang ở nhiều khu vực, đặc biệt là tại miền Bắc Việt Nam. Toàn bộ cây mâm xôi có thể được tận dụng cho mục đích điều trị trong y học cổ truyền. Lá của cây mâm xôi có vị se, và chúng thường được sử dụng để hoạt huyết, giải nhiệt, thanh nhiệt, tán ứ, và tiêu viêm. Lá cây mâm xôi cũng chứa nhiều hợp chất quý như flavonoid, tanin, fragarin, acid gallic và ellagic.
Quả mâm xôi có màu đỏ tươi và thường được coi là đẹp mắt, có hương vị ngọt ngào và tính bình, có tác dụng bổ can thận, giữ tinh khí, và kích thích sinh lực. Quả mâm xôi chứa nhiều chất dinh dưỡng như vitamin C, pectin, fructoz, acid ellagic, và các loại acid hữu cơ khác. Để bảo quản quả mâm xôi, nên đặt chúng trong tủ lạnh để tránh bị hỏng.
Cành lá già của cây mâm xôi sau khi phơi khô có thể được sử dụng để nấu nước uống, thường dùng thay cho chè với lợi ích là dễ tiêu hóa. Quả mâm xôi có khả năng điều trị đau thận, tình trạng thận yếu, liệt dương, tiểu són, tiểu không tự chủ, hoạt tinh, và di tinh.
Nước sắc từ lá cây mâm xôi cũng được sử dụng để điều trị viêm nhiễm ở miệng và họng, và điều này có thể do tác động của các chất như tanin. Tóm lại, mâm xôi không chỉ là một loại quả ngon mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Chúng chứa đựng nhiều chất dinh dưỡng, khoáng chất và vitamin, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, béo phì, và ung thư, đồng thời cải thiện khả năng sinh sản và tăng cường sức khỏe tổng thể. Dưới đây là những lợi ích sức khỏe của quả mâm xôi.
Chống ung thư
Mâm xôi có khả năng cung cấp một lượng đáng kể các chất chống oxy hóa, đặc biệt là quercetin và catechin, giúp chống lại stress oxy hóa và viêm nhiễm. Chúng cũng chứa axit ellagic, một chất chống oxy hóa tự nhiên phổ biến trong nhiều loại quả mọng. Nghiên cứu trên động vật đã cho thấy rằng các dưỡng chất thực vật có trong mâm xôi có vai trò quan trọng trong việc giảm stress oxy hóa, giảm viêm nhiễm, và từ đó hạn chế sự phát triển và sinh sản của các tế bào ung thư.
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Quả mâm xôi cũng là một nguồn tốt của kali, mangan, đồng và sắt, những khoáng chất quan trọng cho cơ thể. Kali có vai trò quan trọng trong việc điều hòa nhịp tim và huyết áp. Mangan tham gia vào quá trình sản xuất hồng cầu và giúp duy trì sức khỏe xương và sắt cần thiết cho cơ thể sản xuất hemoglobin. Những khoáng chất này đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và cân bằng chức năng của cơ thể.
Cải thiện khả năng sinh sản
Vitamin C và magiê, hai chất có trong quả mâm xôi, có thể có tác động tích cực đối với khả năng sinh sản ở cả nam giới và phụ nữ. Các chất chống oxy hóa có thể giúp bảo vệ sức khỏe tinh trùng ở nam giới và giảm nguy cơ sảy thai ở phụ nữ. Chúng cùng đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe sinh sản và tăng cường khả năng thụ tinh.
Tăng cường chức năng não bộ
Tiêu thụ quả mâm xôi có thể giúp ngăn ngừa tổn thương não và mất trí nhớ liên quan đến quá trình lão hóa. Quả mâm xôi cũng có khả năng ngăn chặn sự phát triển của bệnh tật và giảm các triệu chứng của sự lão hóa nhờ sự hiện diện của các chất chống oxy hóa. Điều này giúp giảm căng thẳng và duy trì tình trạng sức khỏe tốt hơn trong quá trình lão hóa.
Chống viêm
Quả mâm xôi không chỉ giúp ngăn ngừa thiệt hại cho màng tế bào thông qua các đặc tính chống viêm, mà còn củng cố hệ thống miễn dịch và hỗ trợ tiêu hoá. Một nghiên cứu gần đây đã xác định rằng acid ellagic, một chất chống oxy hóa phenol tự nhiên chứa nhiều trong nước ép quả mâm xôi, có khả năng giảm viêm nhiễm ở vùng dạ dày và ruột.
Tăng miễn dịch
Quả mâm xôi chứa một lượng lớn vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch chống lại các bệnh thông thường và nhiễm trùng. Vitamin C cũng giúp tăng cường khả năng chống oxi hóa của quả mâm xôi và bảo vệ tế bào máu khỏi sự xâm nhập của virus gây hại. Các chất chống oxi hóa như phenol và anthocyanin có trong quả mâm xôi cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe.
Bảo vệ mắt
Sự kết hợp của các chất chống oxi hóa như vitamin C, vitamin A và phenol trong quả mâm xôi có tác dụng bảo vệ mắt khỏi bệnh tật và giúp sản xuất thủy tinh dịch, từ đó duy trì độ ẩm và bảo vệ mắt khỏi tình trạng khô mắt. Acid ellagic cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì thị lực khỏe mạnh.
Tuy nhiên, không một loại thực phẩm nào có thể làm được tất cả các chức năng của cơ thể. Vì vậy, cần ăn nhiều loại trái cây và rau quả khác nhau để có được một sức khỏe tốt.
