Môi trường thiên nhiên trên trái đất có từ triệu triệu năm nay. Từ khi xuất hiện, con người đã được hưởng món quà thiên nhiên vô giá này. Không khí, nước, cỏ cây hoa lá đã mang đến cho loài người sự phát triển toàn diện cả về thể chất, trí lực và vẻ đẹp. Cùng với thời gian, sự phát triển của khoa học kỹ thuật đã đưa loài người đến những mức sống cao cấp và tiện nghi hơn. Nhưng cũng đồng thời, môi trường ở khắp nơi trên thế giới đã bị ảnh hưởng, không khí và nguồn nước ô nhiễm, tài nguyên và diện tích cây xanh ngày càng khan hiếm.
Nhiệm vụ bảo tồn và tái tạo môi trường là của tất cả mọi người, không phân biệt tuổi tác, vùng miền, và càng được kêu gọi hơn với thế hệ trẻ. Chính vì điều này, trường THPT Lê Lợi (quận Hà Đông, Hà Nội) đã định hướng cho mình những chương trình hành động nhằm bảo tồn và tái tạo không gian xanh của trường, hướng tới các hoạt động bảo vệ thiên nhiên.
Trường tọa lạc trên một khuôn viên rộng hơn 10.000m2, ngay sát sông Nhuệ. Diện tích không gian trống, vườn cây và ao nước chiếm đến 60%. Trong đó, tỷ lệ cây xanh là gần ¼ diện tích trong trường với nhiều loại, tạo ra một bầu không khí luôn được cung cấp và tái tạo ô-xi. Theo quy định của Bộ Xây dựng về “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Quy hoạch xây dựng”, tỷ lệ tối thiểu đất trồng cây xanh trong các lô đất xây dựng công trình là 20%, như vậy, trường đã đạt cao hơn mức quy định.
Những chỉ số này thực sự là lý tưởng đối với một ngôi trường ở Thủ đô. Ở phía trước sân trường là một cái ao xanh mát. Những cọng bèo lục bình với cánh hoa màu tím trôi lững lờ trên mặt nước thật thanh bình. Khối liên hoàn cây xanh, ao nước và dòng sông Nhuệ ngay sát trường tạo thành một hệ thống lọc không khí tự nhiên thật hài hòa và trong lành. Môi trường ở đây được thầy trò cùng nhau gìn giữ rất sạch sẽ. Đến tham quan trường, bạn sẽ cảm nhận một không gian thoáng đãng như thể đang tận hưởng bầu không khí nơi xa đô thành bụi bặm và ồn ào. Sân trước sân sau không một cọng rác.
Sớm mùa Thu, trời như càng trong hơn với những cơn gió nhẹ thoảng qua. Sân trường im ắng bởi tất cả các lớp đang trong giờ học. Một chú chim chích nhảy lách chách trên cành cây rồi bỗng cất tiếng hót líu lo. Hóa ra chàng diễn viên tìm chỗ đứng ổn định trên sân khấu. Quả là một khung cảnh và không gian hiếm có giữa một đô thị đông đúc với mật độ dân số là 8.900 người/km².
Hiệu trưởng Trường THPT Lê Lợi Lê Xuân Trung chia sẻ về chương trình hành động vì không gian xanh của nhà trường, thầy đã cho biết nhiều vấn đề cụ thể. Chương trình này gồm có hai nội dung rõ rệt: Đó là bảo tồn và tái tạo, phát triển không gian xanh. Vì sao trường học phải có không gian xanh? Cây xanh rất quan trọng với sự sống của con người cũng như tất cả mọi sinh vật trên Trái đất, bởi một nửa lượng ô-xi trong khi quyển do cây cối sinh ra. Ngoài việc cung cấp ô-xi, cây xanh còn mang lại nhiều lợi ích khác cho cuộc sống của con người như cung cấp hoa trái, lượng thực mùa màng, dược liệu, rồi tạo không gian vui chơi giải trí và nhiều công năng khác, góp phần mang đến một điều kiện sống lý tưởng. Ngày nay, với tốc độ đô thị hóa chóng mặt, chúng ta đã nhìn thấy những bài học đắt giá khi cây xanh bị hạn chế hay tàn phá. Còn nhớ một số vụ chặt cây xanh trong trường học mấy năm gần đây đã gây bất bình trong dư luận cũng như các em học sinh và phụ huynh.
Tổ chức Y tế thế giới đã chỉ ra tầm quan trọng của không gian xanh đối với hệ sinh thái trên trái đất. WHO cũng cho biết, môi trường ô nhiễm rất nguy hiểm đối với sức khỏe con người, nhất là với trẻ em. Theo số liệu ước tính năm 2018 của tổ chức này thì 9/10 người dân trên thế giới phải hít thở không khí không trong lành.
Theo bà Rana Flowers, Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam từ tháng 5 năm 2019, thì ô nhiễm không khí đặc biệt nguy hiểm đối với sức khỏe của trẻ em. Cũng theo bà Rana Flowers, nghiên cứu hiện nay cho thấy rằng việc hít thở không khí ô nhiễm làm giảm trí nhớ và ảnh hưởng tới kết quả học tập ở trường của trẻ.
Vì thế, trong điều kiện hiện nay, tất cả chúng ta phải cùng chung tay gìn giữ và tái tạo không gian xanh. Mỗi người, hãy hành động thật cụ thể ngay tại không gian mình đang sống, học tập và làm việc.
"Nội dung đầu tiên của chúng tôi là bảo tồn không gian xanh. Hiện, chúng tôi có khoảng 2500m2 cây xanh. Ao nước có diện tích khoảng 700m2. Những diện tích này chúng tôi vẫn sẽ bảo tồn và có kế hoạch chăm sóc hệ thống cây xanh và ao nước tại đây. Sắp tới, chúng tôi được Ủy ban nhân dân Thành phố phê duyệt cho phép xây dựng lại trường, đúng với tiêu chí trường THPT chất lượng cao mà trường đã đạt được vào năm học 2020 – 2021. Trong kế hoạch xây dựng này, chúng tôi dự định sẽ đầu tư thêm khoảng 1.000m2 cho cây xanh. Toàn bộ diện tích xây dựng phục vụ cho hệ thống lớp học, khu thí nghiệm, thư viện, rồi hệ thống nhà tập đa năng,… đều đã được nhà trường cân đối rất cẩn trọng", ông nói.
"Tất cả những khu vực này phải đảm bảo chất lượng, diện tích, độ thông thoáng, đảm bảo lắp đặt đủ tiện nghi phục vụ cho công tác giảng dạy và học tập. Loại trừ những khu vực đó ra, phía sau trường còn có thể đầu tư từ 700 đến 1000m2 nữa cho cây xanh. Có thể sẽ có câu hỏi đặt ra là tại sao chúng tôi không dành diện tích đầu tư thêm cho các hoạt động học tập, thể dục thể thao hay vui chơi giải trí mà lại đầu tư cho cây xanh? Bởi vì đối với sự tồn tại và phát triển của con người thì yếu tố môi trường là vô cùng quan trọng. Môi trường bao gồm không khí, nước và thiên nhiên, như vậy dĩ nhiên là cần phải có cây xanh. Việc đầu tư thêm diện tích cho cây xanh không những làm cho không gian tại trưởng trở nên xanh, sạch hơn, mà còn góp thêm một phần không gian xanh cho thành phố đông đúc này. Bạn thấy đấy, hàng ngày chúng ta phải đối mặt với tình trạng kẹt xe, khí thải, bụi mịn từ các công trình xây dựng, các khu công nghiệp… Chúng ta cần biết bao nhiêu những lá phổi xanh cho thành phố. Mỗi một cộng đồng nhỏ gắng sức chung tay vì cộng đồng lớn, chúng ta sẽ từng bước cùng nhau cải thiện được môi trường. Thêm nữa, trong khu vườn này chúng tôi dự định sẽ trồng những nhóm thực vật phục vụ cho học tập, tạo cảnh quan cho học sinh thư giãn, xả căng thẳng sau những giờ tập trung học tập. Như vậy là khu vườn đạt được công năng ba trong một", Hiệu trưởng chia sẻ tiếp.
Với thực tế và kế hoạch hành động như vậy, không gian tại trường trung học phổ thông Lê Lợi thực sự là một không gian xanh đem lại những tác động tích cực cho nhà trường và xã hội. Mỗi một tế bào nhỏ khỏe mạnh, chúng ta sẽ có một cộng đồng phát triển ngày càng tốt đẹp, và như thế, chúng ta có thể hy vọng hành tinh này rồi sẽ lại xanh mát như món quà thiên nhiên trao tặng thuở ban đầu.
