Từ ngày 1/1/2026, người lao động có hợp đồng có thể được hưởng mức lương tối thiểu mới, cao hơn hiện hành khoảng 250.000 đến 350.000 đồng mỗi tháng. Đây là đề xuất của Bộ Nội vụ trong dự thảo Nghị định về lương tối thiểu vùng đang được Bộ Tư pháp thẩm định.
Theo dự thảo, mức lương tối thiểu tháng tại vùng I sẽ đạt 5,31 triệu đồng, vùng II là 4,73 triệu đồng, vùng III là 4,14 triệu đồng và vùng IV là 3,7 triệu đồng. Lương tối thiểu giờ cũng được điều chỉnh tương ứng, lần lượt là 25.500 đồng, 22.700 đồng, 20.000 đồng và 17.800 đồng cho bốn vùng. Như vậy, tỷ lệ tăng chung là 7,2%, nhỉnh hơn 0,6% so với mức sống tối thiểu được dự báo đến hết năm 2026.
Cơ quan soạn thảo cho rằng việc điều chỉnh lần này không chỉ giúp cải thiện thu nhập thực tế của người lao động mà còn tính toán đến yếu tố lạm phát, đảm bảo sự cân đối giữa quyền lợi của người làm việc và khả năng duy trì sản xuất của doanh nghiệp. Dù chi phí sản xuất dự kiến tăng thêm 0,5-0,6%, riêng các ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày có thể chịu tác động 1,1-1,2%, song phần lớn doanh nghiệp hiện đang trả mức lương cao hơn tối thiểu. Vì vậy, gánh nặng chủ yếu sẽ nằm ở chi phí đóng bảo hiểm xã hội.
Trong báo cáo đánh giá tác động, Bộ Nội vụ nhấn mạnh nếu không điều chỉnh, mức lương tối thiểu sẽ ngày càng tụt hậu so với giá cả sinh hoạt thiết yếu. Thực tế, với mức tăng 6% quy định tại Nghị định 74/2024, thu nhập của người lao động đã nhanh chóng bị “trượt giá” do chỉ số giá tiêu dùng bình quân giai đoạn 2025-2026 dự báo tăng 3,7%/năm. Đến cuối năm 2026, lương thực tế có thể thấp hơn mức sống tối thiểu khoảng 6,6%. Điều này, theo cơ quan chức năng, dễ dẫn đến bất bình đẳng, thậm chí là tranh chấp lao động.
Thời điểm áp dụng từ đầu năm 2026 được đánh giá phù hợp với chu kỳ phục hồi của nền kinh tế, đồng thời cho doanh nghiệp khoảng thời gian chuẩn bị. Thống kê cho thấy, từ năm 2000 đến nay, Chính phủ đã 20 lần điều chỉnh lương tối thiểu, trong đó đa số được áp dụng vào ngày 1/1, ngoại trừ một số giai đoạn kinh tế gặp biến động đặc biệt.
Trong quá trình lấy ý kiến, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa từng đề xuất phương án chia thành hai giai đoạn: tăng 4% từ tháng 1 đến hết tháng 5/2026, sau đó tăng thêm 3,2% từ tháng 6. Tuy nhiên, Bộ Nội vụ không chấp nhận phương án này. Lý do được đưa ra là tỷ lệ 7,2% hiện nay đã được Hội đồng Tiền lương quốc gia thống nhất, có sự tham gia biểu quyết của đại diện hiệp hội.
Bên cạnh việc tăng tỷ lệ, Bộ Nội vụ cũng kiến nghị điều chỉnh, sắp xếp lại địa bàn áp dụng lương tối thiểu sau khi nhiều đơn vị hành chính được sáp nhập. Một số địa phương sẽ được nâng lên vùng lương cao hơn để phản ánh đúng mặt bằng thị trường lao động, sự phát triển công nghiệp và hạ tầng.
Như vậy, nếu đề xuất được thông qua, năm 2026 sẽ đánh dấu đợt điều chỉnh lương tối thiểu vùng lớn nhất trong ba năm gần đây. Đây được kỳ vọng là bước đi cần thiết để bảo vệ thu nhập người lao động, đồng thời giữ sự cân bằng với khả năng phát triển bền vững của doanh nghiệp.
