Kinh tế toàn cầu đang phải đối mặt với những thách thức lớn như xung đột địa chính trị, áp lực lạm phát kéo dài, lan rộng cùng với suy giảm kinh tế do đại dịch Covid-19… Những yếu tố này có tác động lớn, kéo dài tới tăng trưởng kinh tế và phản ứng chính sách của phần lớn các nền kinh tế trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Trước bối cảnh đó, sáng 17/5, Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam đã tổ chức Hội thảo quốc tế “Góc nhìn toàn cầu và triển vọng thị trường giao dịch hàng hóa Việt Nam 2023" với mục tiêu đưa các kiến thức và giá trị thực tiễn của thị trường giao dịch hàng hoá đến với doanh nghiệp và nhà đầu tư…
Tại Hội thảo, các chuyên gia dự báo trong bối cảnh kinh tế vĩ mô vẫn đang tiềm ẩn nhiều biến số, chủ yếu đến từ triển vọng kinh tế của Mỹ và tốc độ hồi phục của Trung Quốc. Các số liệu kinh tế gần đây đều gây thất vọng đối với thị trường, nhưng vẫn có nhiều cơ sở để lạc quan về sự khởi sắc của nền kinh tế trong trung và dài hạn.
Chỉ số MXV-Index, chỉ số thể hiện sự biến động của 31 mặt hàng đang giao dịch tại Việt Nam, đã giảm hơn 10% so với thời điểm cuối năm 2022. Trong đó, nhóm nông sản và năng lượng là các mặt hàng giảm giá mạnh nhất, lần lượt giảm 13% và 17%. Cũng giống như giá dầu, các mặt hàng khác trong nhóm năng lượng như khí tự nhiên, khí hóa lỏng và xăng pha chế dự báo sẽ biến động mạnh trong năm nay. Vì vậy, thị trường sẽ chỉ ổn định trở lại khi kinh tế vĩ mô ổn định.
Trái ngược với lĩnh vực năng lượng, MXV cho biết, ở thời điểm hiện tại, giá hàng hóa nguyên liệu đang biến động theo chiều hướng có lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam. Giá các mặt hàng xuất khẩu thế mạnh của Việt Nam như cà phê, cao su, hồ tiêu đều tăng rất tốt. Giá cà phê Robusta trên sở ICE đã tăng hơn 35% lên gần 2.500 USD/tấn. Giá cà phê nhân xô tại Tây Nguyên và các tỉnh phía Nam hiện cũng đã vượt mức 56.000 đồng/kg. Giá tiêu cũng đã vượt 76.000 đồng/kg tại nhiều địa phương phía Nam.
Trong khi đó, áp lực cho ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi đã được giảm bớt, khi giá nông sản nguyên liệu trên Sở Chicago liên tục giảm trong thời gian vừa qua. Giá ngô nhập khẩu về cảng Cái Lân và Cái Mép hiện đã giảm dưới 280 USD/tấn, so với mức giá lên tới hơn 330 USD/tấn hồi đầu năm. Giá nguyên liệu giảm đã tạo tiền đề cho các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi liên tục hạ giá cám thành phẩm từ 300 – 800 đồng/kg (tùy loại), giúp hoạt động sản xuất chăn nuôi thuận lợi hơn.
Trước tình hình này, các chuyên gia đều cho rằng đây đang là giai đoạn thuận lợi nhất cho giá xuất nhập khẩu các mặt hàng mà Việt Nam chiếm tỉ trọng lớn trên thế giới. Tuy nhiên, trong nửa cuối năm 2023, thị trường có thể sẽ xuất hiện các điểm đảo chiều xu hướng, và các doanh nghiệp cần phải có các giải pháp, chiến lược trước bối cảnh này.
Đưa ra giải pháp, ông Đặng Việt Hưng - Tổng Giám đốc Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam cho rằng, sẽ là lợi thế rất lớn nếu các doanh nghiệp trong nước tận dụng giai đoạn giá tốt hiện nay, kết hợp với việc áp dụng các biện pháp bảo hiểm giá. Khi đã chốt được giá xuất khẩu và nhập khẩu ở các vùng giá tốt, hoạt động sản xuất trong chuỗi sẽ chủ động và hiệu quả hơn rất nhiều.
Cũng trong khuôn khổ hội thảo, chia sẻ về thế mạnh hàng hóa của Việt Nam trên thị trường thế giới, đại diện Sở Giao dịch Hàng hóa Chicago cho biết: Tính đến hết năm 2022, Việt Nam vẫn đang là nước xuất khẩu cà phê Robusta lớn nhất, xuất khẩu cao su lớn thứ 3 thế giới, đây là những mặt hàng xuất khẩu có kim ngạch từ vài tỷ đến hơn chục tỷ USD; ngược lại Việt Nam là nước nhập khẩu ngô lớn thứ 6 và nhập khẩu khô đậu tương lớn thứ 3 toàn cầu. Vì thế, bất kỳ thay đổi nào về cung cầu của Việt Nam cũng có thể tác động đến giá hàng hóa niêm yết trên các sở giao dịch thế giới.
Nhấn mạnh thêm vai trò của Việt Nam trong giao dịch hàng hóa toàn cầu, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công thương nói: “Với thành công bước đầu của thị trường giao dịch hàng hóa, đã thay đổi vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Các sở giao dịch hàng hóa lớn trên thế giới đều đánh giá rất cao tiềm năng của thị trường Việt Nam, mong muốn hợp tác với chúng ta để phát triển thị trường giao dịch hàng hóa Việt Nam trở thành thị trường lớn nhất trong khu vực”./.
