Trong cuộc đua không ngừng của ngành thời trang, cơ hội “xanh hóa” đang ngày càng mở rộng nhờ vào việc sử dụng các chất liệu bền vững. Theo báo cáo mới nhất của Coherent Market Insights, thị trường thời trang bền vững toàn cầu đạt giá trị 7,8 tỷ USD vào năm 2023 và được dự báo sẽ tăng trưởng mạnh mẽ, vươn lên mức 33,05 tỷ USD vào năm 2030.
Động lực chính thúc đẩy sự phát triển này đến từ xu hướng tiêu dùng xanh. Ngày càng nhiều người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn các thương hiệu cam kết bảo vệ môi trường, đặt ra yêu cầu cao hơn về tính minh bạch trong chuỗi cung ứng, cũng như đạo đức trong sản xuất. Điều này dẫn đến sự gia tăng nhu cầu đối với các sản phẩm có truy xuất nguồn gốc rõ ràng, được làm từ vải tái chế hoặc vải hữu cơ - những chất liệu góp phần mở rộng tiềm năng thị trường khi số lượng người tiêu dùng quan tâm đến môi trường đang ngày càng gia tăng.
Trên thực tế, một số thương hiệu đã áp dụng các quy trình sản xuất vải dệt giúp giảm tới 98% lượng nước sử dụng và cắt giảm 90% lượng khí thải. Đây không chỉ là một bước tiến quan trọng trong hành trình bền vững của ngành thời trang, mà còn tạo điều kiện để người tiêu dùng có ý thức môi trường góp phần bảo vệ hành tinh thông qua những lựa chọn trang phục thân thiện hơn.
Đặc biệt, với các tín đồ yêu thích thời trang xanh, những chất liệu tái chế từ phế phẩm nông nghiệp như xơ lá dứa đang dần trở nên phổ biến. Tuy nhiên, lần đầu tiên tại Việt Nam, một đơn vị đã sản xuất được loại vải này ở quy mô lớn.
Sản phẩm tơ, sợi, vải sinh thái mang tên Ananas vừa ra mắt, đánh dấu sự hợp tác giữa Ecofa Việt Nam (đơn vị sản xuất tơ dứa) và Bảo Lân Textile (đơn vị phát triển và cung cấp các giải pháp về sợi vải). Đây là bước tiến quan trọng, không chỉ giúp mở rộng lựa chọn cho người tiêu dùng mà còn thúc đẩy ngành thời trang Việt Nam hòa nhịp với xu hướng bền vững toàn cầu.
Là một loại cây ăn trái phổ biến ở Đông Nam Á, vải dứa được biết đến từ thế kỷ 17, đặc biệt tại Philippines. Tuy nhiên, quá trình sản xuất vải từ xơ lá dứa khi đó vẫn thủ công, đòi hỏi nhiều công đoạn phức tạp và chỉ có thể tạo ra số lượng hạn chế. Cùng với chi phí đắt đỏ, chất liệu này dần bị lãng quên khi vải dệt công nghiệp giá rẻ lên ngôi sau thế kỷ 19.
Tuy nhiên, làn sóng Sống Xanh đã thổi bùng xu hướng hồi sinh các chất liệu bền vững, trong đó có vải dứa. Các startup Đông Nam Á, bao gồm cả doanh nghiệp Việt Nam, đang tích cực nghiên cứu và sản xuất loại vải này với quy mô lớn hơn. Gia nhập cuộc đua, Ecofa Việt Nam đã tiên phong phát triển Ananas - sản phẩm sợi vải dứa đại trà, hướng đến ứng dụng rộng rãi trong đời sống hiện đại.
Để hiện thực hóa điều này, Ecofa hợp tác với nông dân và hợp tác xã tại Điện Biên, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Tiền Giang nhằm thu hoạch lá dứa làm nguyên liệu. Công ty đã nghiên cứu và sản xuất thành công tơ dứa bằng máy móc do kỹ sư trẻ Đậu Văn Nam sáng chế. Bắt đầu thử nghiệm từ giữa năm 2021, đến đầu năm 2024, Ecofa đã có thể cung cấp 18 tấn tơ dứa mỗi tháng từ hơn 1 triệu tấn lá dứa thu hoạch. Dự kiến, sản lượng này sẽ tăng lên 50 tấn/tháng vào cuối năm 2025, mở ra tiềm năng phát triển mạnh mẽ cho chất liệu bền vững này tại Việt Nam.
Thành quả này đã đánh dấu lần đầu Việt Nam thành công sản xuất quy mô lớn một chất liệu dệt may sinh thái gốc xơ thực vật. Điều này đồng nghĩa với việc tơ, sợi, vải dứa eco xuất xứ Việt Nam có thể cung cấp đại trà đến các nhà sản xuất sợi - vải, nhãn hàng may mặc - thời trang - phụ kiện - nội thất… (trước đó, sợi vải dứa hầu như chỉ được thực hiện thủ công với số lượng nhỏ).
Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) cho biết: “Trong bối cảnh ngành dệt may trong nước và thế giới vẫn còn đang thiếu nguyên liệu sản xuất hướng đến Thời Trang Xanh, việc Bảo Lân Textile cùng Ecofa Việt Nam thành công nghiên cứu và sản xuất đại trà, khép kín tơ sợi dứa đủ chất lượng làm vải may mặc, có tác động rất tích cực đến nhu cầu và sự phát triển ngành dệt may, không chỉ trong biên giới Việt Nam”.
Ecofa Việt Nam và Bảo Lân Textile cho biết, nếu quy mô sản xuất càng lớn sẽ giúp thúc đẩy càng nhiều chỉ số tích cực, như: tạo sinh kế và tăng nguồn thu nhập cho người nông dân, kiểm soát và giảm thiểu những tác động xấu đến môi trường, cải thiện sức khỏe đất trồng trọt, bảo vệ hệ vi sinh vật dưới tầng canh tác và đặc biệt góp phần xây dựng mạng lưới kinh tế tuần hoàn địa phương.
“Thành quả này đánh dấu bước ngoặt lớn cho sự kết nối giữa ngành nông nghiệp trồng dứa Việt Nam và xu thế Thời Trang Xanh toàn cầu” - bà Nguyễn Thị Tuyết Mai bày tỏ./.
