Trước đó, Doanh nghiệp & Kinh tế xanh đã có phản ánh về những vấn đề “rất lạ” trong việc cho người tiêu dùng vay với lãi xuất “khủng” của hệ thống cầm đồ F88. Được thành lập với tiêu chí coi “Khách hàng là trọng tâm”tiếp cận tài chính “siêu nhanh – siêu dễ - siêu khủng”, đặt sự hài lòng của khách hàng là ưu tiên số 1 trong mọi suy nghĩ và hàng động mang tới dịch vụ tiện ích tài chính tốt nhất và đáp ưng mọi nhu cầu tài chính của các đối tượng khách hàng. Tuy nhiên, hình thức hoạt động của hệ thống cầm đồ F88 như đã phản ánh đang tồn tại nhiều bất ổn. Bài viết: “Những ẩn số đằng sau hoạt động của hệ thống cầm đồ F88”
Lên truyền hình quảng cáo vay tiền nhanh mùa World Cup 2022, kích cầu cho cá độ?
Cuối tháng 10/2022, VTV thông báo chính thức sở hữu bản quyền truyền thông và là đơn vị phát sóng độc quyền FIFA World Cup 2022 trên lãnh thổ Việt Nam. Toàn bộ 64 trận đấu sẽ được tường thuật trực tiếp trên các kênh VTV2, VTV3, VTV5, VTV Cần Thơ và ứng dụng VTVGo.
VTV quảng cáo dịch vụ cầm đồ F88 trên sóng Quốc gia mùa World Cup.
Đây là cơ hội để các doanh nghiệp quảng bá hình ảnh, thương hiệu đến hàng chục triệu người dân khắp cả nước. Việc này là một nhu cầu bình thường và sẽ không có gì đáng nói nếu như VTV không chạy quảng cáo giới thiệu dịch vụ cầm đồ, cho vay tài chính nhanh của Công ty Cổ phần kinh doanh F88 (F88) trên sóng truyền hình Quốc gia.
Cụ thể, sau phần bình luận trong giờ nghỉ giữa hai hiệp trận đấu Anh thắng Iran vào tối ngày 21/11 trên VTV2 xuất hiện đoạn quảng cáo dài 15 giây (khoảng 21 giờ 11 phút) giới thiệu dịch vụ cho vay tiền nhanh trong 15 phút của F88 làm nhiều người giật mình bởi đây là công ty kinh doanh dịch vụ cầm đồ, từng vướng lùm xùm cho vay lãi cao.
Đoạn quảng cáo có sự tham gia của nhân vật chính là ca sĩ Khắc Việt và con mèo vàng xanh là linh vật của chuỗi cửa hàng F88, kèm đoạn nhạc với nội dung: “Tám Tám ơi! Cần tiền là gọi liền nha. Tám Tám ơi! Gọi ngay Tám Tám, xoá tan u ám. Tám Tám ơi! Cần tiền là gọi liền nha. Tám Tám ơi!. F88 – Tài chính tiện ích dành cho mọi nhà. Cần tiền gọi liền F88”.
Trong các trận đấu bóng đá tiếp theo của World Cup được truyền hình trực tiếp trên các kênh khác, đoạn quảng cáo giới thiệu F88 vẫn đều đặn xuất hiện sau phần bình luận giữa hai hiệp đấu làm nhiều người ngao ngán, thậm chí bức xúc vì công ty cầm đồ không phải là tổ chức tín dụng, F88 đang lách luật cho vay thì tại sao Truyền hình Quốc gia lại quảng cáo cho F88?. Trên Facebook, rất nhiều người tỏ ra bất bình và nghi ngờ VTV đang “vẽ đường cho hươu chạy” vào... cá cược.
Ca sĩ Khắc Việt và con mèo vàng xanh là linh vật của chuỗi hệ thống cầm đồ F88 trong quảng cáo trên VTV.
Khán giả vô cùng bức xúc bày tỏ quan điểm qua các trang mạng xã hội: “BLV hay bơm thổi cho đội mạnh, VTV thì có F88 quảng cáo. Mấy anh em cược sĩ theo chứng sĩ luôn rồi”, số khác thì châm biếm: “VTV hay thật đang xem bóng đá... còn quảng cáo F88 cho vay tiền thật là nhân văn”.
Nhiều người tỏ ra bức xúc trên MXH khi VTV quảng cáo dịch vụ cầm đồ.
Nhiều khán giả cho rằng, công ty cầm đồ không phải là tổ chức tín dụng. F88 đang có dấu hiệu cho vay dễ dàng quảng cáo trên truyền hình sẽ khiến cho nhiều người tìm đến vay tiền của công ty tài chính này, có thể có người tham gia cá độ.
Từng vướng ồn ào cho vay lấy lãi cao đến 90%
Trên website, doanh nghiệp cầm đồ này nói, F88 cung cấp dịch vụ cho vay siêu nhanh bằng ô tô/đăng ký ô tô, xe máy/đăng ký xe máy, điện thoại, laptop..., cung cấp nhiều dịch vụ tiện ích tài chính khác như: Bảo hiểm, chuyển tiền, chi hộ, thu hộ tiền điện, nước, internet…. Nguồn vốn từ các quỹ đầu tư tài chính như Mekong Capital và Granite Oak. F88 là địa chỉ tiếp cận tài chính siêu nhanh - siêu dễ - siêu khủng.
Tất cả các gói đăng ký xe máy, đăng ký ô tô... với khoản vay từ 30 triệu đồng lên đến 2 tỷ đồng đều được doanh nghiệp cầm đồ này giới thiệu giải ngân trong vòng 15 - 30 phút. F88 đưa ra điều kiện vay hết sức dễ dàng như: “Vay bằng đăng ký xe máy, không thế chấp xe”, “Chỉ cần đăng ký xe ô tô”, “Chỉ cần xe ô tô chính chủ”. Thời hạn khoản vay tối thiểu 3 tháng và tối đa 12 tháng.
Theo tìm hiểu, F88 này từng vướng ồn ào cho vay lãi cao khi kết hợp cùng Thế giới Di động và Điện Máy Xanh cung cấp dịch vụ cho vay tiền mặt vào năm 2021. Theo thông tin công bố, các khách hàng chỉ cần cung cấp: Chứng minh thư (hoặc căn cước công dân), đăng ký xe đứng tên khách hàng là có thể vay đến hàng chục triệu đồng, lãi vay 7,5%/tháng, phí phạt tất toán sớm trước hạn là 5% nhân số tiền gốc còn lại. Phí phạt quá hạn là 50.000 đồng mỗi ngày và tối đa không quá 150.000 đồng trên 1 kỳ quá hạn. Với lãi suất hàng tháng 7,5%/tháng, tính ra F88 cho vay một năm với lãi suất quá cao so với lãi suất ngân hàng.
Nhiều ý kiến cho rằng lãi suất cho vay như công bố là quá cao (lãi suất ngân hàng chỉ 20%/năm); lãi suất 7,5%/tháng, tính ra một năm lên tới 90%.
F88 là dịch vụ cầm đồ, không phải là tổ chức tín dụng
Hiện nay F88 đang thông tin mức lãi suất cho khoản vay 10 triệu đồng trong thời hạn tối thiểu 3 tháng và tối đa 12 tháng là là 1.1%/ tháng. Tuy nhiên, mức lãi suất có thể chưa tính đến hết các phần như giữ lại một phần tiền ngay từ khi cho vay, tính lãi nhập gốc, tính các loại phí ngoài lãi, như phí thẩm định khoản vay, phí thẩm định tài sản, phí bảo quản tài sản, lãi suất phạt vi phạm...
Liên quan vấn đề này, Công ty cổ phần kinh doanh F88 cho rằng: Về cơ cấu lãi suất và các chi phí vay của đơn vị như sau: Cấu trúc lãi, phí hiện tại của F88 dựa trên và phù hợp với các quy định của pháp luật. Mức lãi suất cho vay cầm cố tài sản trong hạn mà F88 đang áp dụng là 1.1% tháng * giá trị khoản vay (tương đương với 13.2%/năm * giá trị khoản vay). Mức lãi suất này tuân thủ theo quy định của Bộ luật Dân sự (không vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay). Với các phí khác liên quan tới khoản vay, các phí này là phù hợp với quy định của pháp luật, đồng thời cũng được F88 và khách hàng thỏa thuận rõ ràng trong Hợp đồng cho vay cầm cố tài sản.
Theo F88, tổng chi phí vay (lãi suất + các phí phù hợp pháp luật nêu trên) của F88 là khoảng gần 30-50%/ dư nợ gốc, gần bằng lãi suất gói vay tiền mặt của các công ty tài chính trên thị trường. Công ty F88 cũng cho rằng, căn cứ vào khoản 16, Điều 4, Luật Doanh nghiệp thì doanh nghiệp được phép thực hiện thu các khoản phí để bù đắp các chi phí liên quan tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình.
F88 phát hành và mua lại trái phiếu
Theo tìm hiểu, trong năm 2021, Công ty cổ phần Kinh doanh F88 đã ít nhất 9 lần huy động thành công vốn qua kênh trái phiếu riêng lẻ, nâng tổng giá trị thu về lên khoảng 900 tỷ đồng. Trong đó, có những trái phiếu chào bán là loại không chuyển đổi, không kèm chứng quyền và không có tài sản bảo đảm.
Được biết, số tiền thu được từ đợt phát hành sẽ sử dụng cho hoạt động kinh doanh, cho vay cầm cố, bổ sung vốn lưu động.
Tuy nhiên, ngày 17/10/2022, F88 đã văn bản gửi Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, nhà đầu tư trái phiếu Công ty cổ phần kinh doanh F88, Công ty cổ phần chứng khoán Thiên Việt để thông báo mua lại trái phiếu doanh nghiệp với khối lượng trái phiếu dự kiến (theo mệnh giá) là 30 tỷ đồng.
F88 quảng cáo về trái phiếu F88
Đến 3/11/2022, F88 tiếp tục công bố thông tin mua lại trái phiếu doanh nghiệp với khối lượng trái phiếu dự kiến (theo mệnh giá) là 20 tỷ đồng.
F88 phải mua lại trái phiếu trước hạn.
Theo các chuyên gia, việc các doanh nghiệp phát hành mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn có nguyên nhân đến từ việc Nghị định 65/2022/NĐ-CP sửa đổi bổ sung Nghị định 153 về chào bán trái phiếu riêng lẻ có hiệu lực vào 16/9/2022 đã bổ sung một nội dung quan trọng liên quan đến vấn đề này. Có thể, doanh nghiệp phát hành phải mua lại trái phiếu trước hạn bắt buộc khi vi phạm phương án phát hành; trong đó, có phương án sử dụng vốn hoặc vi phạm pháp luật. Vì vậy, doanh nghiệp đã tăng cường mua lại nhằm giảm áp lực đáo hạn và giải quyết các lô trái phiếu có thể gặp bất lợi bởi quy định mới.
Về vấn đề này, theo đại diện truyền thông của Công ty cổ phần kinh doanh F88 cho rằng, việc F88 công bố mua lại trái phiếu doanh nghiệp nằm trong thỏa thuận trước đó với nhà đầu tư và đây là thỏa thuận hợp pháp của đôi bên. Việc mua lại này dựa trên yêu cầu trực tiếp của nhà đầu tư ngay từ khi mới phát hành. Ngay trong các công văn gửi Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, F88 cũng ghi rõ việc mua lại là theo yêu cầu của nhà đầu tư, không phải bắt buộc mua lại.
Doanh nghiệp & Kinh tế xanh tiếp tục thông tin
Mọi trường hợp cho vay bên ngoài hệ thống tổ chức tín dụng, nếu có mức lãi suất vượt quá 20%/năm đều là bất hợp pháp. Khoản 1, Điều 468 về "Lãi suất", Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định, lãi suất vay do các bên thỏa thuận, nhưng "không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác". Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá 20% thì "mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực".
Nếu cho vay với mức lãi suất từ 100% trở lên thì sẽ có dấu hiệu phạm vào "Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự", theo quy định tại Điều 201, Bộ luật Hình sự năm 2015 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2017). Trường hợp này thì đã thể hiện rõ dấu hiệu của "tín dụng đen".
