Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 đạt ít nhất 8%, Bộ Tài chính đang triển khai đồng bộ nhiều chính sách tài khóa nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân. Một trong những đề xuất đáng chú ý là việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong thuế thu nhập cá nhân, dự kiến áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026.
Theo đó, Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội với hai phương án điều chỉnh mức giảm trừ. Cụ thể, phương án thứ nhất căn cứ vào tốc độ tăng của chỉ số giá tiêu dùng (CPI) giai đoạn 2020 - 2025, với mức tăng 21,24%, vượt ngưỡng điều chỉnh theo quy định hiện hành. Nếu áp dụng phương án này, mức giảm trừ cho người nộp thuế sẽ tăng từ 11 triệu đồng lên khoảng 13,3 triệu đồng/tháng, còn mức giảm trừ cho người phụ thuộc sẽ nâng từ 4,4 triệu lên khoảng 5,3 triệu đồng/tháng.
Phương án thứ hai, mang tính đột phá hơn, dựa trên tăng trưởng thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người. Theo đó, mức giảm trừ có thể lên tới 15,5 triệu đồng/tháng đối với người nộp thuế, và 6,2 triệu đồng cho mỗi người phụ thuộc. Bộ Tài chính cho rằng phương án này sẽ giúp giảm nghĩa vụ thuế lớn hơn, từ đó tăng thu nhập khả dụng của người dân, kích thích tiêu dùng nội địa và gián tiếp đóng góp cho ngân sách trong trung và dài hạn.
Tổng mức giảm trừ gia cảnh theo hai phương án có thể tăng thêm từ 2,3 đến 4,5 triệu đồng cho người nộp thuế và từ 0,9 đến 1,8 triệu đồng đối với người phụ thuộc. Nếu được thông qua, mức mới sẽ thay thế mức hiện hành vốn đã áp dụng từ tháng 7/2020 đến nay.
Đây là một bước điều chỉnh quan trọng khi thuế thu nhập cá nhân, vốn là một trong ba sắc thuế chính của ngân sách cùng với thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế giá trị gia tăng (VAT) đang có vai trò ngày càng lớn trong cân đối thu ngân sách. Bộ Tài chính cũng đang tích cực cải cách hệ thống thuế, từ chuyển đổi số trong quản lý đến mở rộng hóa đơn điện tử tại các lĩnh vực như dịch vụ ăn uống, khách sạn, xăng dầu hay kinh doanh vàng.
Cùng với đó, việc ứng dụng công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) đang được triển khai để nâng cao hiệu quả trong phân tích rủi ro, quản lý nợ thuế và hỗ trợ người nộp. Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài cũng trở thành kênh thu quan trọng trong bối cảnh kinh doanh xuyên biên giới gia tăng mạnh.
Dự kiến trong năm 2025, thu ngân sách nhà nước sẽ phải tăng khoảng 20% so với mức ước thực hiện năm 2024 - một con số đầy thách thức trong bối cảnh các chính sách miễn giảm thuế còn đang được áp dụng để hỗ trợ doanh nghiệp. Do đó, điều chỉnh chính sách giảm trừ gia cảnh không chỉ là hỗ trợ cá nhân mà còn là giải pháp chiến lược để cân đối nguồn lực, kích cầu tiêu dùng, góp phần phục hồi kinh tế và duy trì ổn định ngân sách.
