Phát biểu tại hội thảo, PGS. TS. Bùi Hữu Toàn, Bí thư đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Học viện Ngân hàng cho biết, phát triển xanh là một chủ đề mang tính thời sự, là xu thế chung trên thế giới. Nhận diện rõ được điều này, trong suốt thời gian qua, Việt Nam luôn dành sự quan tâm cho chuyển đổi xanh, thể hiện qua hàng loạt chủ trương, kế hoạch cụ thể.
Thời gian qua, ngành ngân hàng Việt Nam đã có những bước đi tích cực, nhưng đồng thời vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết đồng bộ, từ việc hoàn thiện cơ chế tài chính xanh đến xác định rõ điều kiện cho các doanh nghiệp xanh.
“Phát triển xanh là xu hướng tất yếu, không sớm thì muộn doanh nghiệp cũng sẽ phải chuyển đổi”, ông Toàn khẳng định.
Muốn thực hiện được những cam kết đã đề ra, trước hết Việt Nam cần phải tháo gỡ những khó khăn trong quá trình chuyển đổi xanh
Theo ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), một trong những giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng xanh là chuyển dịch năng lượng từ “nâu” sang “xanh”, hướng tới những nguồn năng lượng sạch và bền vững.
Tuy nhiên, quá trình chuyển dịch này sẽ đòi hỏi những yêu cầu về thời gian, công nghệ cũng như tài chính.
Đồng thời, việc chưa có các dữ liệu chuẩn có tính so sánh và thiếu hoạt động đánh giá, xác nhận độc lập từ các tổ chức cũng gây khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình định hướng xây dựng, phát triển tiêu chuẩn xanh.
Đồng tình với ý kiến của ông Nguyễn Tuấn Quang, PGS. TS. Bùi Hữu Toàn cho rằng, việc chuyển từ nền kinh tế “nâu” sang “xanh” là một vấn đề không dễ. Theo ông Toàn, để tiến tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050, Việt Nam cần con số khổng lồ gần 360 tỉ USD.
"Vậy tiền này ở đâu ra, cần phải làm gì, cần phải nghiên cứu như thế nào, ngân sách có không, bao nhiêu, tín dụng có không, trong nước bao nhiêu, bên ngoài bao nhiêu?", ông Toàn đặt vấn đề.
Chia sẻ tại Hội thảo, ông Tô Trần Hoà, Phó Vụ trưởng Vụ phát triển thị trường, Ủy ban chứng khoán Nhà nước cho hay, thực trạng của thị trường vốn xanh hiện nay còn nhiều hạn chế.
Ngoài ra, dù khung pháp lý cho thị trường tài chính Việt Nam đã đề cập đến phát triển tín dụng xanh, song những chính sách này mới mang tính nghị định và định hướng, cần phải hoàn thiện thêm.
Cùng với những vấn đề về tài chính cũng như về thể chế, chính sách, thì việc quan tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình tăng trưởng xanh.
Theo ông Trương Gia Bảo, Phó chủ tịch, Tổng thư ký Liên chi Hội Bất động sản công nghiệp Việt Nam (VIREA), việc thiếu nhân lực chất lượng cao, do lực lượng lao động ở Việt Nam chủ yếu được đào tạo cho các ngành công nghiệp truyền thống, cũng gây nên nhiều cản trở trong quá trình thu hút nguồn vốn xanh.
Bàn về các giải pháp nhằm thúc đẩy tăng trưởng xanh và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” (Net Zero), PGS.TS. Bùi Hữu Toàn nhấn mạnh, phát triển xanh không thể được triển khai một cách ồ ạt hay tùy tiện, mà cần có định hướng rõ ràng, cơ sở pháp lý vững chắc và tiêu chí cụ thể để thực hiện.
Do đó, ông Toàn đề xuất xây dựng bộ tiêu chuẩn và tiêu chí rõ ràng để xác định sản phẩm, dịch vụ hay doanh nghiệp “xanh” theo hai hướng tiếp cận.
Ông Toàn cho rằng, việc tham khảo bộ tiêu chí từ quốc tế là điều cần thiết. Tuy nhiên, cần thận trọng khi “nhập khẩu” những bộ tiêu chí đó, đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tiễn tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, ông Toàn cũng khẳng định nguồn nhân lực chất lượng cao giữ vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi sang phát triển xanh và kinh tế tuần hoàn.
Về phía Học viện Ngân hàng, với thế mạnh về nghiên cứu, đào tạo và kết nối chuyên gia, luôn sẵn sàng đồng hành cùng các khu công nghiệp và doanh nghiệp trong nỗ lực xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao, nền tảng quan trọng để thực hiện mục tiêu phát triển xanh và bền vững.
Từ đó, ông đề xuất ký kết hợp tác giữa Học viện Ngân hàng và Liên chi Hội Bất động sản khu công nghiệp VN (VIREA) trong lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng nhân lực, nhằm góp phần giải bài toán này.
Theo ông Phạm Nam Hưng, đại diện Phòng Thị trường các-bon, Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), việc phát triển thị trường carbon tại Việt Nam nhằm thực hiện cam kết Net-Zero đang được triển khai tích cực.
Để thị trường này vận hành hiệu quả, ông Hưng nhấn mạnh cần nhanh chóng thành lập sàn giao dịch các-bon trong nước, cho phép giao dịch tín chỉ và hạn ngạch phát thải, đồng thời xây dựng hệ thống đăng ký quốc gia do Bộ Nông nghiệp và Môi trường quản lý.
Về phía Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), ông Tô Trần Hòa cho biết, theo kế hoạch, việc xây dựng thị trường xanh và thị trường carbon sẽ được chia ra làm 2 giai đoạn chính. Trong giai đoạn 1 (2025-2027), Nhà nước sẽ hoàn thiện khung pháp lý, thí điểm sàn giao dịch các-bon, xây dựng hạ tầng kỹ thuật. Còn ở giai đoạn 2 (từ năm 2028), sẽ vận hành chính thức sàn giao dịch, mở rộng giao dịch, liên kết thị trường quốc tế.
Hiện nay, UBCKNN đã xây dựng nhiều chương trình và sổ tay hướng dẫn để định hướng cho doanh nghiệp xây dựng các báo tài chính, từ đó xây dựng các báo cáo tài chính xanh.
Cho ý kiến về giải pháp để phát triển xanh, ông Hòa cho rằng cần yêu cầu các doanh nghiệp có dự án xanh công bố thông tin một cách minh bạch, đầy đủ, chính xác về các dự án xanh.
Bên cạnh sự hỗ trợ của Nhà nước, nhiều tổ chức trong và ngoài nước cũng cam kết đồng hành cùng các doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình chuyển đổi xanh. Viện Tăng trưởng Xanh toàn cầu (GGGI Việt Nam) là một trong những đơn vị tiên phong trong việc giúp đỡ Việt Nam thực hiện chuyển đổi xanh.
Phát biểu kết luận Hội thảo, PGS. TS. Bùi Hữu Toàn đánh giá cao chất lượng các nội dung tham luận và tinh thần làm việc trách nhiệm của các đại biểu.
Những ý kiến đóng góp tại Hội thảo sẽ trở thành giải pháp thiết thực và hữu ích cho quá trình triển khai cam kết về chuyển đổi xanh và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” của Việt Nam.
Với những vướng mắc còn tồn tại trong thực tiễn, các chuyên gia sẽ tiếp tục phối hợp, tổng hợp và báo cáo Ngân hàng Nhà nước để có hướng tháo gỡ phù hợp.
