Người tiên phong thiết kế bao bì ở Việt Nam

Design Hoàng Định, một trong những người đầu tiên thiết kế bao bì ở Việt Nam được giới trong nghề ngưỡng mộ, thừa nhận là cây đa, cây đề trong lĩnh vực thiết kế.
hoang-dinh-dnktx-1701857726.jpg
Gần 50 năm theo nghiệp thiết kế, triết lý design của ông Hoàng Định "mẫu thiết kế xong phải bán được hàng"

Người Việt Nam đầu tiên được chọn đi học thiết kế ở nước ngoài

"Tôi vốn là dân thiết kế từ lúc Việt Nam còn chưa mở cửa, dấu ấn thiết kế bao bì của Hoàng Định cho các sản phẩm Việt Nam: Hải Hà Kotobuki, bánh kẹo Tràng An, xe đạp Xuân Hòa, thuốc lá Thăng Long, rượu Hà Nội, một số sản phẩm ở châu Âu: xà phòng Sun, Veteco, lô gô các công ty, nhà máy… Thiết kế thẻ Đảng cho Bộ Công nghiệp nhẹ (nay là Bộ Công Thương)". Mẫu thiết kế của Hoàng Định còn được trưng bày tại Bảo tàng Thụy Sĩ. Họa sĩ Hoàng Định chia sẻ. Nghe danh ông, nhiều công ty đã chủ động tìm đến nhờ thiết kế mẫu mã bao bì. Sau này, những công ty thiết kế cũng đã tìm đến ông để học hỏi.

Ông thiết kế từ năm 1976, đỉnh cao những năm 1993 giới trong nghề ngưỡng mộ và thừa nhận, không có ai vượt qua được Hoàng Định. Thời ấy ngay cả Sài Gòn cũng chủ động tìm tới ông để nhờ thiết kế. Ông bảo: “Bao bì ở Hà Nội tôi vẽ rất nhiều, muốn đi chào hàng thì phải vẽ 10 bản giống nhau, đều là vẽ tay. Có những bản thiết kế, ông phải vẽ tay, quét hàng trăm mẫu để khách hàng chọn ra một mẫu. Thời đấy vất vả lắm. Tôi kiếm sống được bởi đi tiên phong về design, nên khách khứa nhiều”.

Họa sĩ Hoàng Định sinh năm 1953 tại Hải Phòng. Ông say mê tự mày mò thiết kế từ nhỏ. Sau 9 năm theo học tại trường Mỹ thuật Công nghiệp tại Việt Nam, ông may mắn được Liên Hợp Quốc tài trợ đi học design ở Nhật, Đức, Pháp một thời gian rồi sau đó học thạc sĩ thiết kế đồ họa tại đại học Crown, Hà Lan. Đến năm 1992 về nước, ông công tác rồi tự mở công ty tư nhân. Niềm đam mê thiết kế, mong muốn được gieo lửa cho lớp trẻ đam mê nghề, ông là một trong những người đầu tiên thành lập Khoa tạo dáng Công nghiệp (Đại học Mở Hà Nội) cùng với GS Nguyễn Kim Truy (Viện trưởng đầu tiên của Viện Đại học Mở Hà Nội), GS Lê Lai (Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội), GS Nguyễn Ngọc Dũng…. Sau đó, làm giảng viên, tư vấn khoa học, ngành Thiết kế Đồ họa – khoa Tạo dáng Công nghiệp.

Bao bì được coi là phương pháp chủ yếu để quảng bá, giúp nhận diện sản phẩm bên trong, với khách hàng bao bì tác động lớn đến hành vi mua hàng và nhận diện thương hiệu của họ. Bao bì như một tấm danh thiếp, thu hút, tác động quyết định mua sản phẩm của khách hàng.

“Tôi cho rằng nếu thực sự giỏi về design thì rất dễ thiết kế mẫu mã bao bì. Tư duy design rõ ràng hơn. Nếu người làm design mà có đầu óc mơ mộng, tính lãng mạn của anh ta trong cuộc sống sẽ thổi hồn vào sản phẩm thiết kế ngay cả khi đóng lại cái cũ để sang cái mới, tôi nhớ lại, tất cả những lần như thế thì đều là do đam mê thôi. Vẽ những cái cũ thuần thục, rồi thì đều đơn giản và thậm chí kiếm được tiền ngay. Tôi thì khẳng định là do đam mê. Bây giờ sang cái tín hiệu thị giác thì tôi thấy nó khác với thời kỳ ấn tượng”.

Họa sĩ Hoàng Định là người đi nhiều nơi, đến nhiều vùng đất để cảm nhận vẻ đẹp văn hóa và con người. Bởi vậy, những bản thiết kế mẫu mã bao bì của ông nắm được cái hồn của sản phẩm.

hoang-dinh-1701858094.jpg
Nhiều đầu sách về thiết kế được ông thực hiện để dạy sinh viên và những người đam mê nghề design

Các mẫu thiết kế xong phải bán được hàng

“Những mẫu thiết kế, cấu trúc hiện nay ở trong nước và thế giới, có thoát khỏi thiết kế của tôi đâu”, vừa nói, ông vừa lần giở giáo trình thiết kế. Thiết kế bao bì là phải tạo ra những gì tốt nhất, tiện lợi cho người tiêu dùng”, ông trải lòng.

Ông bảo, khi bắt tay vào thiết kế các mẫu mã về bao bì, ông phải nghiên cứu quy trình từ khi khâu sản xuất, đóng gói, vận chuyển và khi đến tay người tiêu dùng. Trong quá trình thiết kế, ông luôn nghiêm khắc và trách nhiệm, áp dụng tinh thần của phong cách tối giản vào thiết kế, bao bì nổi bật, nhiều hoạ tiết ấn tượng.

Ông lắng nghe, thấu hiểu mong muốn của khách hàng tìm đến mình nhờ thiết kế. Mỗi khi nhận lời, ông tỉ mẩn vẽ tay những đường nét tạo nên cá tính thương hiệu mà khách hàng cần. Những mẫu thiết kế của ông ấn tượng, thu hút sự chú ý của khách hàng.

Ông lựa chọn màu sắc cho sản phẩm, sống thật với cá tính của bản thân trong khi vẫn tạo nên dấu ấn khác biệt. Như những họa tiết trang trí trên bao bì do ông thiết kế, mang thông điệp, góc nhìn riêng, góp phần định hướng khách hàng chính xác hơn. Tạo nên các họa tiết sang trọng, tinh tế mang tính nghệ thuật.

Ngắm những mẫu thiết kế bao bì của Hoàng Định với hình dáng mềm mại, chỉn chu trong từng chi tiết đã chinh phục được những khách hàng khó tính nhất. Kiểu dáng thiết kế mẫu mã bao bì của ông phá cách ấn tượng nên thu hút được khách hàng, người tiêu dùng ấn tượng với mẫu thiết kế đẹp mắt, kiểu chữ rõ ràng và dễ đọc.

Để có thể thiết kế bao bì đẹp, ông phải tự mày mò nghiên cứu, lao động tỷ mẩn, tìm hiểu kỹ về thị trường, thương hiệu, khách hàng và quan trọng nhất vẫn là sự sáng tạo, tạo nên phong cách riêng của Hoàng Định trong việc thiết kế.

Khi thiết kế, ông cân nhắc cả chất lượng bao bì, vỏ hộp bên ngoài phải chắc chắn, không bị hỏng, dễ sử dụng, bảo quản tốt sản phẩm bên trong. Trường hợp trưng bày trực tiếp, bao bì của Hoàng Định hấp dẫn khi được xếp kế bên nhau, nổi bật thu hút sự chú ý của người tiêu dùng.

Khi thiết kế, ông ý thức việc xác định bao bì sản phẩm dành cho đối tượng nào, họ là ai, mong muốn gì. Từ suy nghĩ ấy, ông triển khai việc thiết kế. Hoàng Định lựa chọn các loại bao bì phù hợp, tiết kiệm chi phí cho khách hàng, doanh nghiệp. Ông bảo sự lựa chọn đầu tiên, tất nhiên là bạn tự thiết kế bao bì cho sản phẩm của mình để giảm thiểu tối đa chi phí. Bởi, bao bì là yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng tới sự thành công của sản phẩm. Nhưng liệu những mẫu có sẵn như thế có đáp ứng được nhu cầu về một sản phẩm độc đáo và truyền tải được thông điệp thương hiệu đến người tiêu dùng. Phải nâng tầm được sản phẩm lên.

Người thiết kế bao bao bì giỏi khiến khách hàng hét lên “Tôi muốn có nó”, “Tôi sẽ đem nó về nhà”, “Nó chắc chắn là dành cho tôi”? giúp truyền tải ý tưởng thành sản phẩm hoàn hảo nhất. Lắm lúc ông cao hứng trong thiết kế, chính những lúc “nhập đồng” ấy đã tạo nên phong cách riêng của Hoàng Định phong cách thiết kế.

Gần 50 năm theo nghiệp thiết kế, triết lý design của Hoàng Định, các mẫu thiết kế xong phải bán được hàng. “Muốn thiết kế kiểu gì thì thiết kế, xong phải bán được hàng khi ấy thiết kế mới thành công”. Điều cốt lõi vẫn là yếu tố thẩm mỹ, bắt mắt, có kiểu dáng đẹp, có hình ảnh, kiểu chữ trình bày gây ấn tượng, thông tin cần thiết trên bao bì./.

Tuấn Trần